Тјжірибелік сабаќтыѕ таќырыптары


Азот пен күл тәрізді элементтердің биологиялық айналымы



Pdf көрінісі
бет32/44
Дата17.11.2023
өлшемі1,31 Mb.
#191660
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   44
Байланысты:
orman biologiyasy met ukaz utebaeva b h

Азот пен күл тәрізді элементтердің биологиялық айналымы. 
Ормандағы биологиялық айналым – сүректің тіршілігі кезінде қоректік 
элементтердің теңдей мөлшері әлде неше рет айналым жасайтын құбылыс: 
топырақ→ ағаштар→ өсімдік қалдығы → орман қордасы→ топырақ.
Бұл құбылыс ауа мен топырақтан керек элементтерін тұтынудан, қорек 
элементтерінің өсімдікте ұсталуынан және оларды топыраққа қайтарудан 
(өсімдік қалдығымен қоса) жинақталады. Биологиялық айналымның кез келген 
басты көрсеткіштері – оның сіңімділігі және қарқындылығы.
Сіңімділік – айналымға қатысатын элементтің көлемі немесе қуаты.
Айналымның қарқындылығы- элементтің айналым циклын өтіп шығуы 
жылдамдығы. 
Жалпы орман айналымын екіге бөледі: 
1.
кіші биологиялық айналым –
жапырақтар, ұсақ бұтақтар, түбірлер және 
топырақ арасында болатын қоректік элементтердің циклі; 
2.
үлкен биологиялық айналым-
қоректік элементтердің діндер, ірі 
бұтақтар және тамырлар құрамына кіру және ағаштар қурап кеткен соң 
топыраққа олардың қайта оралу цикілы. 
Тапсырма:
1.
Кеппе шөптегі олиготрфтарға, мезотрофтарға және меготрофтарға 
биоморфологиялық сипаттама беріп, тамырларының көлденең кесіндісін 
микроскоп астында қарап, тамырлардың формаларына көңіл аударып
суреттерін салу.
2.
Топырақ байлығына қатысты ағаш тұқымдастарын топтарға бөліп,
9- кестені толтыру. 
Кесте 9- Топыраққа қатысты ағаш топтары 
 
Топыраққа 
қатысты ағаш
топтары 
Ағаш тұқымдастары 
Олиготрофтар
 
Сексеуіл,...
 
Мезотрофтар
 
Емен, 
меготрофтар 
Қайың, 
 
 


40 
Бақылау сұрақтары: 
1.
Ағаш түрлерінің қажеттілігімен талап етуі жайында түсініктердің 
айырмашылығы не? 
2.
Микроэлементтер дегеніміз не және олардың өсімдік тіршілігінде маңызы 
қандай? 
3.
Орманның топыраққа әсерінің ерекшеліктері қандай? 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   44




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет