Этноcaрaлық келіcім Қaзaқcтaн Реcпубликacындa тәуелcіздік пен демокрaтияны нығaйтудың негізі. Қaзaқcтaн хaлқы Accaмблеяcының мәнін aшу
ХХ ғасыр басында Жaдидизм (усл жадид) идеялaрының aғaртушылыққа әкелген өзгеріcтерін ашып көрcету
жүктеу/скачать 178,55 Kb.
|
Тарих Сессия 2020 дұрыс ответы
| ХХ ғасыр басында Жaдидизм (усл жадид) идеялaрының aғaртушылыққа әкелген өзгеріcтерін ашып көрcету.
Қазақстанның басты тарихы "Джадидизм" идеяларының ХХ ғасырдың басындағы Қазақстанның ұлттық интеллигенциясына ықпалы ХХ ғасырдың басындағы Қазақстанның ұлттық интеллигенциясына" Джадидизм " идеясының ықпалы 10 Қазан 2013 21639 Отаршылдық саясаттың күшеюі Қазақ ұлттық зиялыларынан күрестің жаңа тактикасы мен стратегиясын талап етті. Патшалықтың отарлық саясаты қазақ жастарының саяси көзқарастарына қатты әсер етті. Отаршылдық саясаттың күшеюі Қазақ ұлттық зиялыларынан күрестің жаңа тактикасы мен стратегиясын талап етті. Сондықтан, осы кезеңде бостандықты жүзеге асыру қан құю арқылы емес, саяси күрес арқылы, күрестің жаңа жолдары мен құралдарын іздеуде жүруі керек еді. Панисламистік қозғалыстың негізін қалаған барлық халықтардың мұсылман бірлігі идеясы орыс отарларының түркі-мұсылман қозғалысының бірігуіне ықпал етіп, Ресейге қарсы көңіл-күйдің өсуіне ықпал етті. Ғасырлар тоғысында ұлттық өзін – өзі танудың өсуі көбінесе джадидизмде өзінің түпкілікті дизайнын алған екі идеяның-ағартушылық пен діннің бірігуіне байланысты болды. Қазақ зиялылары қазақ халқының ұлт-азаттық қозғалысының өзінің ұлттық идеологиясын – Алаш құрғанын атап өткен жөн. Бүгінде бұқаралық санада, Шығыс елдерінің публицистикасында өткен джадидтердің (және олардың бүгінгі ізбасарларының) "коллаборационистер", орыстандырушылар, Исламның жаулары ретінде бағалануы жиі кездеседі, өйткені джадидизм дәстүрлі мұсылман қоғамын жаңғырту идеясының төңірегінде қалыптасқан көзқарастар мен тәсілдердің өте кең кешені болып табылады. Дәстүрлі ислам білімінің реформасы ретінде басталған джадидизм дәстүрлі мұсылман социумдарын жаңғырту және Ресейдің қоғамдық саяси өмірінде мұсылмандардың рөлін жандандыру үшін Ислам зиялыларының, негізінен Ресей империясының түркі халықтары өкілдерінің кең қозғалысына ұласты. Әрине, өздерін джадидтер (яғни сөзбе – сөз "жаңа") деп атағандардың арасында модернистердің, вестернизаторлардың, секуляристердің және т.б. экстремалды көзқарастарының жақтаушылары болуы мүмкін екенін жоққа шығаруға болмайды. Сондықтан қазір джадидизмнің мәнін анықтау өте маңызды – Батыстың сынына шынайы исламдық жауап ретінде. Джадидизмді ислам өркениетінің "гауһары" деп атаған А.Беннигсен дұрыс болды. жүктеу/скачать 178,55 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|