Есептеуіш техниканы жµндеу жєне техникалыќ ќызмет кµрсету
жүктеу/скачать 5,94 Mb. Pdf көрінісі
|
medeshova-komputer-architekt
| қолданушы
интерфейсі деп атайды. Пернетақта дербес компьютердің стандартты қҧрылғыларының қатарына жатады. 4.5-сурет. Пернетақта Бҥгінгі кҥні пернетақталар кӛптеген дербес компьютерлерде бірегейлендірілген, 101/102 стандарттарында немесе 108-пернелік пернетақтада жасалған. Пернетақта бірнеше регистр-режимдердің бірінде жҧмыс істейді. Режимдерді былайша бӛліп кӛрсетуге болады: Бас әріптерді / жол әріптерін енгізу; Орыс / латын символдарын енгізу; Қою / ауыстыру; Цифрлық енгізілім / цифрлық пернетақтадан басқару. Пернетақтаның барлық пернесін тӛрт топқа бӛлуге болады: алфавитті-цифрлық, цифрлық, қызметтік және басқарушы. Бос орынды бейнелеу пернесі ҧзын перне тҥрінде берілген. Цифрлық пернелер тақтаның оң жақ шетінде де қайталанады. Курсор (сілтеме белгі)-жыпылықтап тҧратын тіл сызықша немесе ҧяшық тәрізді бір символдың орнын кӛрсететін таңба. Қызметтік пернелер F1-F12 әр тҥрлі қызметтерді атқарады. Басқару командалары ретінде белгілі бір операцияны орындайды. F1 пернесі кӛбінесе анықтамалық қызмет атқарады. Ал, F3 автомәтін қҧрау, файлды өңдеу үшін , F5 іздеу, алмастыру, көші ру, F7 тексеру, жаңа бума жасау үшін ,т.б. пайдаланылады. Қызметші арнайы пернелер: ENTER, tab, ctrl, alt, esc, shift, num Lock, caps lock, scroll lock, pause(break), print screen, *,+,- ,т.б. Enter пернесінің кӛмегімен команда, мәтіннің азат жолы енгізіледі. Alt және Ctrl пернелері басқа пернелермен бірігіп командалар тҥзеді. 46 Tab пернесі мәтінді терген кезде кестелеу позициясын енгізу ҥшін қолданылады. Esc пернесі соңғы орындалған команданы қайтару ҥшін қолданылады. Print Screen-ағымдағы экранның кҥйін баспаға жіберуге немесе оны алмасу буфері деп аталатын жедел жадтың арнаулы аймағына сақтауға арналған. Shift пернесі жоғарғы регистердегі символдар мен бас әріптерді енгізу ҥшін, сонымен қатар басқа пернелермен бірігіп кейбір командалардың орнына қолданады. Caps Lock пернесі бас әріптер режімін қосады немесе ағытады. Num Lock пернесі қосымша цифрлық пернетақтаны қосады немесе ағытады. Басқарушы пернелер: insert, delete, home, end, page up, page down, back space. Бағыттауыш пернелер курсорды кӛрсетілген бағытта бір орынға жылжытады. back space пен delete қажет емес символды жою ҥшін пайдаланылады. page up, page down курсорды парақ басына немесе парақ соңына кӛшіруді білдіреді. home, end курсорды қатардың, терезенің, файлдың басына немесе соңына жылжыту ҥшін пайдаланылады. Компьютерлік пернетақта – ештеңе қаламайтын және тозғанша соңына дейін жҧмыс жасайтын қҧрылғы. Алайда, «ӛмірін» қиындататын әртҥрлі кҥтпеген жағдайлар болып қалуы мҥмкін. Мысалы, іске қосатын қосқыштың сынуы, жҧмыстан шығып қалған перне, тӛгілген кофе және т.б. Бірақ, бҧл ең қиын жағдайлар, ал ең қарапайымы – пернетақтаның ластануы. Ластанудың белгісі – перненің дҧрыс басылмауы немесе мҥлдем басылмауы. Яғни, оны тазалау керек деген сӛз. Ішкі қҧрылысын тазалаудың ең қарапайым тәсілі – пернетақтаны аударып, бір жақтан екінші жаққа сілкілеу. Қоқысты шығару ҥшін сілкілеген кезде пернелерді астынан аздап соғуға да болады. Пернетақтаның пернелерін тазартудың ең тиімді тәсілі – пернені орналасқан ҧяшығынан тартып, қоқысты шығару. Бҧл жағдайда тек пернелерді тазартып қоймай, оның астындағы кеңістікті де тазартуға болады. Егер пернетақтаға сҧйықтық (кофе, шәй және т.б.) тӛгілсе, дәл осы тәсілмен тазарту керек. Пернені тарту ҥшін жҧқа бҧрандамен немесе одан да жҧқа қҧрал-сайман пайдалануға болады. Бҧранданы перненің астына салып, жай итерумен ҧяшықтан босатып, жоғары тарту керек. Тартылған пернелерді қателеспей орнату ҥшін оларды ҥстелдің ҥстіне немесе басқа жерде бірінен соң бірін пернетақтада орналасқандай қоюға болады. Пернелер тартылғаннан кейін, оның орнын тазалау қажет. Ол ҥшін спиртті сҥлгімен немесе сабынды ерітіндіге малынған сҥлгімен сҥртуге болады. 47 Пернелердің жан-жағы ӛте лас болатындықтан, оны тазалаудың қарапайым тәсілі – тӛсеулі жатқан сҥлгіге ҥйкеп сҥрту. Пернелердегі кір сҥлгідегі спиртпен кетпесе де, тазарту кезіндегі ҥйкеліс кҥшімен кетеді. Пернелер тазартылғаннан соң, пернелелердің астындағы кеңістікті тазарту қажет. Пернелерді және пернелердің ҧяшықтарын тазартқаннан кейін оны ҧзақ уақыт қолдануға болады. Тінтуір (тышқан, маус) - графиктік меңзермен басқарылатын қҧрылғы. Екі немесе ҥш батырмасы бар жазыңқы қорапша тәріздес. Тінтуірдің жазық беттегі қозғалысы экрандағы тінтуір нҧсқағышы деп аталатын графиктік объектінің қозғалысымен байланыстырылған. Компьютерді басқару ҥшін тінтуірді жазық бетте жылжытады және оның оң немесе сол жақ батырмаларын қысқа уақытқа басып отырады. Осылайша басуды шерту деп атайды. Монитор мен тінтуір бірігіп колданушы интерфейсінің жаңа тҥрі — жүктеу/скачать 5,94 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|