Ертіс өңірінде ағартушылықтың дамуы
жүктеу/скачать 6,54 Mb. Pdf көрінісі
|
өлкетану райхан
| Мəшһүр-Жүсіп Көпеев
МƏШҺҮР-ЖҮСІП КӨПЕЕВТІҢ ӨМІРІ МЕН ҚЫЗМЕТІНІҢ НЕГІЗГІ КЕЗЕҢДЕРІ 1858 ж. – М. Ж. Көпеев Павлодар облысы Баянауыл ауданының Қызылтау елді мекенінде дүниеге келеді. 1870 ж. – Хамеретдин хазіреттің медресесінде, одан кейін Бұхара діни жоғары оқу орнында оқыды. 1872 ж.– Мəшһүр Жүсіп Бұхарадағы діни медреседе оқыды, сөйтіп сол кезде жоғары деп саналатын мұсылмандық білімі болды. 1875 жылдан бастап біраз уақыт оқытушы болды. 1880–1885 жж. – ел аузынан, қағаз жүзінен жинаған үлгілі сөздерінің біразын Омбы қаласынан шығатын “Дала уалаяты газетінде” бастырады. 1887– 1890 жж. – Орта Азияны аралап, Самарқан, Ташкент, Түркістан, Бұхара т.б. қалаларда болды. 1888 ж. бастап жас ақынның өлеңдері мен мақалалары қазақ тіліндегі тұңғыш баспасөз үні “Дала уалаяты газетінде” жиі жарияланады. 1905 ж.9 қаңтарда болған оқиғаға арнап ақын “Қанды жексенбі ”деген өлең жазады. “Айқап” журналында жарияланғалы тұрған тұста жергілікті өкімет органдары бұл туралы біліп қойып, өлеңді басуға тыйым салады. 1907 ж. – Мəшһүр-Жүсіптің үш кітабы: “Сарыарқаның кімдікі екендігі”, “Хал-ахуал”, “Тіршілікте көрген бір тамашамыз” атты туындылары Қазан қаласындағы Хұсайыновтар баспаханасынан жарық көреді. 1913 ж . – “ Айқап ” журналына М . Ж . Көпеев б рнеше мақала жазады . 1917 ж.– Қазандағы Хұсайыновтар баспаханасынан өлең кітаптары, қара сөзбен жазылған еңбектері жарық көріп тұрды. 1931 ж. – 73 жасында қайтыс болады, сүйегі Баянауыл ауданынан 80 шақырым жерге қойылған. 2001 жылы Павлодар қаласында қасиетті Мəшһүр Жүсіп атындағы Орталық мешіт ашылды. 2003 жылы С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университетінің алдындағы алаңда қоладан бюст-ескерткіші орнатылды. 2006 жылы Мəшһүр Жүсіп əулиенің басына зəулім де əсем кесене тұрғызылды. |