Презентация №2 Сана және бейсаналық Жаңа типтік оқу жұмыс бағдарламасы бойынша


Рухани жаңғыру – ұлттық сананың әртүрлі полюстерінің ымыраға келуі



бет3/6
Дата02.10.2023
өлшемі0,97 Mb.
#183261
түріПрезентация
1   2   3   4   5   6
Байланысты:
Дәріс 2 Сана және бейсаналық

Рухани жаңғыру – ұлттық сананың әртүрлі полюстерінің ымыраға келуі.

Ойлау және тіл

Сананың өзегі – ойлау. Адам өз ойын басқаларға тіл арқылы айтып немесе жазып жеткізеді. Тыңдаушы да сөйлеушінің ойын тіл арқылы түсінеді.

Тіл - дүниені тану процесінде ақпаратты қалыптастыру, сақтау және жеткізу қызметін атқаратын таңбалар жүйесі.

«Тіл дегеніміз — ойдың тікелей шындығы» (К. Маркс). Тіл - ойдың материалдық қабығы.

«Ішімдегінің бәрі - тілімде,

тілімдегінің бәрі – түсімде» (қазақ мақаласы )


М. Қашгари: «Әдептің басы – тіл», «тіл – тәрбиелілік пен қайырымдылықтың басы», «тіл түйгенді тіс шеше алмайды», «шақпақты шақса – от тұтанар, сөз ұғындырылса – ой білінер» .
М. Қашгаридың «Диуани лұғат ат-түрк» атты еңбегі - түркі тілді халықтардың ойлау логикасы мен тұрмысының, тарихының өзіндік философиясы
М. Қашгаридің тіл философиясы
Махмуд әл Қашгари
(1028-1101)
ХХ ғ. философиясындағы тілге бетбұрыс
Лингвистикалық философиясында Людвиг Витгенштейн: «Менің тілімнің шеңбері менің дүниемнің шеңберін құрайды» - деп жариялады
Постмодернистік филосо-фиясында сана мәтін ретінде түсіндірілді (Ж.Деррида, Ж.Делез)
Л.Витгенштейн (1889-1951)
Жак Деррида(1930-2004)
Философиядағы бейсаналық әр түрлі көріністер мен әртүрлі атауларға ие болды:
  • бұл болмыстың тәуелсіз түсініксіз мәні (мистика, романс);
  • аффектілер және түсініксіз идеялар (Спиноза);
  • -сезінбейтін қабылдау (Лейбниц);
  • генерациялау принципі, әлемді құру (Шеллинг);
  • -адамның еркін әрекет ету принципі (Фихте);
  • әлемнің негізінде жатқан ерік (Шопенгауэр),
  • ғаламның панпсихизмге немесе жалпыға бірдей сезіну қабілетіне негізделген рухани қағидасы (Э. фон Хартман);
  • билікке деген ерік (Ницше),
  • интуитивті идеялар мен қабылдаулар (Бергсон) және т.б.



  • Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет