- өз мәртебесі мен жағдайына қанағаттанбаушылық салдары ретіндегі ең нормативтік белсенділік; -адамның тіршілік әрекетінің әлеуметтік – экономикалық шарттары: -жұмыс орындарының қысқаруы; -кәсіпорындардың таратылуы; -басқа жаққа көшу; -психофизиологиялық жас өзгерістері: -денсаулықтың нашарлауы; -жұмыс қабілеттілігінің төмендеуі; -жаңа қызметке кірісу; -кәсіптік әрекетке толық берілу; -тіршілік әрекетіндегі өзгерістер: -мекен-жайының өзгеруі; -жұмыстағы үзіліс; -қызметтік роман.
Э.Ф.Зеер кәсіптік қалыптасу дағдарыстарының мынадай негізгі факторларын бөліп көрсетті: