П. И. Пидкасистый а у д а р ғ а н д а р

296
III бөлім. Тәрбие теориясы
Істі әсердің формасы емес, оның мазмүны әлеуметтік қүндылық бағытта 
болуы керек. Топқа қүндылықтар ендіріледі, топ мүшелерінде қүндылық 
қатынастар қалыитасып, топтағы бүкіл қатынастарды қайта қүруға эсер етеді.
Топқа қүндылық ендіру - оның “осы жерде және қазір” адам өміріне 
маңыздылығын көрсету, қорғау, бағалау. Олардың формалары: сөз, мимика, 
қимыл, түрткі, әрекет, дауыс ырғагы, дауыс ызыңы, және басқалар. Бүл 
сөздердің лексикалық гүрлерін салысгырайық:
- “Сәлеметсіз бе!, “Қайырлы таң!” - “Сіздерге сәлем жолдаймын!” -
“Бақьпты күн!”.
- “Рақмет!” - “Ризамын!” - “Рақмет айтамын” - “Бага жетпес көмек”, “ 
Өте ризамын”
Педагогикалық түргыда маңыздысы мынау: кез-келген қүндылықты үсыну 
көңіл күйді өзгертеді, ол адам, әдемілік, білім, бостандық, қүрмет қүндылығы, 
болуы мүмкін. Кейде бір сөз, бір күлкі, бір қимыл топтағы әлеуметтік -
психологиялық көңіл-күйді жақсартады.
- ... Бүл шикіл сары діни адам табиғатты нәзік сезінді, оның сыбызғысы 
аспан, қүс, орман, гүлдер дауысымен, үндесті, - деп лектор айтқан сәтте 
Вивальди кереметін күткеи зал тына қалды.
- Қарашы, мен не әкелдім, деп психолог алғашқы гүлдердің оралымын 
ашады. Өмір тағы оянды деген сәтте сыныпта таза бір самал соғып, ондағы 
көңіл күйді оятып жіберді.
Психологиялық ахуал топта мүғалім болмаса да өз ықпалын тигізеді. 
А.С.Макаренконың "торбие біз үйде болмасақ та беріледі" - деген сөзі не 
үғымды білдіреді? Топтың әлеуметтік-қүнды ахуалы - педагогикалык бақы- 
лаусыз-ақ, күнделікі балалар өздерінің жасаган әрекеттерінің субъектісі болған 
кезде қүнды қатынастардың пайда болуы.

жүктеу/скачать 13,11 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: