Учебное пособие қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі н. В. Бирюкова
жүктеу/скачать 32,57 Mb. Pdf көрінісі
|
birukova-saulet
| Десятин шіркеуі (989-996 ж.)
Шіркеу князь Владимирдің бұйрығы бойынша, киевтіктер хри- стиан дінін қабылдағанан кейін салынды. Оның құрылысы мен шаруашылығын ұстап тұру үшін, Владимир өзінің кірістерінің он- нан бір бөлігін беріп отырғандықтан да шіркеу соған сәйкес аталды. Ғибадатхананы грек шеберлері (Константинопольдық) Царьградтық үлгімен салды. Құрылыс материалдары ретінде тіктөртбұрышты кірпіш әк қоспалары бар қойыртпақ қолданылды. Шіркеу Днепрдің биік жағалауында орналасқандықтан, жер көшкінін болдырмас үшін, іргетасының астына еменнен жасалған діңгектер қағылды. Жерге қағылған діңгектердің үстінен емен ағаш төселіп қабырғалар соның үстінен қаланды. Ғибадатхана төрттаған қима бағанды үшастаукеңістікті алтыбағаннан тұратын ағаштың төрт діңгегін еске салады (79-сурет) Ғибадатхананың жоғарғы жағы 25 алтын жалатылған күмбезбен аяқталды. Орталық бөлігінде ғимараттың негізгі бөлігін алып жатқан 4 шағын көлемді шіркеу орналасып, олардың айналасында Византия мәдениетінде болмаған гульбищелер салынды. Ежелгі орыс ғибадатханаларында көлденең кеңістігі шығыңқы орналасқан жоқ. Ғимараттың әдемілігіне оның ішкі жабдықтары да: әртүрлі ақ мәрмәрдан жасалған бағандар мен жақтаулар, түрлі түсті мәрмәрдан, яшма мен малахиттен өрнектеліп төселген еден әсер етті. Биік ою- лап жасалған түрлі түсті шыны қойылған терезелер қараңғылықты сейілтті. Бейнелерді жүздеген майшамдар мен алып әсемшамдар жарықтандырып тұрды. 171 ХІІІ ғасырда татар-моңғолдар Киевті басып алғанда ғибадатхана өртеніп құлады. XV ғасырда шіркеу қалпына келтірілді. Фашистік басқыншылық кезінде оны жарып жіберді. Қазір Киев тұрғындары Десятин шіркеуінің іргетасын мұқият күзетеді. Жанында 1654 жылы Украина мен Ресейді қалпына келтіру кезінде Б. Хмельницкий отырғызған үшғасырлық жөке ағашы орналасқан. жүктеу/скачать 32,57 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|