Монография «Елтаным баспасы»

жүктеу/скачать 14,19 Mb.

Pdf көрінісі

бет	144/248
Дата	08.02.2022
өлшемі	14,19 Mb.
	#117158
түрі	Монография

1 ... 140 141 142 143 144 145 146 147 ... 248

Байланысты:
Verstka фразеологизмдер

Географиялық фактор Ø Тілдік фактор Ø Діни фактор Ø Этнонимдік фактор Ø Психикалық фактор

Географиялық фактор
Ø
Тілдік фактор
Ø
Діни фактор
Ø
Этнонимдік фактор
Ø
Психикалық фактор
Ұлт мəдениетінің қалыптасуына ықпал ететін факторлардың бірі
ретінде саналатын географиялық орта десек, онда қоршаған ортаға
байланысты киім үлгілерінің, мекен-тұрақ жағдайының, яғни, ұлттың
мəдени-шаруашылық жағдайларының даму ерекшеліктері байқалады.
Сонымен қатар, ол ұлттың рухани мəдениетінің қалыптасуына өз
ықпалын тигізеді. Оны халық тұрмысының ерекшеліктерінен көрініс
табатын жүріс-тұрыс, салт-дəстүр, əдет-ғұрыптардан байқауға болады.
Шаруашылық дəстүрі міндетті түрде табиғат жағдайларына байланысты
қалыптасады да, ол əдетте өте тұрақты болып келеді. Мəселен, өз жерін-
де мал шаруашылығымен айналысқан адам басқа жаққа көшіп кетсе
де, мүмкіндік болса, сол мал шаруашылығымен айналысқанды тəуір
көреді.
Ал ауа райы жалпы климат, көп жағдайда киім, баспана, ауыл-
шаруашылық мəдениет түрлерінің ерекшеліктерін, соған орай көлік
түрлерін айқындайды. Географиялық ортаның (климат, топырақ, рель-
еф т.б.) ерекшеліктері этностық рухани мəдениетінің қалыптасуына да,
психикалық қалпына да қалай да бір əсерін тигізеді. Географиялық орта
этникалық этнонимде де көрініс табады.

133
Этникалық территорияның ландшафтары адамдар түсінігінде туған
жер ұғымымен ассоцацияланады. Қазақ мəдениетінде бұл ретте
туған
жер ұғымы
бəрінен де жоғары екендігін қалыптасқан тұрақты тіркестер
бойынан табамыз.
Мысалы:
Өлген мола,

жүктеу/скачать 14,19 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 140 141 142 143 144 145 146 147 ... 248