Көрсеткiштердiң туындыларының оның негiзiнде табылу мүмкiн
жүктеу/скачать 8,98 Mb.
|
экологиялық мониторинг каз (2)
| ρ= ρmin + (ρо - 7ρmin) *e-kН,
мұнда, ρ - топырақтың спектрлiк шағылысу коэффициенті; ρо – бұл да қарашіріксіз топырақ құраушы жыныстар үшiн; ρmin – бұл да көп қарашірікті топырақ үшiн; Н - қарашіріктiң құрамы, % k - тұрақты. Функцияның сараптамасы кезінде ρ Н-тан Н=0 кезінде шама ρ = ρо ' Н>10 % кезінде шама ρ = ρmin (Виноградов, 1988). Орташаға қарағанда үлкен ауытқулар бірліктеріне шағылысу коэффициенттерiнің мәнi бойынша топырақтардағы органикалық заттардың құрамын бірдей үлгiлерде анықтауға мүмкiндiк бермейдi. Бiрақ ЖСК қашықтық өлшеулер кезінде құралдар автоматты түрде үлкен аудандардың мәндерін ортақ шамаға келтіреді, бұл берілгендердің алып тастауын маңызды төмендетеді және мониторинг зерттеулерiнiң бұл әдiсiн Мяоларының ұсынуға мүмкiндiк береді. Топырақ проофилі бойынша ШСК заңды өзгерiстерiне топырақтардың мағлұматты дәрежесiнiң бағасы да негiзделген. Шайылған және шайылмаған топырақтарды жырту әдетте бiрдей тереңдiкке жүргiзiледi, сонымен бiрге, төменде жатқан қабатпен жоғарғы қабатын араластырумен жүредi. ШСК өлшеу нәтижелері бойынша әртүрлi түстегі боялған топырақтар үшiн төменде жатқан қабаттардың иісі шығу дәрежесін бағалауға болады. Топырақ жамылғысы құрылымдары су және жел эрозиясының екiншi тұздалудың, батпақтану, жерді пайдалану формаларының өзгеруі нәтижесінде оның антропогендік бұзылулармен байланысты динамикасының шифры дәлдікпен анықталады. Жер бетiнiң ластануының бағалау үшiн сонымен бiрге қара-ақ және түрлi түстi ИҚ - аэрофоотосуреттер қолданылады. Сонымен бiрге өсiмдiк жамылғысының бұзылуларын, қоқыс тастайтын жерді, ормандар бұзылыссын, мал жайылымдарының бұзылыссын бiледi. Қашықтық әдiстер ірі қара малдың жайылымынан тыс болған аймақтарын айқындауға мүмкiндiк бередi. Аэрофотосуреттерде жайылым дегрессиясының барлық кезеңдерi бақыланып отырады және жайылым шөптерiнiң өнiмiн 50 кг/га дейiнгі дәлдiкпен бағалауға, бұл мәлiметтердi ескеруге болады. Әртүрлi жылдардағы суреттердi салыстыру шөлденудiң аймақтарын айқындауға және оның дамыуының жылдамдығын бағалауға мүмкiндiк бередi. Қашықтық бақылаулар құрғақшылықтың ерте белгiлерiн анықтаған кезде, ол үдерісстерiнiң белсенділігін, өсiмдiк жамылғысының динамикасын бағалау кезінде пайдалы болып табылды. Шөлдену мониторингісі кезінде бұл бақылау түрі өте белсенді қолданылады. Жарықтықтың қисықтарының сипаты тұздалған топырақ беттерін, ылғалдықтағы айырмашылығын, топырақтардың карбонаттылығын, олардың өсiмдiктер жамылу дәрежесін диагноздауға мүмкiндiк бередi. Қашықтық әдiстер топырақтардың мұнаймен ластануы туралы мәлiметтердiң алуына жарамды болады. жүктеу/скачать 8,98 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|