Оқырманға белгілі бір жайттың туындау себебі мен оның өзге құбылыстарға әсер етуін түсіндіруге бағытталады
Үдеріс эссесі
Бір құбылыстың жүзеге асырылу, жасалу немесе тоқтатылу үдерісін талқылауға құрылады
Мақсаты: оқырманның осы құбылысты толық түсінуіне және оқып болғаннан кейін қандай да бір әрекет жасауына ықпал ете алу
Сыни эссе
Белгілі бір құбылыстың артықшылығы мен кемшілігін бағалау мәнінде жазылады. Эссенің жазылу маақсаты:
Бір жұмысқа жан-жақты түсінік беру;
Жұмыс барысында автордың идеясын беру жүйесіне, жолына, логикалық құрылымына талдау жасау;
Автордың пікірін дәлелді тұрғыда бере білу жолдарына талдау жасау;
Жұмыстың артықшылықтары мен кемшіліктеріне талдау жасау;
Жұмысты сынау.
Эссе
Ұзақ мерзімді
Қысқа мерзімді
Отбасы-сыйластық, жарастық орнаған орта, кішкентай Отан. «Отан –отбасынан басталады» дегендей, отанды сүю отбасынан басталатыны рас! Себебі, отбасы – баланың алғашқы ұжымы.Оның ер жетіп өсуі, бойындағы алғашқы адамгершілік белгілері отбасында қалыптасады, сондықтан да туған үйдің жылуы – оның көкірегінде көп жылдар бойы сақталып, мәңгі есінде жүреді. Отбасы – табиғат сыйлаған кереметтердің бірі. Жеке адамның бойындағы ар – ұятын, ақыл – ойын, адамгершілігін, мәдениеттілігін тәрбиелеуге отбасы – алғашқы қадам. Отбасы – өте қажетті, басқадай еш нәрсемен өзгертуге болмайтын баспалдақ деп ойлаймын. Отбасының басты қызығы, алтын тіреу діңгегі – бала. Баланың тәрбиелі болып өсуіне берекелі отбасының әсері мол. Отбасының әрбір мүшесі өзара сөйлесіп, не болмаса ата –ананың, баланың, міндетін атқару ғана емес, береке –бірлік, сүйіспеншілікпен араласса, босағасы берік, шаңырағы биік отбасына айналары сөзсіз.
Отбасы-сыйластық, жарастық орнаған орта, кішкентай Отан. «Отан –отбасынан басталады» дегендей, отанды сүю отбасынан басталатыны рас! Себебі, отбасы – баланың алғашқы ұжымы.Оның ер жетіп өсуі, бойындағы алғашқы адамгершілік белгілері отбасында қалыптасады, сондықтан да туған үйдің жылуы – оның көкірегінде көп жылдар бойы сақталып, мәңгі есінде жүреді. Отбасы – табиғат сыйлаған кереметтердің бірі. Жеке адамның бойындағы ар – ұятын, ақыл – ойын, адамгершілігін, мәдениеттілігін тәрбиелеуге отбасы – алғашқы қадам. Отбасы – өте қажетті, басқадай еш нәрсемен өзгертуге болмайтын баспалдақ деп ойлаймын. Отбасының басты қызығы, алтын тіреу діңгегі – бала. Баланың тәрбиелі болып өсуіне берекелі отбасының әсері мол. Отбасының әрбір мүшесі өзара сөйлесіп, не болмаса ата –ананың, баланың, міндетін атқару ғана емес, береке –бірлік, сүйіспеншілікпен араласса, босағасы берік, шаңырағы биік отбасына айналары сөзсіз.