7-есеп. Астана қаласы тұрғындарының саны.
Қазақстанның астанасы Астана қаласы бүгінгі күнде тез өркендеуде. Халқының саны да жылдан жылға өсуде.
11-кестеде Астана қаласының 1989 ж., 2000 ж., 2005 ж., 2010 ж., 2014 ж., 2015 ж. тұрғындарының саны берілген.
11-кесте – Астана қаласы тұрғындарының саны
Жыл
|
1989 ж
|
2000 ж
|
2005 ж
|
2010 ж
|
2014 ж
|
2015 ж
|
Тұрғындар саны
|
281252
|
381000
|
529335
|
649139
|
814401
|
852985
|
1-сұрақ. 1989 жылмен салыстырғанда 2015 жылы тұрғындардың саны қанша пайызға артты?
Жауабы: _______.
2-сұрақ. Пайызбен есептегендегі тұрғындардың орташа өсуі қандай?
Жауабы: _______.
3-сұрақ. Астана халқы өсуінің осындай пайызы сақталатын болса, онда Астана тұрғындары неше жылдан кейін миллионнан асады?
Жауабы: _______.
8-есеп. Көлдер.
Әлемдегі аса ірі көлдер қатарында бірінші орында Каспий теңізі, оның бетінің ауданы 371 мың км2 құрайды, жетінші орында Байкал көлі, оның ауданы Каспий теңізінің ауданынан 339278 км2-ге кем, ал Қазақстанның шығыс бөлігінде орналасқан Балқаш көлінің ауданы Каспий теңізінің ауданынан 356400 км²-ге кем және ол он үшінші орында тұр.
1-сұрақ. Байкал көлінің және Балхаш көлінің ауданы қанша шаршы километрді алып жатыр?
2-сұрақ. Әрбір көлдің ауданы қанша гектарды алып жатыр? (1 га = 10000 м2, 1км 2 = 1 000 000 м2).
Жауабы: _______.
3-сұрақ. Жуық шамамен Каспий теңізінің ауданы Байкал көлі мен Балқаш көлінің ауданынан қанша есе артық (жеке алғанда)?
Жауабы: _______.
4-сұрақ. Барлық көлдердің ауданы неге тең? Жауабын гектармен жазыңдар.
Жауабы: _______.
9-есеп. Омыртқалы жануарлар.
12-кестеде біздің республикамыздың аумағында мекендейтін омыртқалы жануарлар саны туралы кейбір деректер көрсетілген.
12-кесте – Қазақстандағы омыртқалы жануарлар саны
Кластары
|
Саны
|
Ескерту
|
Бауырымен жорғалаушылар
|
|
(0,33332 + 1,66668) : 200 + 48,99 өрнегінің мәні еліміздегі бауырымен жорғалаушылар санын береді.
|
Қос мекенділер
|
|
Еліміздегі қос мекенділер саны
бауырымен жорғалаушылар санының -іне тең
|
Құстар
|
|
93 түрлі құстар қыстап шығуға ұшып келеді немесе көктем және күзде ұшып келеді (бұл біздің еліміздегі мекендейтін құстардың саны)
|
Балықтар
|
|
балықтардың 3 түрі – дөңгелек ауыздылар (бұл біздің еліміздегі мекендейтін балықтар санының 2,9%)
|
Сүт қоректілер
|
|
Сүт қоректілерге қарағанда құстың түрлері 308-ге артық
|
1-сұрақ: Елімізде мекендейтін бауырымен жорғалаушылар саны қанша?
Жауабы: _______
2-сұрақ: Елімізде мекендейтін қос мекенділер саны қанша?
Жауабы: _______
3-сұрақ: Елімізде мекендейтін құстардың түрлері қанша?
Жауабы: _______
4-сұрақ. Еліміздің аумағында балықтың қанша түрі мекендейді?
Жауабы: _______
5-сұрақ: Елімізде мекендейтін сүт қоректілер саны қанша?
Жауабы: _______
6-сұрақ: Еліміздің аумағында омыртқалы жануарлардың қанша түрі бар?
Жауабы: _______
10-есеп. Киіз үй.
Киіз үй – киізбен жабылған қаңқалы көшпелі үй. Киіз үйдің негізгі бөлігі – ағаш қаңқа мен киіз жапқышы. Киіз үйдің сүйегін: жылжымалы керегекөз негізі – кереге, күмбез сырғауыл – уық, жартылай сфералы төбесі – шаңырақ, есік құрайды. Киіз үйдің керегесі бірнеше бөлек бөліктерден – қанаттардан құралады. Қанаттар санына байланысты киіз үйлер төрт қанатты, алты қанатты және т.б. болып бөлінеді.
13-кестеде алты қанатты киіз үйдің өлшемдері дұрыс көрсетілген, ал төрт және он қанатты киіз үйлердің өлшемдері ауыстырып берілген.
13-кесте – Киіз үйдің мөлшерлері
№
|
Атауы
|
Қанатының саны
|
4
|
6
|
10
|
1
|
Ауданы (кв. м.)
|
2,05
|
32
|
3,8
|
2
|
Диаметрі (м)
|
20
|
6,75
|
3,75
|
3
|
Уықтың биіктігі (м)
|
66
|
2,7
|
10,1
|
4
|
Уықтар саны (дана)
|
2,28
|
96
|
77
|
5
|
Ортасының биіктігі (м)
|
5,1
|
2,95
|
158
|
1-сұрақ: Алты қанатты киіз үйдің өлшемдерін пайдаланып, төрт қанатты киіз үйдің өлшемдерін анықтаңдар.
Жауабы: _______
2-сұрақ: Алты қанатты киіз үйдің өлшемдерін пайдаланып, он қанатты киіз үйдің өлшемдерін анықтаңдар.
Жауабы: _______
Одан әрі қарай түрлер мен деңгейлерге бөлінбеген тапсырмалар келтірілген.
11-есеп. Бояу.
Бөлменің төбесі 35-суретте бейнеленгендей ортасы ақ эмульсиямен, шеттері жасыл эмульсиямен боялған.
1-сұрақ. Шеттерінің ені қандай болады?
Жауабы: _______.
2-сұрақ. Ақ эмульсиямен боялған бетінің ауданы қанша?
Жауабы: _______.
3-сұрақ. Жасыл эмульсиямен боялған бетінің ауданы қанша?
Жауабы: _______.
35-сурет
12-есеп. Өнімділік.
Ені 0,45 км, ал ұзындығы енінен 0,5 есе артық болатын тіктөртбұрышты жер теліміне күріш өсірілді.
1-сұрақ. Егістік ені қанша километр?
Жауабы: ___________ .
2-сұрақ. Егістік ауданы қанша гектар? (1 км2 = 100 га)
Жауабы: ___________ .
3-сұрақ. Әр гектардан х ц күріш жиналған болса, онда егістіктен барлығы қанша центнер күріш жиналды?
Жауабы: ___________ .
13-есеп. Шаруа қожалығы.
Шаруа қожалығында 300 бас қой бар. Әрбір қойдан 5,1 кг жүн қырқылды. Жүнді жуғаннан кейін ол 1,2 кг-ға жеңілдеді. 1 кг таза жүннен 0,7 м мата тоқуға болады.
1-сұрақ. Шаруа қожалығының барлық қойларының жүнінен қанша метр мата тоқуға болады?
Жауабы: ___________ .
2-сұрақ. Жүннен тоқылған матадан көйлек тігу үшін орташа есеппен ересек адамға 2,5 м, ал жасөспірім қыз балаға 0,9 м мата кетеді. Ересек адамның көйлегі 10500 тг, ал жасөспірімнің көлегі 6700 тг тұрады.
Егер фабрика шаруа қожалығынан жуылмаған жүнді 1 кг-на 170 тг-ден сатып алса, өңдеуге кететін шығын сатып алған бағаның 30%-ын құраса әрбір бұйымды тігудегі экономикалық пайданы есетеңдер.
Жауабы: ___________ .
14-есеп. Ойыншықтар дүкенінде.
Ойыншықтар дүкеніндегі әр түрлі үстел үстіндегі ойын түрлерінің бағалары келесі 14-кестесінде көрсетілген.
14-кесте
Ойыншық түрлері
|
А
|
В
|
С
|
D
|
E
|
F
|
G
|
Бағалары (теңге)
|
1130
|
1500
|
1030
|
920
|
850
|
4100
|
3250
|
1-сұрақ. Бағасы 1500 теңгеден аспайтын ойыншық түрлері санын табыңдар.
Жауабы: ___________ .
2-сұрақ. Әкесі кішкентай қызына екі әр түрлі ойындар сатып алды, оған ол 2500 теңгеден кем ақша жұмсады. Мұнда сауданың нұсқалары санын табыңдар.
Жауабы: ___________ .
3-сұрақ. Егер үш ойыншық сатып алса, дүкенде барлық саудаға 20% жеңілдік беріледі. Әкесі қызына қандай үш ойыншықты сатып алуына болатынын жазыңдар.
Жауабы: ___________ .
Достарыңызбен бөлісу: |