Есім хан Билік еткен жылдары / годы правления: 1598-1628 жж/гг. Туыстығы/Родство: Шығай ханның ұлы, Тәуекел ханның інісі / Сын Шыгай хана, младший брат Тәуекел хана сыртқы саясаты / Внешняя политика - Есім хан болғаннан кейін жаңадан сайланған Бұхар ханымен соғысты тоқтату туралы келісімге келген еді.
- Бірақ бұхар өзбектері Тәуекел хан тартып алған Ташкент, Сайрам, Әндіжан қалаларын қайтарып алғысы келді.
- 1603 жылы бұхар халқы келісімді бұзады, шайқас Айғыржарда (Самарқан маңы) өтіп, бұхар әскері жеңіліске ұшырайды.
- После того как Есим становится ханом, он заключяет перемирие с новым Бухарским ханом.
- Но бухарские узбеки хотели вернуть захваченные Тауекел ханом города Ташкент, Сайрам, Андижан.
- В 1603 году бухарский народ нарушает перемирие, битва проходит в Айгыржаре, бухарское войско терпет порожение.
сыртқы саясаты / Внешняя политика - 1603-1624 жылдар арасында бұхар халқы Сыр бойындағы қалалар үшін қазақ жеріне 7 шабуыл жасайды, 7-еуінде де жеңіліс табады.
- Арал маңындағы қарақалпақтар көтерілісін басып тастады.
- Ойраттардың жорығын бірнеше рет қайтарды.
- В 1603-1624 года бұхарский народ 7 раз нападал на казахские земли ради городов возле Сырдарии.
- Подавил востание каракалпаков что жили в Приаралье.
- Несколько раз оттеснял нападение ойратов.
ойраттар
қырғыздар
қарақалпақ
Ішкі саясаты / внутренняя политика - Жаңа заңдар жинағын шығарды.
- Оған халық «Есім ханның ескі жолы» деген ат берді.
- Төрелердің билігін азайтып, билер мен рубасылардың билігін күшейтті.
- Хандықты үш жүзге бөліп, әр жүздің басына билерді қойды.
- Принял новый свод законов.
- Его в народе назвали «Старинный путь Есим хана»
- Понизил власть Торе, и увеличел власть биев и родовых старшин.
- Поделил ханство на три джуза, и во главе каждого поставил биев
Бүлікші тұрсын және қатаған руы Бунтовшик турсун и племя катаган - 1613 жылы Ташкент қаласында Тұрсын сұлтан өзін хан жариялайды.
- Оны сол кездегі Ұлы жүздің ең беделді руларының бірі қатаған руы қолдайды.
- Есім хан Тұрсынның билігін мойындайды, сөйтіп қазақ тарихында алғаш рет «екі билік саясаты» орын алады.
- Бірақ бүлікші Тұрсын бұны аз көреді.
- В 1613 году в городе Ташкент султан Турсун объявляет себя ханом.
- Его поддерживает один из самых афторитетных в те времена родов в Старшем джузе племя катаган.
- Есим хан признает власть Турсуна, и так впервые в истории казахского народа появляется «политика двоевластия»
- Но для бунтовшика Турсуна этого было мало.
Эй, я тоже туда хочу!
Давай поднимайся) места всем хватит!
Қатаған қырғыны / катаганское побоище - Есім хан 1627 жылы ойраттарға қарсы жорыққа аттанады.
- Осы уақытта Тұрсын хан алыстағы жауды емес, Түркістанды шабады.
- Тұрсынның бұл әрекетіне ашуланған Есім хан сол жылы Ташкентке басып кіреді.
- Ашуын ұстай алмаған ол Тұрсын ханды өлтірумен тоқтамай, қатаған руын толығымен тарих сахнасынан жояды.
- В 1627 году Есим хан отправляется на войну с ойратами.
- В это время Турсун хан нападает не на далекего врага, а на Туркистан.
- Услышав об этом Есим хан в гневе врывается в Ташкент.
- Его ярость была настолька велика что он не только убил Турсуна, но и полностью стер род катаган с страниц истории
Есім ханның мазары / Гробница есим хана Тарихи маңызы / историческая значимость
Қасым хандай парасатты, Хақназар хандай ақылды, Тәуекел хандай қаһарлы
Миролюбивый как Касым хан, мудрый как Хакназар хан, Яростный как Тауекел хан
Достарыңызбен бөлісу: |
