Технология сабағында жобалау әдiсiн қолдану арқылы оқушылардың шығармашылығын дамыту Кiрiспе

Шығармашылық – бұл адамның өмiр шындығында өзiн-өзi тануға ұмтылуы, iзденуi. Өмiрде дұрыс жол табу үшiн адам дұрыс ой түйiп, өздiгiнен сапалы, дәлелдi шешiмдер қабылдай бiлуге үйренуi керек. Адам бойындағы қабiлеттерiн дамытып, олардың өшуiне жол бермеуге, оның рухани күшiн нығайтып, өмiрден өз орнын табуға көмектеседi. Өйткенi, адам туынды ғана емес жаратушы да.

Iс тәжiрибе көрсеткенiндей технология сабағында оқушылардың шығармашылық, зерттеушiлiк қабiлетiн дамыту мақсатында жүргiзiлген жұмыстар оқушыларды заман талабына сай еңбекке баулу, бiлiм беру, алған теориялық бiлiмдерiн практикада ұштастыра отырып, iс - жүзiнде орындап шығумен бiрге оқушының ой - өрiсiн дамытып, бiлiмдi тереңiрек меңгеруге жәрдемдеседi. Оқушының алған бiлiмдерi алдағы өмiрлерiне жол ашып, олардың қабiлеттерiмен ұштастырып, өз қолдарымен кез - келген нәрсенi жасай бiлудi үйрену, өздерiне керектi заттарды өз қалаулары бойынша, тiптi қажетсiз деген заттың өзiн пайдалы нәрсеге, әдемi сыйлыққа айналдыра бiледi. Адам баласы еңбек ету үстiнде бiр сәт өзiмен - өзi болып, көңiл - күйi орнына түсiп, шаршағаны басылады. Сапалы бiлiм берумен қатар еңбекке баулу, үйрену аса қажет. Оқушылардың өнерлi болуы қоғамдық өмiрге үлкен әсерiн тигiзедi. Сондықтан әр сабақта мәселен, бисермен тоқу аппликация өнерi панно жасау, жұмыртқа қабыршағымен жұмыс iстеу, квиллинг (қағаз пластикасы), тоқыма тоқу, iс тiгу және т.б. оқушыларды қызықтырады және оның жасалу жолдарын үйренуде жаңа технологияны пайдаланып, әр түрлi әдiс - тәсiлдер арқылы өнер мен бiлiм беру iсiн бiр-бiрiмен ұштастыра жүргiзедi. Оқушылар меңгерген iс- тәжiрибелiк әрекеттер жүйесiн көрсете бiлумен қатар эстетикалық талғамға, еңбек сүйгiштiкке ие болады. Нәтижесiнде мақсат қоюшылыққа және шығармашылыққа тартыла отырып жобаны тани бiлуге, он саусағынан өнерi тамған шәкiрттердiң шеберлiгiн, бiлiм мен еңбегiн, iскерлiк, икемдiлiк қабiлеттерiнiң артқанын, тәрбиелiк дағдысының калыптасып, еңбектену жұмысына төзiмдiлiгiн көремiз.

Аннотация

Қай салада болмасын ондағы жұмыстың нәтижесi сапамен өлшенедi. Жаңа заман мұғалiмi «дайын» бiлiм көзi ғана болмай, оқушылардың танымдық iс - әрекетiнiң ұйымдастырушысы және үйлестiрушi бола бiлуi, бiлiмнiң құндылық ретiндегi сипатына терең мән беруi, нәтижеге бағытталған бiлiм беруде жаңа жолдар мен әдiстер табуға дағдыланған маман болуы қажет.

Мұғалiм дамыта оқыта отырып, әр түрлi әдіс тәсiлдердi қолдану арқылы баланы шығармашылық бағытта тәрбиелей отырып, жан - жақты жұмыс жүргiзу керек. Бiздiң бүгiнгi ұсынылып отырған жұмыстарымыз осы мақсатты көздейдi. Өзiмiздiң бiр жылғы iс тәжiрибемiздi сiздермен бөлiскелi отырмыз. Оқушылардың технология сабағында өз қолдарымен жасаған бұйымдарын аз да болса, нұсқа деп жариялап отырмыз.

Технология сабағы тұнып тұрған өнер. Осы өнердi оқушы бойына кiшкентай сыныптардан бастап дарытуымыз керек, яғни оқушы бойындағы шығармашылықты дамыту - үздiксiз құлшыныс, ол ұдайы өшпей, күннен – күнге дами түсуi қажет... «Шығармашылық қан түйiршiктерiн жiпке тiзгендей еңбек етудi қажет етедi, осыны балаға ерте бастан ұқтыру керек». Сонда ғана оқушы бойында бiлiм нұры тасып, оқушы дүние танымы одан әрi арта түсерi анық.

1. Мiндеттiң қысқаша анықтамасы:

а) берiлген бұйым кiмге арналған;

б) арналған бұйымның қажеттiлiгi.

2. Бұйымды дайындауға кiрiспес бұрын:

- ненi мiндеттi түрде жобалау керек.

3. Бұйымның дайындалуы. Кез-келген жағдайда жұмыстың мақсат, мiндеттерi оның басты бағытымен анықталады.

4. Бұйымды байқау және бағалау.

1. Iздену кезеңi;

2. Жобаның тақырыбын таңдау және жаңашылдыққа бет бұру;

3. Жоба тақырыбы туралы ақпарат жинау;

4. Жоба идеясы мен тақырыбы туралы сыныптастарымен және мұғалiмдермен бiрге талқылау;

5. Жобаның тақырыбы мен идеясын бекiту. Сызбаны және технологиялық картаны дайындау.

Оқытудың осындай идеяларын ұстанған сабақтарда оқушылар өз ойларын еркiн айтатын болғандықтан, оларда түрлi пiкiрлер пайда болады. Олардың қандай да болмасын мүмкiн қате немесе шала ойларын шыдымдылықпен тыңдап, оқушыларды сенiмдiлiкке бастау мұғалiмнiң басты мiндетi.

Ұлы ағартушы А.Байтұрсынұлы «Бала оқытуды жақсы бiлейiн деген адам әуелi балаға үйрететiн нәрселерiн өзi де жақсы бiлуi керек» деп тұжырымдағандай технология сабағын қызықты өткiзiп, оқушылардың шығармашылық ойлау қабiлетiн дамыту үшiн ең алдымен мұғалiм өзi шебер болу керек. Жан - жақты дамыған, әрқашан iзденiсте болған мұғалiм ғана қазiргi талапқа сай болатыны анық.

Технология сабағы – әрбiр оқушының рухани байытып, дүниетанымын қалыптастыратын бiрден - бiр пән. Технология пәнiнiң мұғалiмi өзiнiң лауазымдық мiндеттерiне сай еңбекке баулудың, тәрбилеудiң әдiстемесi мен бағдарламасына сәйкес балаларды оқыту жұмыстарын жүйелi жүргiзуi тиiс.

Технология пәнiн халықтық педагогикамен ұштастырудың маңызы айрықша. Себебi ол - бiлiм алушылардың еңбекке икемдiлiгi мен дағдысын, оларды практикада қолдануға дайындығын қалыптастырады. Мемлекеттiк бiлiм стандарттарына сәйкес еңбекке баулудың оқу жоспары мен үйiрме материалдарын құрастырады. Сонымен қатар, оқушыларды техникалық шығармашылыққа, халықтық , ұлттық өнердi жалғастыруға , ұтымды еңбек етуге және өнертапқыштыққа ұмтылысын дамытып отырады.

Технология пәнi мұғалiмiнiң кәсiптiк бағдарлау жұмыстарын үнемi тиiмдiлiкпен жүргiзiп отырып, оқушыларды шығармашылықпен жұмыс