Салқынбай А., Абақан Е. с



Pdf көрінісі
бет242/336
Дата14.12.2021
өлшемі13,56 Mb.
#126888
1   ...   238   239   240   241   242   243   244   245   ...   336
Байланысты:
Салқынбай линг. Түсіндірме сөздік

ПРО-пси
ПРОСОДИЯ 
(грек,  prosodia  -  
еклін) -1 ) мағынаны ажырату үшім 
қолданылатын  ф онетикалы қ 
құралдар жүйесі. П.-ның мынадай 
беліктері  жеке  қарастырылады: 
сейлеу әуезі, екпін, тембр (әуен), 
ритм  (ырғақ).  Бүл  мағынада  П. 
интонация  түсінігінің  синонимі 
ретінде  қарасты ры л ады ;  2) 
қабылдау (тон биікгігі, дауысталу, 
ұзақтық)  және  физикалық  дең- 
гейде  (н е гізгі  тонның  жиілігі, 
күш тілігі,  үзақты ғы )  болатын 
сө йл е уд ің  с у п р а с е гм е н ттік 
фонетикалық  сипаттамасы.  Бүл 
мағынада П. интонацияға қарама- 
қарсы  қойылады;  3)  сөйлеудің 
жасалуы  үшін  қажетті  суп расе г- 
менттік  қүралдар:  сөйлеу  сег- 
менттерін  ж іктеу  не  біріктіру 
(тонды жоғарылату не төмендету, 
екпін  қою ,  кід ір іс ті  қолдану, 
қарқынды  өзгерту).  Бүл  мағы- 
нада  П.  өлең  талдауда  қолда- 
нылады; 4)  буынды сипаттайтын 
фонетикалық қүралдар жүйесі.
ПРОТЕЗА 
(грек,  prothesis  — 
алдына  қо ю )  -   сө з  басында 
қосы м ш а  д ы бы сты ң  пайда 
болуы.  Протезалық  дауыссыз- 
Дарға -  [  v  ],  [  j  ],  [  у  ]  жатады, 
мыс.:  орыс.  «восемь»,  болг. 
«осъм», лат. «окто». Араб, парсы, 
түркі  тілдеріне  сөз  басындағы 
дауыссыздардың қрсарлануы тән 
емес,  сондықтңн  П.  қүбылысы 
тек  кірме  сөздерге  тән,  мыс.: 
араб.  «Истанбул»  -   Стамбул,
парсы,  «эстэкан»-стакан, қазақ. 
«үстел»,  «ышқап»  т.б.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   238   239   240   241   242   243   244   245   ...   336




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет