Мәшһүр-Жүсіп Шығармаларындағы заттық МӘдениет лексикасы


Түйін. Олай болса, жарѓаќ



бет63/227
Дата06.02.2022
өлшемі6 Mb.
#35973
1   ...   59   60   61   62   63   64   65   66   ...   227
Түйін. Олай болса, жарѓаќ пен жарыќ сµздері бір т‰бірден µрбіген деген ќорытынды жасауѓа болады деп ойлаймыз. Жоѓарыдаѓы айтылѓандардан байќаѓанымыздай «жарѓаќ» – деп µњделген тері кµйлекті де айтады. Мәшһүр-Жүсіп Көпеев қара құлын жарғақ (киім), жарғақ құлақ, қара жарғақтай (теңеу) қолданған. Жарғақ шалбар, жарғақ жастық (Абай). Жарғақ ~ жылтыр > ільтір > әльтірі > елтірі > ілтірі > әлтірі > сияқты тілдің даму барысында фонетикалық өзгерістерге ұшыраған. Елтірі варианты да Мәшһүр-Жүсіп Көпеев қолданысында кездеседі. Жарғақ <> жарық < көн > көй >тері көйлек.
Көйлек. Көйлегімен су алып, итке құйды (М-Ж., 49); Көйлектірін киісіп қалды сасып (М-Ж., 67).
Е. Жанпейісов «кµйлек» «кµн» т‰бірінен шыѓуы м‰мкін деген пікір айтќан болатын. Расында да, «кµн», «тері» – деген ±ѓымныњ орнына ж‰рген. Осы орайда М.Қашқаридің әмшән иленген тері, қозы терісі – деген сөзінің де қатысы бар [10, б.96-40]. «Кµнніњ» арѓы тегі кµкпен байланысты болуы м‰мкін. Л. Будагов: кµйлеккир. тоб. кÿüлякъ тур. كوتكراك көнірек, алт. кÿнекъ, ад. кöйнекъ, сокращ. кöйнэ, тур. осм. гöмлекъ كوملك, рубашка (въ кир. также женское платье) (Будагов, 161): 1) кöйнекъ 2) іöнÿкъ түр. от күймек (горячка) [8, б.171].

Каталог: fulltext -> transactions
transactions -> Казахстан республикасының Ғылым және білім министрлігі
transactions -> Азамат Тілеуберді
transactions -> Қырықбай Аллаберген тарих және баспасөЗ Қазақ мерзімді баспасөзінде тарихтың «ақтаңдақ» мәселелерінің жазылуыбаспасөзінде тарихтың
transactions -> Екінші кітап
transactions -> МӘШҺҮР – ЖҮсіптің лингвистикалық КӨЗҚарастары оқу құралы Павлодар Кереку
transactions -> МӘШҺҮр тағылымы жинақ 2 Том
transactions -> Е. Жұматаева жоғары мектепте оқытудың біртұтас дидактикалық ЖҮйесінің теориясы монография Павлодар 2012 Кереку


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   59   60   61   62   63   64   65   66   ...   227




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет