11. (3 ұпай) Суретте аэробты тыныс алудың қарапайым сызбасы көрсетілген. X, Y, Z заттарына сәйкестері (тізімнен таңдаңыз) (1 ұпайдан):
ацетил CoA
NADH2 CO2 лактат
пируват
пероксидаза
дегидрогеназа
су
X
Y
Z
12. Цитозоль, эндоплазматикалық ретикулумда, митохондрияда және хлоропласттарда локальденген, эукариоттық жасуша рибосомалары белгілі ақуыздардың синтезін іске асырады.
Жауаптардың кодын қолданып, белгіленген ақуыздардың синтезін іске асыратын рибосомалардың локализациясын анықтаңыз:
13. (8 ұпай)Дәріс алдында ассистент, сызбаға маңызды түсініктеме жоғалғанын байқап қалады. Ол оқулықтан көптеген терминдерді, бұл сызбаға қатынасы жоқ кейбір терминдерді қоса, тауып алды.
13.1(7 ұпай) Өтініш, ассистентке бұл диаграммаға сәйкес келетін терминдерді таңдауға және оларға сәйкес сандық таңбаларды кестеге енгізуге көмектесіңіз (нөмір үшін 0,5 ұпайдан)
13.2.(1 балл) Берілген сызбаның қандай компоненті (нөмірін көрсетіңіз) пептидил-трансферазды активтілікке ие.
14.(2 ұпай) Сіз және Сіздің 19 досыңыз (жыныстар қатынасы 1:1) мекен етілмейтін аралда болып қалдыңыз және толық оқшауланған жаңа популяция түздіңіздер. Сіздің екі жолдасыңыз цистофиброз генінің тасымалдаушысы болды (яғни, олар бұл ген бойынша гетерозиготты болды). Бұл ген с – гомозиготты жағдайда цистофиброзды тудырады (муковисцидоз). Бұл аллелдің жиілігі популяция өсуімен өзгермейтінін ескерсек, аралда муковисцидоздың кездесу жиілігі қаншалықты болатынын анықтаңыз.
Жауап:_____________%
1 5. (4 ұпай) Сызбада орманның ауданы 100 м2 болатын аймағы бейнеленген. Орман ағаштың екі түрінен тұрады. Х түрдегі ормандар сұр түсті бояумен боялған, Y түрі – қара түспен боялған. Жоспардағы координаттың тор қадамы 1 м. 2 м х 2 м және 5 м х 5 м квадраттарын қолданып, X және Y түрлерінің кездесу пайызын есептеңіз. Кестеге жауаптарды жазыңыз. (ұяшығына 1 ұпайдан)
2 м х 2 м
5 м х 5 м
Түр X
Түр Y
16. (3 ұпай) Кестеде 1982-85 ж.ж. ішінде Рига шығанағындағы салаканың (балық) саудаға ұсталынуы және балық өнеркәсібінің интенсивтілігі көрсетілген. Балық өнеркәсібінің интенсивтілігі, салаканы аулаумен айналысатын балық аулаушы кемелердің шығанақта болуының жалпы уақытымен анықталды. Балық аулау құралдарының саны барлық аулау уақытында өзгермеді.
жылдар
аулау (тонна)
Балық аулау
интенсивтілігі
(қатынасты бірліктер)
Популяцияның
қатынасты өлшемі
(қатынасты бірліктер)
1982
100
2
10
1983
150
5
1984
100
5
1985
150
3
Кестеге бұл төрт жылғы, ол кезде популяция өлшемі 10 қатынасты бірлік болғандағы, 1982 жылдан бастап, салака популяцияларының қатынасты өлшемдерін бағалаңыз және жазыңыз (1 ұпайдан)
