Патофизиология пәні, мақсаты мен міндеттері және оларға жету



Pdf көрінісі
бет326/600
Дата19.05.2022
өлшемі6,36 Mb.
#143928
1   ...   322   323   324   325   326   327   328   329   ...   600
Байланысты:
Патофизиология учебник (1)

проканцерогендер
немесе канцероген 
тудырғыштар деп аталады. Бұлар организмге түскеннен кейін 
әртүрлі ферменттердің әсерлерімен өзгерістерге ілігіп, 
өспе туындататын заттарға айналады: Канцерогендердің шағын 
тобы 
тікелей (шынайы) канцерогендер
деп аталады және олар 
организмде ешқандай өзгерістерге ұшырамай-ақ өспе дамуын 
туындатады. 
Бұларға 
урацилиприт, 
β-пропионлактон, 
диметилкарбамилхлорид жатады. 
Бүгінгі күні күшті зерттеліп жатқан канцерогендердің 
бір тобы нитрозоқосындылар. Организмге тамақпен және 


387
дәрілермен түсетін нитраттар мен нитриттер асқазанда тұз 
қышқылының әсерінен нитрозаминдерге ауысып, жиі өспе 
дамуына 
әкеледі. 
Содан 
диэтилнитрозамин 
бауыр 
мен 
өңештің, метилнитрозомочевина мидың өспесіне әкеледі. 
Кейбір канцерогендік заттар тамақтануға пайдаланылатын 
өсімдік 
табиғатты 
заттарда 
кездесулері 
мүмкін. 
Саңырауқұлақтар Aspergillus flavium, қуатты канцерогендік 
қасиеті бар, 
афлатоксин
түзеді. Жаңбырлы жылдары жерде 
жатып 
өсетін 
жаңғақтар 
(арахис) 
осы 
саңырауқұлақ 
өндіретін 
афлаток-синмен 
зарарланады. 
Сонымен 
бірге 
жүгері, күріш дәндері де осы аталған майда саңырауқұлақ 
өнімімен зарарлануы ықтимал. 
Канцерогендік заттар кейбір тағамдарды (шұжық, қазы, 
балық т. с. с.) түтінмен ыстаудан, тағам дайындауда 
майларды бірнеше рет қайталап қуырудан, шайды еселеп шоқ 
үстінде 
ұзақ 
қайнатудан 
т.с.с. 
жағдайлардан 
пайда 
болулары мүмкін. 
Трансплаценталық канцерогенез.
Буаз 
егеуқүйрықтардың 
денесіне 
аз 
мөлшердегі 
канцерогендік затты енгізгенде, олардың өздері ауырмай, 
олардан 
туған 
төлдерінің 
әртүрлі 
ағзаларында 
өспе 
дамитыны байқалған. 
Жүкті әйелдер диэтилстилбестерол (жасампаздық жолмен 
алынған фолликулин) қабылдаса, олардан туған қыздардың 
қынабында эпителий жасушыларының обыр өспесі пайда болу 
мүмкіншілігі бар екені байқалды. 
Осы көрсетілгендерден жүктілік кезінде әйелдердің 
организміне аз мөлшерлерде түскен өспе туындатын химиялық 
затгар (мәселен, темекі шегу т. с. с.) бала жолдасы 
арқылы ұрыққа өтіп, әсер етуінен әртүрлі өспелердің жас 
балаларда даму мүмкіншіліктері пайда болады. 
Канцерогендік заттар ДНК молекуласымен байланысып 
жасушалардың гендік ақпаратын өзгертеді. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   322   323   324   325   326   327   328   329   ...   600




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет