Оқулық ретінде ұсынған ташкент 2022 М. И. Джумаев Математика окыту методикасы. 2022. 212 бет
Тіктөртбұрыш және квадраттың периметрі
жүктеу/скачать 18,22 Mb.
|
МУМ каз дарслик-20 (2)
Тіктөртбұрыш және квадраттың периметріТөртбұрыштар түрлі көрінесте болады: Барлық бұрыштары тік болған төртбұрыш тіктөртбұрыш деп аталады.А,В,С,D нүктелері АВСD тіктөртбұрыштың ұштары, АВ, ВС, СD, AD кесінділері оның қабырғалары. АВ мен СD және АD мен ВС қарама- қарсы қабырғалары, АВ және ВС (немесе АВ және АD) қабырғалар көрші қабырғалар деп атадлады. ВС және СD (немесе AD және CD) қабырғалары да көрші қабырғалар саналады. Қабырғалардың ұзындығы 4 см және 5 см болған тіктөртбұрышты сыз. Көрші қабырғалардың қосындысы мен периметрін есепте. Қабырғаның ұзындығы: а) 3 см; ә) 4 см болған квадрат сыз. Периметрін есепте. Квадраттың қабырға ұзындығы: а) 5 см; ә) 10 см; б) 10 см; в) 12 см; г) 15 болса, оның периметрін тап. Тіктөртбұрыштың қабырғаларының ұзындығы: а) 30 см және 20 см; ә) 5 см және 10 см; в) 6 см және 8 см болса, оның периметрін есепте. а+b – тікбұрыш көрші қабырғаларының қосындысы, P=2*(a+b)- периметрі. Тіктөртбұрыштың периметрі оның көрші қабырғаларының ұзындықтарының қосындысынан екі есе үлкен. Мысалы, қабарғалардың ұзындықтары 3 см және 5 см болғанда тіктөртбұрыштың периметрі P=2(3+5)=2*8=16(см) немесе P=2*3+2*5=6+10=16(см) сияқты есептледі. 3+5=8 (см) – тіктөртбұрыш көрші қабырғаларының ұзындығының қосындысы, P=2*8=16(см) – оның периметрі. Тіктөртбұрыш көрші қабырғалары ұзындықтарының қосындысы 19 см. Сол тіктөртбұрыштың периметрін тап. Тіктөртбұрыштың периметрі 64 см, бір қабырғасы екеншісінен 3 есе ұзын. Оның қабырғаларын тап. Тіктөртбұрыштың периметрі 36 см, бір қабырғасы екеншісінен 2 есе қысқа. Оның қабырғаларын тап. Тіктөртбұрыштың бір қабырғасының ұзындығы 10 см. Ал екеншісі одан 5 есе ұзын. Оның периметрін тап. Қабырғасының ұзындығы 4 см болған квадраттың жанына тағы сондай 2 квадрат қой. Пайда болған тіктөртбұрыштың периметрін есепте. Тіктөртбұрыштың қабырғаларының ұзындығы 9 см және 15 см. Периметрі сол тіктөртбұрыштың периметріне тең болған квадраттың қабырғасын тап. Барлық қабырғасы тең болған тіктөртбұрыш квадрат деп аталады. Квадраттың периметрі P=a+a+a+a=4a болады. КLMN – квадрат (суретке қара). Мысалы, қабырғасы 3 см болған квадраттың периметрі P=4*3=12(см) болады. Қабырға ұзындықтары 4 см және 6 см болған 2 тіктөртбұрышты қатар және бір-бірінің үстіне қою мүмкін. Пайда болған жаңа тіктөртбұрыштың периметрін жеке-жеке есепте. а) a+b=10 болса, кестені толтыр. Қай жағдайда a*b көбейтенді ең үлкен мәнге ие болады?
тап. Квадраттың периметрі: а) 40 см; ә) 100 см; б) 60 см; в) 72 см болса, оның қабырға ұзындығын Тіктөртбұрыштың негізгі ұзындығы 3 см 5 мм, ені 2 см 5 мм. Оның периметрін тап. Тіктөптбұрыштың көрші қабырғаларының ұзындықтарының қосындысы 10 см 8 мм. Оның периметрін тап. Квадраттың қабырғасы ұзындығы: а) 4 см 5 мм, б) 3 см 8 мм. Оның периметрін тап. Тіктөртбұрыштың негізгі ұзындығы 6 см 5 мм, ені 8 см 5 мм. Периметрі сол тік төртбұрыштың периметріне тең болған квадраттың қабырғасының ұзындығын тап. жүктеу/скачать 18,22 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|