Оқыту түрі: күндізгі Көкшетау, 2015
Энергияның сақталу заңы – энергия жоқтан бар болмайды бардан жоқ болмайды тек бір түрден екіншісіне түрленіп тұрады
жүктеу/скачать 2,58 Mb.
|
О ыту т рі к ндізгі
Энергияның сақталу заңы – энергия жоқтан бар болмайды бардан жоқ болмайды тек бір түрден екіншісіне түрленіп тұрады.11.7 Механикалық тербелістер мен толқындарды үйрену әдістемесі 1. Механикалық тербелістер мен толқындарды үйренумен «Механика» бөлімі аяқталады. Бұл әдістеме бойынша ақталған. Тербелістерді үйрену тербелмелі қозғалыстар туралы ұғым кіріспесінен басталады. Мысалдарды көре отырып бұл қозғалыстың негізгі физикалық сипаттамаларын келтіріп шығарады (периодты, жиілігі, амплитудасы) және олар арасындағы өзара байланыстарды үйренеді. Тербеліс тепе – теңдік қалпынан шығарылған және өзінше қойылған жүйедегі тербеліске айтылады. Егер жүйеде үйкеліс болмаса онда еркін тербелістерге өзіндік деп атайды, себебі, олар тек жүйедегі параметрлерге тәуелді болған өз жиілігімен пайда болады. Гармониялық тербеліс тербелістегі дененің координатасы косинус заңымен өзгеретін тербеліске айтылады. немесе механикалық гармониялық тербеліс деп әсер етуші күш ығысумен сыбайлас және бағыты тепе – теңдікке бағытталған тербеліске айтылады. Тербеліс көздері: 1) дененің шеңбер бойынша бірқалыпты қозғалысы, математикалық маятник ( ) , серіппелі маятник ( ), тербелістің динамикалық теңдеуінен үдеудің ОХ осіндегі проекциясы және . Мұндағы , тұрақты шама болып серіппенің деформациясы мен жіптің вертикальдан ығысу бұрышына тәуелді болады, амплитуда , жылдамдық , бұдан . Энергияның сақталу заңын пайдалана отырып , екендігін табамыз. ге алдын жүреді. 2. Еріксіз (мәжбүрлеуші) механикалық тербеліс деп – тербелмелі жүйенің тербелісі периодты түрде өзгеріп тұратын сыртқы күштер әсерінде болатын тербеліске айтылады. Бұл тербелісте резонанс құбылысы пайда болуы мүмкін. Резонанс болмауы үшін системаға делепфер – сөндіргіштер орнатылады, 3. Механикалық толқындар деп тербелмелі қозғалыс күйі бір тербеліп жатқан денеден екіншісіне өтуіне айтылады. Бұл құбылыс денелер арасында байланыс бар болса ғана болады, байланыс табиғаты түрліше болуы мүмкін. Қатты денелердің, сұйықтықтағы, газдағы элементар бөлшектері арасындағы серпімділік күші. Қума толқындар – толқынның таралу бағытымен ортаның сығылу – созылу немесе жиналу, жойылу арқылы болатын таралушы серпімді толқындарға айтылады. Көлденең толқындар деп – толқынның таралу бағытына перпендикуляр таралушы серпімділік толқындарға айтылады. Толқындарды сипаттаушы физикалық шамалар: толқын ұзындығы толқын фазасы жүктеу/скачать 2,58 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|