Басталуы
5 минут
|
Сәлемдесу.
Топқа бөлемін : «Билеттер арқылы» топқа бөлінеді. Оқушыларды кассадан билеттер алып, 1,2,3 вагондарға бөлініп отрады.
Психологиялық ахуал қалыптастыру: «Қызыл гүлім-ай» би
Сынып реттілігін қадағалау.
Оқушыларды түгелдеу. Оқу құралдарын байқау.
Бір-бірімізді тыңдаймыз десек 1 рет қол шапалақтаймыз!
Ұйымшыл боламыз десек 2 рет
Белсенділік танытамыз десек 3 рет шапалақтаймыз!
|
1-топ:
«Бақыт» вагоны
2-топ:
«Сүйіспеншілік» вагоны
3-топ:
«Жарқын өмір» вагоны
«Қызыл гүлім-ай» би билету.
|
Ортасы
10 минут
|
Қолдану
Оқулықта берілген тапсырмаларды орындау.
Түсіндіру.
Топтық, жеке жұмыс жүргізу.
Дәптермен жұмыс.
Аудио материалдарды тыңдау.
Гидравликалық машиналар.
Техникада іс-әрекеті сұйықтардың тепе-теңдігі мен қозғалыс заңдарына негізделген машиналардың алуан түрі пайдаланылады. Бұлар гидравликалық машиналар (грекше гидор – су, аулос – түтік) деп аталады. Мысалы, мақтаны, қағазды, ағаш жаңқасын престеу үшін қолданылатын гидравликалық престер; автомобильдер, жүк машиналары мен автобустардағы гидравликалық тежегіштер; тракторлардағы ауыр жүкті көтеруге арналған гидравликалық көтергіштер; гидравликалық түрде көтерілетін орындықтар және тағы да басқа қарапайым түрдегі тетіктер гидравликалық машиналар болып табылады. Өйткені, бұлардың барлығында да сұйықтардың қысым күші пайдаланылады.
Қарапайым гидравликалық машинаға көлденең қимасының ауданы әр түрлі болып келген екі жылжымалы поршеньдер орналастырылады. Бір-бірімен жалғастырылған цилиндрлерге сұйық (май) толтырылады. Мұнда кіші поршеньнің көлденең қимасының ауданы S1, ал үлкен поршеньдікі S2 болсын. Егер кіші цилиндрдегі поршеньге F1 күш әрекет етсе, онда сұйыққа  қысым түсіріледі. Паскаль заңы бойынша сұйық бұл қысымды үлкен поршеньге береді. Сол себепті үлкен поршеньге Ғ2 күш әсер етеді.
Формуланың пайда болуын түсіндіру.
Гидравликалық машинаны пайдаланып, күштен ұтуға болады. Сол себепті де олар техниканың көптеген салаларында кеңінен қолданылуда.
Қазіргі қуатты гидравликалық престер 700 000 кН-ға дейін күш өндіруге мүмкіндік береді. Мұндай престер зауыттарда метал бұйымдарға қажетті пішім мен өлшем беру үшін қолданылады.
Алайда престің көмегімен күштен ұтыс алсақ та, арақашықтықтан ұту мүмкін емес.
Формуланы түсіндіру.
Біз күштен қанша есе ұтсақ, арақашықтықтан сонша есе ұтыламыз. Бірақ престің пайдасы, адам өзінің күші жеткіліксіз бола тұрса да, көптеген нәрселерге ол арқылы үлкен қысым түсіре алады.
Есеп шығару мысалы:
Ауданы 25 см2 гидравликалық машинаның кіші поршеніне 300 Н күш әрекет етеді. Үлкен поршеньнің ауданы 100 см2 болса, оған қандай күш әрекет етеді?
Берілгені:
S1 = 25 см2
F1 = 300 Н
S2 = 100 см2
|
ХБЖ
0,25 м2
1 м2
|
Формула:
|
Шешуі:
Жауабы: 1200 Н
|
Т/к
F2 = ?
|
Есептер шығару:
1. Гидравликалық машинаның кіші поршенінің диаметрі 4 см-ге тең, ал үлкенінікі 50 см. Бұл машина күштен қандай ұтыс береді? (156 есе)
2. Гидравликалық пресс 2,7*105 Н күш өндіруі керек. Кіші поршеньнің диаметрі 3 см, ал үлкенінікі – 90 см. Кіші поршеньге қандай күш түсіру керек? (300 Н)
|
Оқулық,қабырғаға ілінген ватмандар, түрлі-түсті маркерлер
Топтық жұмысқа арналған ресурстар
|
Аяқталуы
Сабақты бекіту
10 минут
|
Ой қорыту
Қарапайым гидравликалық машинаның құрылысы қандай?
Гидравликалық машиналар не үшін қолданылады?
Гидравликалық машиналар құрылысында қандай заң қолданылады?
БББ кестесі
Білгенім
|
Білдім
|
Білгім келеді
|
|
|
|
|
Таақырып бойынша түйген білімдерін жазады.
|
