106
Дене салмағының индексі (бой-салмақ көрсеткіші, Кетле индексі)
–
адамның дене
салмағының бойына сәйкес келу дәрежесін бағалайтын көрсеткіш.
Дене салмағының
индексін (ДСИ) білу арқылы семіздікті немесе дене салмағының жеткіліксіздігін
анықтауға
болады. ДСИ есептеу формуласы
:
ДСИ = дене салмағы (кг)
бойы (м)
2
Қалыпты ДСИ - 18,5 - 25.
•
егер ДСИ < 18,5 – дене салмағы жеткіліксіз,
•
егер ДСИ 25-29,9 – дене салмағы артық (семіздіктің алды),
•
егер ДСИ > 30 – семіздік.
Майдың іш аймағында
жиналуы денсаулыққа қауіпті, себебі жүректің ишемиялық
аурулары,
артериалық гипертония, қантты диабет және т.б. жиі кездеседі. Әлем
статистикасы бойынша әйелдердің 30-40%, ал еркектердің 10—20%-ы семіздікке жиі
ұшырайды.
Семіздіктің 3 түрі бар:
- әйелдерге тән түрі (гиноидты семіздік) – тері асты май сан және жамбас аймағына
жиналады (сурет 40 а);
- еркектерге тән түр (андроидты немесе висцеальды семіздік) – майдың іште жиналуы
(сурет 40 б);
- аралас түр.
Сурет 40
Семіздік түрі а – әйелдерге тән, б – еркектерге тән
Дене салмағының индексін анықтау дене салмағы артық
адамдарда семіздікті ерте
диагностикалауға және жүрек-тамыр ауруларының даму қауіпін болжауға мүмкіндік
береді. Дегенмен бұл әдістің жеткіліксіздігі де бар. Адамның тамақтану жағдайын
анықтаудың тура әдісі оның бел айналымы көлемінің сан айналымы көлеміне қатынасын
анықтау.