Аққуыздардың биосинтезі негізінен екі кезеннең тұрады:
1/ ядролық кезең немесе транскрипция Мұнда ДНҚ қос тізбегінің біреуінің комплементарлы көшірмесі болып табылатын и-РНҚ синтезі жүреді
2/ Цитоплазмалық кезең яғни трансляция Бұл кезең кезінде тек қана 4 әріптік нуклеотидтік тілдің 20 амин қышқылының тілге аударылуы ғана жүріп қоймайды, сонымен қатар а.қ-ның аққуыздар тізбектегі өз орнын табу мәселесі шешіледі
Трансляция процессі 5 кезеннен тұрады.
1 кезең Амин қышқылдарының активтелуі
20 а.қ. қажет, АТФ, Мg2+, әқ т-РНҚ, аминоацил-тРНҚ-синтаза ферменті.
Ферментті «адаптор» деп атайды. Оның көмегімен т-РНҚ өзіне тән а.қ. таба алады. Т-РНҚ құрылысының өзгешілігі жағдай жасайды, оның құрылысы үйеңкі жапырағына ұқсас.
А.қ. активтену реакциясы:
2 кезең Полипептидтік тізбек синтезінің инициациясы
И-РНҚ, белок синтезін бастаушы кодон /АУГ/ қажет
Бұл кезеңде белок синтезінің ядролық кезеңінде түзілген, белгілі бір п-п-тің, а.қ-дың құрамы туралы ақпараты бар и-РНҚ рибосоманың кіші суббірлігімен қосылады. Бұл комплекс белок синтезін бастаушы а.қ. Мет тіркеген т-РНҚ мен қосылады.
Енді бұл түзілген комплекс рибосоманың үлкен суббірлігімен қосылып, активті, белок синтезін жүргізуге дайын рибосоманы құрайды.
Осы түзілген комплекстердің нәтижесінде үлкен суббірлікті пептидилді және аминоацилді центрлер пайда болады.
3 кезең Элонгация
Активті рибосома қажет, Мg2+, аминоацил-т-РНҚ, белоктық факторлар, ГТФ, пептидилтрансфераза, транслоказа
Бұл кезеңде а.қ-ның біртіндеп бірінен кейін бірінің пептидтік байланыс арқылы орналасуы нәтижесінде п-п тізбектің өсуі байқалады.
4 кезең Терминация яғни синтездің бітуі, аяқталу кезеңі
АТФ қажет
Синтезді аяқтаушы факторлар өздерінің әрекетін бастайды.
5 кезең Кеңістіктегі п-п тізбектің орналасуы
Бұл кезеңде п-п өзінің кеңістіктегі екінші, үшінші, төртінші реттік құрылысын түзіп, биологиялық активті түріне көшеді.