Әсет пен Ырысжан айтысы — ақындар айтысының шоқтығы биік, аса көркем үлгілерінің бірі.
Айтыс 19-ғасырдың соңғы ширегінде өткен. Мұнда халық өмірінің ауыр жағдайы мен ел билеушілердің зорлық-зомбылығы жұмбақ — жауап түрінде әсерлі сипатталған. Жұмбақты бастан-аяқ Ырысжан айтады да, Әсет қолма-қол шешіп отырады.
Адамды дүниетануға, өмірді көбірек білуге дағдыландырып, оның ойсанасын өрістетіп, қиялын шарықтатуда басқа айтыстан гөрі жұмбақ айтысының орны ерекше.
Ырысжанның жұмбағы:
Қыз айтты: әуелінде бір жұмбағым:
Аузыма ағытылып, кір, жұмбағым.
Отырған Қарқараның хан, қарасы,
Жүйріктен екі қыран сөз тыңдадың.
Бір сарай нұрланады жалғыз «миммен»,
«Ра» мен «нұн», «хи» менен «зи» оған ерген.
Бұл бес әріп бес сөздің бесеуінде,
Білдің бе мағынасын қайдан келген?
Және де бір бәйтерек шыққан биік,
Достарыңызбен бөлісу: |