Салқынбай А., Абақан Е. с



Pdf көрінісі
бет54/336
Дата14.12.2021
өлшемі13,56 Mb.
#126888
1   ...   50   51   52   53   54   55   56   57   ...   336
Байланысты:
Салқынбай линг. Түсіндірме сөздік

БОЛЫМДЫ ЖӨНЕ БОЛЫМ-
 
СЫЗ  ЕТІСТІК 
-   етістік  негізгі 
түбірде  де,  туынды  түбірде  де 
қимылдың,  іс-әрекеттің болуын 
не  болмауын  білдіреді.  Етістік 
негізгі  я  туынды  түбір  күйінде 
болымды  мәнді  білдірсе,  олар- 
ды  болымды  е т іс т ік   д е й д і. 
Етістіктің түбірі  бүйрық райдың 
жекеше  анайы  II  ж ақ  тулғасы- 
мен  сәйкес  келеді.  Мыс.:  кел- 
ді;  сен  кел;  бергенбіз;  сен  бер 
т.б. Сонымен бірге етістік қимыл- 
дың, іс-әрекеттің болмауын, іске 
аспауын  да  білдіреді,  ондай 
етістіктерді  болымсыз  етістік 
дейді.  Болымсыз  етістік  негізгі 
я туынды түбір етістіктерге -ма, 
-ме,  -ба,  -бе,  -па,  -пе  жүрнақ- 
тары жалғану арқылы және  бел- 
гілі  шақ  түлғасындағы  етістікке
37


БОЛ-БУР
«жоқ»,  «емес»  сөздерінің  тір- 
кесуі  арқылы  жасалады.  Мыс.: 
бар-ма,  айт-па,  көр-ме,  келген 
жоқ,  айтқан емес т.б.
БОЛЫМДЫ СӨЙЛЕМ 
-  адам 
объективті  болмысты,  ойлаған 
ойын жеткізу кезінде шындықты 
бейнелеп,  болған  не  болатын 
құбылысты  хабарласа,  ондай 
сөйлем болымды деп есептеле- 
ді.  Мыс.:  Бүгін  қар  жауып  түр. 
Бүгін  қар  жауады.  Б.с.  болым- 
сы з  сөйлем   қүр а у  үш ін  де 
қолданылады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   50   51   52   53   54   55   56   57   ...   336




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет