Рецензенттер: тарих ғылымының докторы Кәрібаев Б. Б


- бабасының рухына, Русь князі Владимир  Святославич Перун рухына табынғанынан білеміз [101, 60]



Pdf көрінісі
бет19/42
Дата20.12.2023
өлшемі1,72 Mb.
#197719
түріМонография
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   42
Байланысты:
annotation110059

-
бабасының рухына, Русь князі Владимир 
Святославич Перун рухына табынғанынан білеміз [101, 60].
 
С.Г. Кляшторныйдың көрсетуінше тәңіршілдік ол 
Еуразияның төрт халқы, Орталық Азияның түркі және моңғол, 
Кавказдың ғұн және Дунай бұлғарларының сенімі екенін жаза 
отырып, Мадар ескерткішіндегі эпиграфиялық мәтіннен 
пробұлғарлардың отаны Орталық Азияның далалары мен 
таулары болғанын білдіретін сарынның барын айтады. Онда 
прабұлғарлардың жоғарғы құдайы Тәңірі деп аталады, оның 
Орталық Азияның көшпелі халықтары түркілердің қалдырған 
орхон жазбаларымен сабақтастығы барын көрсетеді [102
, 8-91.].
Түркілерден бастау алатын осындай тәңірге, көкке табыну, 
тотемдерді қастерлеу сияқты наным
-
сенімдер қоман
-
қыпшақ 
кезеңінде де жалғасын тапқан. Қоман
-
қыпшақтар сондай
-
ақ 
жұлдыздарды да бағдар ретінде қолданып, бағалаған. Ол туралы 


136 
қыпшақтанушы
Б.Е. Көмеков:
«қомандар астрологиямен 
айналысып, жұлдыздардың сілтемелерін қолданып, оларға 
табынды» 

деп көрсетеді [103, 23]. Жұлдызға табыну славян 
халықтарының да дәстүрлеріне тән құбылыс. Славяндар адам 
жанын жұлдызбен байланысты деп есептеді, адам дүниеге келген 
де аспанда бір жұлдыз пайда болады, қайтыс болғанында жұлдыз 
ағып түседі деп қабылданған. Славяндардың түсінігінде 
Жоғарыдағы ғажайып құбылыс Әлемді басқарушы құдайдың ісі, 
ол адам тағдырына ықпал етуші деп қабылданған. П.Кесарийский 
славяндардағы Құдайлардың құдайы болғанын
: «
Ибо они
считают

что
один из
Богов

создатель
молнии
есть
единый
владыка
всего

и ему
приносят
вжертвубыков
и
всяких
жертвенных
животных
» - 
деп жазады
[104, 183]. 
ХІІ ғасырларда славяндардың арасында, нақтырақ вятичтер 
мен кривичтердің арасында пұтқа табыну салты болғанын 
Нестордың «Повесть временных лет» атты жылнамасында: 
«...
Аще
кто
умряше

творяху
тризно
над
ним

и
по
семь
творяху
кладу
велику
и
взъложахут
и
на
кладу

мертвеца
сожьжаху

и
посемь
собравшее
кости
вложаху
в
судину
малу
и
поставляху
на
столпе
на
путех

еже
творять
вятичи
и
ныне
...», - 
деп жазылған 
[30, 5]. 
Яғни, бұл жолдардан көретініміз, өлген адамды өртеп, 
сүйектерін кішілеу ыдысқа салып жерлеген. Осы кезеңдерде 
славян княздарын жерлеу салтында, мәйіттің жанына құлдары
мен жылқыларын қатар жерлеу дәстүрі болған, бұл түркілерден 
алынған болуы керек [10, 160]. Оны атақты саяхатшы В.Рубрук 
жазбалары да құптайды, онда «командар өлген адамға үлкен 
қорым
тұрғызады, оның үстіне бетін шығысқа қаратып, белдің 
орта тұсында
екі қолына тостаған ұстап тұрған ескерткіш тас 
қояды. Олар сондай
-
ақ байларға пирамидалар, яғни тік ұшты 
күмбездер тұрғызады, кей жерлерден кірпіштен салынған 
мұнараларды да көрдім»
-
деп жазады [105, 89].
Қыпшақтар
мен орыстардың арасында қандық туыстық 
орнату дәстүрі де болған. Қыпшақ қолын инемен тесіп, өзіне 
жолдас болатын русьті таңдайды, ол жарақаттан шыққан қанды 
татып, қаны мен жаны бір туысқа айналады. Кейде туыстасуда 
басқа дәстүр де қолданылды. Мыс ыдысқа сусын құйып, екі 
достасушы жақ бір
-
біріне
адал болу сертімен ыдыстан сусын 
ішеді, сол арқылы мәңгілік туыстастықты бекітеді [18, 160]. Бұл 
дәстүр кейіннен моңғолдардың арасында кең қолданылғанын 


137 
Темужиннің Жамұқамен анда болып, бір
-
біріне адал бауыр болу 
үшін
қанмен серттескенін тарихтан білеміз.
Осындай деректер 
баршылық, пәнаралық байланысты қолдана отырып мәдени 
құндылықтардың
ұқсастықтары мен ерекшеліктерін зерттеу 
болашақта тұтас бір зерттеу тақырыбына айналары сөзсіз.
Мәдениеттің мақсаты өзін басқаға таныту, мойындату. Өзін
-
өзі
таныту мәселесі өркениеттер мен мәдениет тарихында алғы 
шепте тұрады. Ұлы даланың көшпелілері, қоман
-
қыпшақтары 
көрші слаян халықтарымен саяси байланыстар орнатып, 
шаруашылық, мәдени және рухани жағынан бір
-
біріне ықпал етіп 
отырған. Ортақ мәдениет 

бұл біз қарастырып
отырған жағдайда 
өзара
байланыс жасауға тәуелді екі этностың бір геосаяси 
кеңістікте ортақ тұрмыс құруы, салт
-
дәстүрі, киім үлгісі, заттай 
және рухани мәдениетті. Этникалық мәдениетте отбасылық 
немесе көршілікдеңгейде ұрпақтан ұрпаққа берілетін дәстүр, 
салт, әдет басшылық жасайды, оның элементтеріне 
– 
салт
-
дәстүр, 
ырымдар, ауызша және жазбаша деректер, ескерткіштер және тіл 
жатады. Этникалық мәдениеттің авторы жоқ, ол заман ағымына 
байланысты қалыптасып, өзгеріп және дамып отырған. Адамзат 
тарихы халықтар мен олардың салт 

дәстүрі, наным
-
сенімі, 
мәдениеттерінің үнемі өзара ықпал етуі болғандықтан, зерттеуде 
Шығыс пен Батыс, Ресей мен түркі әлемі мәдениеттерінің өзара 
байланысы мәселесінің тарихи және қазіргі кезең аспектісіндегі 
теориялық жағы қарастырылды. 
Жазба деректердің мардымсыздығынан біз археологиялық 
материалдар негізінде түркітанушы ғалымдардың жекеленген 
болжамдары бойынша зерттеу жүргізіп, қорытынды жасадық. 
Яғни,қоман
-
қыпшақтарының славян халықтарымен мәдениетінің 
тұтастық әсерінің ғылыми әдебиеттер мен археологиялық 
зерттеулердегі жағдайы жоғарыдағыдай, жазба деректердің 
аздығынан анықталмаған мәселелер көп, біз тек ғылымның әр 
саласында мойындалған нақты деректерді салыстыру арқылы екі 
халықтың арасындағы мәдени байланыстар тарихына паралелль 
жүргіздік.
Сонымен қоман
-
қыпшақтары мен славян халықтарымол 
материалды мәдениетті жасаушы ғана емес, оны ғасырдан 
ғасырға
мұра етіп, жетілдіріп, бір
-
бірінің мәдениетіне ықпал ете 
отырып, әр кезеңдегі қағанаттар мен халықтар мәдениетінің 


138 
жақсы 
элементтерін 
бойына 
сіңіріп, 
ұлттық 
құндылықтарымызды
сақтаушылар. 

Государственная программа «Народ в потоке истории» // Айқын, 20
13, 30 
марта.
2 Гумилев Л.Н. Древняя Русь и Великая степь. Москва: Эксмо. 2006. 
– 508. 
3 Гроссе Р. История степей. История Центральной Азии. Пер. с фр. Вила 
Мирзаянова. 

Париж: 
Payot, 1988. - 625. 

Гундогдыев О.А. Огузы и Киевская Русь // Східний світ. 

№2.
- 2008. - 
С. 
71-76. 
5 Гундогдыев О. Конь и конница у туркмен. 

Ашгабат, 1999. 
- 106. 

Барандаев А.В. Этноним берендеи в русском ономастическом 
пространстве // Современная топонимика / Отв. ред. А.В. Барандеев; 
[
сост. Р.А. 
Агеева, А.А. Герцен
]. - 2009. - 406. 

Расовский Д.А. Половцы. Черные клобуки: Печенеги, Торки и Берендеи 
на Руси и в Венгрии (работы разных лет). 

1 том. 

М., 2012. 
- 239. 

Коновалова И.Г. Восточная Европа в сочинении ал
-
Идриси. 

М.: 
Издательская фирма "Восточная литература" РАН, 1999. 
- 254. 

Шорохов В.А. Внешний фактор в истории Руси в конце ҮІІІ
-
середине ІХ 
в. 

дисс. на соиск.уч. ст. канд.ист.наук. 

Санкт
-
Петербург, 2014. 
- 207. 
10 Печенеги, торки и половцы до нашествия татар. Печенеги. История. 
География. Этнография. Отв. ред. В.Кукушкин. Москва: изд. Ломоносовъ, 2013. 
– 
192 с.
11 
Князьский И.О. Русь и степь. 

Москва, 1996. 
- 129. 
12 
Луценко В. Тюркский фактор в истории и этногенезе украинцев и их 
предков. 

Электронное издание. 
- Turkistan Library, 2009. - 177. 
13 Козлов С.А. Византийцы и тюркоязычные кочевники Восточной Европы 
в конце ІХ 

начале ХІІІ века в византийсккой нарративной традиции. 
Авторефератдис.на соиск. уч.степ.канд.ист.наук. 

Тюмень, 2012. 
- 26. 
14 Константин Багрянородный. Об управлении империей. (В серии 
Древнейшие источники по истории народов СССР). 

М.: Наука, 1991. 
- 498. 
15 Кисилева М.В. Печенеги в системе международных отношений ҮІІІ
-
ХІІ 
вв.Авторефератдис.на соиск. уч.степ.канд.ист.наук 

Воронеж, 2012. 
- 19. 
16 
Киселева М.В. Русские и печенеги: от конфликта к конфедерации. // 
Вестник ТГУ, выпуск 7(63), 
- 2008. - 
С. 321
-326. 
17 Полное собрание русских летописей. Т. 2. 

М., 1997. 
- 496. 
18 Голубовский П.В. Печенеги, торки и половцы до нашествия татар. 
История южно
-
русских степей ІХ
-
ХІІІ вв. 
– 
К.: Университ. тип. И. И. 
Завадского, 1884.
– 257 
с

19 Древняя Русь в свете зарубежных источников. / М.Б. Бибиков, Г.В. 
Глазырина, Т.Н. Джаксон и др.; Под ред. Е.А. Мельниковой. 

М.: Логос, 2003. 
- 608. 
20 
Петрухин В.Я., Раевский Д.С. Очерки истории народов России в 
древности и раннем средневековье. 
- 2-
е изд., перераб. и доп. 

М.: Знак, 2004. 

416. 
21
Ипатьевская летопись // Русские летописи. 

Рязань, 2001. 

Т. 11. 
- 408. 


139 
22 
Любчанская Т.В. Средневековые кочевники Восточной Европы и 
Древняя Русь (Кочевые элементы в генезиседревнерусской государственности). 
Автореферат диссертации на соискание ученой степеникандидата исторических 
наук. 

Ижевск, 2004. 
- 27. 
23 
Советский исторический энциклопедия. 

М.: Государственное научное 
издательство "Советская энциклопедия", 1962. 
- 517. 
24 
Толочко П.П. Кочевые народы степей и Киевская Русь. СПб.: Алетейя, 
2003. - 160. 
25 
Расовский Д.
А. Печенеги, торки и берендеи на Руси и в Угрии // Д.А. 
Расовский. Половцы,Черные Клобуки: печенеги, торки и берендеи на Руси и в 
Венгрии (работы разных лет). 

Москва, 2012.
– 
240 с
26 
Рыбаков Б.А. Древняя Русь. Сказания, былины, летописи. 

М.: АН 
СССР,
1963. - 362. 
27 
Грушевський М. Iсторiя України
-
Руси. Т. II. Київ, 1992.
– 
640 с.
28 
Келімбетов Н. Ежелгі дәуір әдебиеті. 
– 
Алматы: Ана тілі, 1991. 
– 264 
29 
Гагин И.В. Волжская Булгария: очерки средневековой дипломатии (Х
-
первая треть ХІІІ вв.) . 

Рязань:
СПб. гос. ун
-
т., 2004. 
- 234. 
30
. Повесть временных лет. Перевод. Д.С. Лихачева. М.
-
Л.: Изд.АН СССР, 
1950. – 
404 с.
31 
Инков А.А. К оценкам первой встречи Руси и половцев в российской 
историографии. // Информационный гуманитарный портал "Знание. 
Понимание. Умение". 

№1. 

2016 (январь
-
Февраль). 

С. 5
-10. 
32 
Алекперли Ф. Славяне и тюрки как этнокультурные доминанты на 
евразийском пространстве // "Зеркало". 
- 2012.- 
№183.
-
6 октября. 

с. 41.
33 Turkmen-English Dictionary. A SPA project of Peace Corps Turkmenistan. - 
Ashgabat, 1996. - 160. - 
46 б.
34 
Хусаинов Н.Н. Словарь тюркских основ русского языка. 

Уфа, 
Полиграфдизайн, 2012. 
– 
636 с.
35 Әбілғазы Түрікмен шежіресі. // Жалын» журналы. № 2
. - 1991. – 13-30 
бб.
36
Махмұд Қашқари. Түбі бір түркі тілі («Диуани луғат ит
-
турк»). Алматы: 
Ана тілі, 1993. 
– 
192 б.
37 
Қорқыт
ата кітабы // Келімбетов Н. Ежелгі дәуір әдебиеті. 

Алматы: Ана 
тілі, 1991. 
- 264. 
38 
Шуке Г. Были ли латыши тюрками? Феномен обнаружения тюркского 
субстрата Прибалтики. 

Даугавпилс, 2010. 
- 122. 
39 
Ангели Ф. Очерки истории огузов. 

Кишенев: Центральная типография, 
2007. - 640. 
40 Райс Т. Сельджуки. Кочевники 

завоеватели Малой Азии. 

М.: 
"Центрполиграф", 2004. 
- 238. 
41 Путешествие Абу Хамида ал
-
Гарнати. 

Москва, 1971. 
- 136. 
42 Гундогдыев О.А. Туркмены и народы мира. 

А.: Туркменская 
государственная издательская служба, 2012. 
- 288. 
43 Ғабжалилов Х.М., Омарбеков Т.О., Хабижанова Г.Б. Жалайырлардың 
этникалық шығу тегі және ежелгі шежіресі // Қазақ ру
-
тайпаларының тарихы. 
Жалайыр. ҮІІІ том. Бірінші кітап. 

Алматы: "Алаш" тарихи
-
зерттеу орталығы, 
2007. - 488. 


140 
44 
Барсов Н.П. Очерки русской исторической географии. География 
начальной (Несторовой) летописи. 2
-
е изд. 

Варшава, 1885. 
- 139. 
45 Греков Б.Д. Киевская Русь // Избр. тр. 

М., 1959.

Т.2. 
- 283. 
46 Барандаев А.В. Этноним берендеи в русском ономастическом 
пространстве // Современная топонимика / Отв. ред. А.В. Барандеев; 
[
сост. Р.А. 
Агеева, А.А. Герцен
]. - 2009. - 406. 
47. Довженок В.О. Среднее Поднепровье после татаро
-
монгольского 
нашествия // Древняя Русь и славяне. 

М.: Наука, 1978. 

С. 76
-82. 
48 Татищев В. История Российская. Т.2. М., 2003. 
- 525. 
49 Омашева Ж.М., Байпакпаева К.К., Рахметуллаева Д.Б. Тюркизмы 

трансляторы евразийской лингвокультуры. С. 170
-
173. // Мәдени 
интеграцияның келешегі мен беталысы. Халықаралық ғылыми
-
тәжірибелік 
конференция материалдар жинағы. 

Астана, ТОО "ИДАН", 2014. 
- 416. 
50 
Археология / общ.ред. Рыбаков Б.А. 

Древняя Русь. Быт и культура (отв. 
ред. данного издания Б.А. Колчин, Т.И. Макарова). 

М.: Наука, 1997. 
- 368. 
51 
Әл
-
Мұхтадирдің Бұлғар патшасына жіберген елшісі Ахмад ибн
-
Фадлан 
ибн
-
Аббас ибн
-
Рашид ибн
-
Хаммадтың кітабы // Қоңыратбаев Ә., Қоңыратбаев 
Т. Көне мәдениет жазбалары. 

Алматы: Қазақ университеті, 1991. 
- 400. 
52 
Тишков В.А. Единство и многообразие культур (вводная статья к 
энциклопедии "Народы и религии мира")
// 
Народы и религии мира. 

М.: 
Большая Российская энциклопедия., 1999. 
- 928. 
53 
Крыжановский Б. Орнамент украинских и румынских килимов // 
Материалы по этнографии. Т. ІІІ.
-
Вып. 1. 

Ленинград, 1926. //Бубенок О.Б. 
Огузский фактор в этнокультурном развитии Южной Руси // The World of the 
Orient. - 
№2. 
- 2014. - 
С.5
-15. 
54 
Бубенок О.Б. Огузский фактор в этнокультурном развитии Южной Руси 
// The World of the Orient. - 
№2. 
- 2014. - 
С.5
-15. 
55 Илюшин А.М. Западные и восточные кипчаки по материалам 
археологии // Вестник Томского государственного университета. История 2016. 
№5 (43). С.15
-19. 
56 Слядзь А.Н. Военно
-
политические проблемы отношений Византии и 
Руси ХІ
-
начала ХІІ веков. Диссертация на соискание уч. степени к.и.н. Санкт
-
Петербург, 2016. 
– 
250 с.
57 
Хабижанова Г.Б. Особенности формирования этнокультурной общности 
народов Евразии
// 
Идель 
– 
Алтай: история и традиционная культура народов 
Евразии. Материалы III Международного форума, посвященного 90
-
летию 
доктора филологических наук, профессора С. С. Суразакова / БНУ РА «Научно
-
исследовательский институт алтаистики им. С.С. Суразакова»; редколлегия: 
Н.В.Екеев (отв. ред.), Э.В. Енчинов, А.А. Конунов, Н.О. Тадышева, А.Э. 
Чумакаев,
Т.К. Шутина. 
– 
Горно
-
Алтайск: Горно
-
Алтайская типография, 2015. 
– 
С
. 53-55. 
58 Инков А.А. Древняя Русь и кочевники южнорусских степей в Х
-
ХІІІ 
веках (Русь и половцы). Монография. М.: Изд
-
во МГУ, 2007. 
– 
142 с.
59 
Омарбеков Т. Қазақ түркілерінің мемлекеттілігі: қағанаттар, ұлыстар 
менхандықтар баяны: монография / Т. Омарбеков. Алматы: Қазақ университеті, 
2015. – 
192 б.


141 
60 
Бичурин Н. Я.
[Иакинф]. Собрание сведений о народах, обитавших в
Средней Азии в древние времена. М
-
Л.

АН СССР, Институт
этнографии им. 
Миклухо
-
Маклая
, 1950. –
656 с.
61 
Кляшторный С.Г. Кипчаки, команы, половцы. Сб. матер.междун. 
научн.конференции «Кипчаки Евразии: история, язык и писменные 
памятники», 29
-
30 май 2013. Астана, 2013. 
– 
430 с.
62 Ахинжанов
C
.М. Кыпчаки в истории средневекового Казахстана. А., 
1993. -
327 б.; Кумеков Б.Е. Государство Кимаков ІХ
-
ХІ вв. По арабским 
источникам. А.
-
А., 1972. 
– 
128 с. Бартольд В.В. Соч.Т.6. М.: Наука, 1968. 
– 549 
с.; Плетнева С.А.. От кочевий к городам. М.: Наука, 1967. 
– 
197 с.;
 
Кудряшов 
К.В. Половецкая степь. Очерки исторической географии. М.:Огиз
-
географгиз

1948. — 
170 с.
және т.б.
63 
Скржинская Е.Ч. Половцы. Опыт исторического истолкования этникона 
// Византийский врменник, том 46. М.: Наука, 1986. 
-
327 с.
64 Кумеков Б.Е. Кипчаковедение
-
концептуальное научное направление 
Евразийского масштаба //Сб. мат. международной научной конференции 
Кипчаки Евразии: история, язык и письменные памятники. Астана, 2013. 
– 430. 
65 
Әлімбаев М.Е. XIV
-
XV ғасырлардағы қыпшақ антропонимдері (тарихи
-
лингвистикалық талдау). Филол.ғ.к. ғылыми дәрежесін алу үшін дайындалған 
диссертация авторефераты. Алматы, 2010. 
– 
25 б.
66 
Соловьев С.М. История России с древнейших времен. Книга II. Москва: 
Изд
-
во социально
-
экономической литературы, 1960. 783 с.
67 
ПСРЛ. Летопись по Ипатскому списку. Издание археографической 
коммиссии. СПб.: Печатня В.Головина, 1871. 
– 
616 с.
68 Плетнева С.А. Донские половцы // «Слово о полку Игореве» и его время. 
М. : Наука, 1985. 
– 
С. 249
–281. 
69 Кляшторный С.Г., Султанов Т.И. Государство и народы Евразийских 
степей. Древность и средневековье. СПб., 2004. 
– 
368 с.
70 Хабижанова Г.Б. Природные ритмы в картине мира кочевников 
Центральной Азии // Взаймодействие природы и общества в кочевой 
цивилизации народов Центральной Азии: сборник научных трудов / отв. Ред

Г.Б. Хабижанова. 
– 
Алматы: Казахский университет, 2015. 
– 
170 с.
71 
Рыбаков Б.А. Древние славяне и античный мир // Держава. М., 1997. №1. 
с.19
-25. 
72 Протектор Менандр. История // Византийские историки: Дексип 
Эвнапии Олимпиодор, Малх Патрииций, Менандр,
Кандид Ноннос и Феофан 
Византиец. Пер. С.Дестуниса. СПб.: тип. Л.Демиса, 1860. 
– 
с. 313
- 470. 
73 
Lyublyanovics K. The Socio-Economic Integration of Cumans in Medieval 
Hungary. An Archaeological Approach. Doctoral Dissertation. Budapest, 2015. – 675 
p. 
7
4 Панкова С.В., Торгоев А.И. Тюркоязычные кочевники раннего 
средневековья:
эпоха каганатов 
// 
Кочевники Евразии на пути к империи.
 
СПб: 
Славия. 2012. С. 180
-195. 
75 
Голден П. Кипчаки средневековой Евразии: пример негосударственной 
адаптации в степи. //Монгольская империя и кочевой мир. Улан
-
Удэ: Изд
-
во 
БНЦ СО РАН, 2004. 

546 с.


142 
76 Golden, Peter B. Anintroduction to the historyofthe Thrkic peoples: 
ethnogenesis and state formation in medieval and early modern Eurasia and the 
Middle East.1PeterB.Golden.- Wiesbaden:Harrassowitz, 1992. – 483 
р

77 Анна Комнина. Алексиада. Перевод и комментарий Я.Н. Любарский. М., 
1965. -
703 с.
78 Пилипчук Я.В. Военное искусство кипчаков //Тюркские кочевники 
Евразии (кимаки, кипчаки, половцы...): Сб.статей. Серия Тюркские племена и 
государства Евразии в древности и в средние века. Вып. 2. 
– 
Казань: Ихлас, 
2013. – 
С.186
-204. 
79 
Полное Собрание Русских Летописей. Т.1. Лаврентьевская летопись. 
Изд. 2
-
е. Л.: Изд.АН СССР, 1926
-
1928 гг. 
– 
379 с.
80 Korobeinikov 
D. A broken mirror: the Kıpçak world in the thirteenth century. 
// The Other Europe in the Middle Ages. Avars, Bulgars, Khazars and Cumans. Brill 
NV, Leiden. 2008. – 492 p. 
81 
Пилипчук Я.В., Кушкумбаев А.К. Кыпчаки и Сибирь (некоторые 
вопросы тюркизации населения Западной Сибири) // История, экономика и 
культура средневековых тюрко
-
татарских государств Западной Сибири: 
материалы II Всероссийской научной конференции. Курган: Изд
-
во 
Курганского гос.ун
-
та, 2014. 

148 с.
82 
Беликова О.Б. Среднее Причулымье
в X
-
XIII вв. 
– 
Томск: Изд
-
во Том. 
ун
-
та, 1996
. – 
272 с

83 
Волков В.Г.Кыпчакский компонентв составе средневекового населения 
Кузнецкой котловины и Томского Приобья в контексте генетических данных.
// 
История, экономика и культура средневековых тюрко
-
татарских государств 
Западной Сибири: материалы II Всероссийской научной конференции. Курган: 
Изд
-
во Курганского гос.ун
-
та, 2014. 

148 с.
84 Беликова О.Б. Басандайская культура // Народы и культуры Томско
-
Нарымского Приобья. Томск: изд
-
во Томского государственного уни
-
та, 2001. 
– 
С. 30
-32. 
85 
Зеленский Ю.В. Современный этап в изучении половецких древностей 
Северо
-
Западного Кавказа // Трибуна молодого ученого. №3 (58), 2015. С. 
– 123-
127. 
86 Валишевский К. Иван Грозный: Исторический очерк. М.: Наука, 1993. 
– 
349 с.
87 
Азбелев П..П. К систематике поясных наборов древнетюркской эпохи. // 
Жилище и одежда как феномен этнической культуры. Материалы VІІ Санкт
-
Петербургских этнографических чтений. СПб, 2008. 
– 285-
290 с.
88 Амброз А.К. Южные художественные связи населения Верхнего 
Поднепровья в VІ веке. // Древние славяне и их соседи. МИА. №179, 1970. 
– 70-
75 с.
89 Kildiroglu M. Kirgizlar ve kipcaklar (IX asrin ikinci yarisindan XVI asra 
kadar Kirgizlar ve Kipcaklar etno-siyasi iliskileri.). – Ankara “Turk tarih kurumu”, 
2013. – 
311 р.
90 
Худяков М.Г. Очерки по истории Казанского ханства. Изд. 3
-
е. М.: 
ИНСАН, 1991. 
– 
320 с.
91 Peisker J. Die älteren Beziehungen der Slawen zu Turkotataren und 
Germanen. Stuttgart, 1905.-296 p. 


143 
92 
Ковалевская Е.Г. История русского литературного языка.М
.: 
Просвещение, 1978.
– 155 
с.
93 
Горшков А.И. История русского литературного языка.М.: Высшая 
школа, 1969. 

81 с.
94 Сулейменов О. Аз и Я. А.: Еңбек, 1992. 

167 б.
95 Көбденова Г.
Сөздің шығу тегі немесе О.Сүлейменовтің «Язык письма» 
еңбегіндегі этимологиялық тұжырымдар. Ана тілі. 19
-
26.03.2015. №11(1269).
96 Шаймерденова Н.Ж. Теория языковых контактов. // 
Turco-Slavica
: Язык, 
этнос, культура в едином пространстве. Петропавл: Полиграфия, 2011. 

348 с.
97 Кляшторный С.Г. История Центральной Азии и памятники рунического 
письма. СПб.: Филологический факультет СПбГУ, 2003. 
-
560 с.
98 
Плетнева С.А. Кочевники южнорусских степей в эпоху средневековья 
IV-XII 
века. Воронеж: Изд
-
во Воронеж, гос. ун
-
та, 2003. 

248 с.
99 
Плетнева
С. А. На
славяно
-
хазарском
пограничье. Дмитриевский 
археологический комплекс. М. Наука.
 
1989. - 288 
с.
100 
Плетнева С.А. От кочевий к городам. М.: Наука, 1967. 

197 с.
101 Рыбаков Б.А. Первые векарусской истории. М.: Наука, 1964. 
– 
238 с.
102 
КляшторныйС.Г.ДревнетюркскиеплеменныесоюзыигосударстваВеликойСтепи
// 
Кляшторный С. Г., Савинов Д. Г. Степные империи Евразии. 
– 
СПб: 
Фарн,1994.
-
166 с

103 
Кумеков Б.Е. Арабские и персидские источники по истории кыпчаков 
VIII-XIV 
вв. Научно
-
аналитический обзор. Алма
-
Ата: Наука, 1987. 
– 41
с.
104 
Свод древнейших
письменных
известий
о славянах

Т.
I: (I–
VI вв.)
/ отв. 
редакторы Л.
А.
Гиндин (филология), Г.
Г.
Литаврин (история).
М.Наука, 1994. 
– 
237 с.; Т.
II: (VII–
IX вв.) / отв.
редактор Г.
Г.
Литаврин.
М.: Наука, 1995.
– 510 
с.
105 
Путешествие в восточные страны Плано Карпини и Гильома де 
Рубрука. А.: Ғылым, 1993. 

248 б.


144 
ІV АЛТЫН ОРДА ЖӘНЕ РУСЬ 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   42




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет