«Эволюциялық ілім» пәні бойынша 050113-
В) Э. Геккель – Ф. Мюллер
жүктеу/скачать 1,76 Mb.
|
В) Э. Геккель – Ф. МюллерГ) К. Линней - Ламарк Д) К.Бэр – А.Северцов 76.Онтогенез кезінде ата тектерінің ересек формаларына емес, олардың ұрықтарына тән белгілер қайталанады деген ғалым кім?
Б) Э. Геккель В) К. Бэр Г) А.Северцов Д) К. Линней 77.Эволюция процесінде эмбриондық дамуында онтогенез уақытынан бұрын аяқталуы қалай аталады? А) Филогенез Б) Митоз
В) Арогенез Г) Миоз
Д) Неотения 78.Белгілі бір органның өзгеруімен байланысты басқа органдардың өзгеруі қалай аталады? А) Корреляция Б) Координация В) Онтогенез Г) Филогенез Д) Адаптация 79.Тұқымқуалау заңдылықтарын тұңғыш рет ашқан ғалым А) Н.И. Вавилов Б) Г. Мендель В) Г. Туресом Г) Ч. Дарвин Д) Темирязов 80.Бір жұп ата –ананың ұрпағындағы жеке индивидумдарда басқа особьтарға ұқсастығы жоқ, әрқайсысының өзіне тән қандайда бір белгілерінің болуы қалай аталады? А) Жеке өзгергіштік Б) Топтық өзгергіштік В) Маусымдық өзгергіштік Г) Экологиялық өзгергіштік Д) Географиялық өзгергіштік 81. Бір жерде мекендеуші особтардың үлкен тобында сол түрге жататын басқа топтардан кейбір белгілері жөнінен айырмашылығы болуы қалай аталады? А) Маусымдық өзгергіштік Б) Жеке өзгергіштік В) Экологиялық өзгергіштік Г) Топтық өзгергіштік Д) Географиялық өзгергіштік 82.Организмнің ата-анасынан алған бүкіл гендерінің жиынтығ қалай аталады? А) Фенотип Б) Генотип В) Цитоплазмалық Г) Хромосомдық Д) Аталғандардың барлығы 83 .Сокол нешінші жылы Дарвиннің ілімін негізгі қағидаларын орысша аударып жариалады. а)1862ж в)1861ж
с)1867ж д)1868ж
е)1869ж 84.Өсімдіктер және жануарлар әлеміндегі прогресс деген еңбегі шешінші жылы қай ғалымның еңбегі. а)1864ж Ломарк в)1864ж Ламаносов с)1864ж Дарвин д)1864ж Вальор е)1864ж Тиарьев 85.Эволюцияның синтетикалық теориясының кеңейтіілген тұжырымдамасын жазған ғалым. а)1942ж Хакили в)1942ж Вольор с)1942ж Ломарк д)1942ж Дарвин 86.Тарихи принцип негізінде 2 әдіс қолданылады. А)Салысырмалы әдіс В)Генетикалық әдіс С) Индикатциялық әдіс Д)Эвамоциялық әдіс Е)Салыстырмалы әдіс 87.Биогеографияның шығуы қай ғасырда қалыптасты – а) 17 ғасырда в) 18 ғасырда с) 20 ғасырда д) 15 ғасырда 88. Өсімдіктер географиясының негізін салушы кім? А)А.Гумбольд В)Ч.Лайель С) С.Рулье Д) Э.Геккель 89. “Геология негіздері” еңбегінің авторы а)Ч.Лайель в)Рулье с)Гумбольд д)Геккель 90. “Жануарлардың даму тарихы” атты классикалық еңбек қай жылы жарық көріп, оны кім жазды? А)1837 ж. К.Бэр В)1938 ж. Рулье С) 1930 ж. Шлейден Д) 1920 ж. Геккель 91. Жалпы зоология саласында құнды пікір айтқан кім? А) Рулье
В) Геккель С) Гумбольд Д) Дарвин 92. 30-шы жылдары клетка теориясының қалыптасу кезеңінде биологияның қандай түрі қалыптасты а) Биогеография в)зоогеография с)салыстырмалы эмбриология д) жалпы зоология 93.Онтогенез қай тілден алынған? А) Грек
Б) Латын В) Ағылшын Г) Орыс Д) Француз 94.Ұрықтық сатыдан бастап организм тіршілігі аяғына дейінгі организмнің жеке дамуы қалай аталады? А) Көбею
Б) Популяция В) Онтогенез Г) Зигота Д) Аталғандардың барлығы 95.Жоғары сатыдағы организмнің онтогенезі жалпы алғанда қандай кезеңдерден өтеді? А) Ұрықтық Б) Жастық шақ В) Ер жету, көбею Г) Қартаю, өлу Д) Аталғандардың барлығы 96.Онтогенез жыныссыз жолмен көбейетіндерде қай кезде басталады? А) Жаңа организм дамуынан Б) Тұқыммен көбеюде В) Ұрықтанған аналық клеткадан Г) Метаморфоз Д) Тозаңдану 97.Жануарлардың ұрықтық дамуынан кейінгі дамуының бастапқы сатысы А) Тұқымнан көбею Б) Ұрықтанған аналық клеткадан В) Тозаңдану Г) Метаморфоз Д) Аталғандардың барлығы 98.Өсімдік онтогенезінің негізгі ерекшелігі неде? А) Өсімдіктерге сыртқы ортаның әсер етуінде Б) Жыныссыз және жынысты ұрпағы алмасуында В) Өсімдік мүшелерінің құрылысында Г) Гүлдің құрылысында Д) Тамырдың құрылысында 99. Жануарлар дүниесін класқа бөлуде, Линей қандай ерекшеліктерін негізге алды. А) Қимыл системасындағы. Б) Ас қарыту системасындағы. В) Мінез құлқына. Г) Түсіне. Д) Қан тамырлар және тыныс алу. 100.К. Линей жануарларды қанша класқа бөлді. А) 6
Б) 5 В) 9
Г) 14 Д) 4
101. Түрлердің тарихи дамуы А) Онтогенез Б) Филогенез В) Арогенез Г) Метаморфоз Д) Миоз 102.Организм өздерінің жеке дамуы барысында сол түрлердің тарихи дамуын қысқаша қайталайды деп көрсеткен ғалымдар А) Э. Геккель – К. Бэр Б) Ф. Мюллер – А.Северцов В) Э. Геккель – Ф. Мюллер Г) К. Линней - Ламарк Д) К.Бэр – А.Северцов 103.Онтогенез кезінде ата тектерінің ересек формаларына емес, олардың ұрықтарына тән белгілер қайталанады деген ғалым кім? А) Ф. Мюллер Б) Э. Геккель В) К. Бэр Г) А.Северцов Д) К. Линней 104.Эволюция процесінде эмбриондық дамуында онтогенез уақытынан бұрын аяқталуы қалай аталады? А) Филогенез Б) Митоз
В) Арогенез Г) Миоз
Д) Неотения 105.Белгілі бір органның өзгеруімен байланысты басқа органдардың өзгеруі қалай аталады? А) Корреляция Б) Координация В) Онтогенез Г) Филогенез Д) Адаптация 106.Тұқымқуалау заңдылықтарын тұңғыш рет ашқан ғалым А) Н.И. Вавилов Б) Г. Мендель В) Г. Туресом Г) Ч. Дарвин Д) Темирязов 107.Бір жұп ата –ананың ұрпағындағы жеке индивидумдарда басқа особьтарға ұқсастығы жоқ, әрқайсысының өзіне тән қандайда бір белгілерінің болуы қалай аталады? А) Жеке өзгергіштік Б) Топтық өзгергіштік В) Маусымдық өзгергіштік Г) Экологиялық өзгергіштік Д) Географиялық өзгергіштік 108. Бір жерде мекендеуші особтардың үлкен тобында сол түрге жататын басқа топтардан кейбір белгілері жөнінен айырмашылығы болуы қалай аталады? А) Маусымдық өзгергіштік Б) Жеке өзгергіштік В) Экологиялық өзгергіштік Г) Топтық өзгергіштік Д) Географиялық өзгергіштік 109.Организмнің ата-анасынан алған бүкіл гендерінің жиынтығ қалай аталады? А) Фенотип Б) Генотип В) Цитоплазмалық Г) Хромосомдық Д) Аталғандардың барлығы 110 .Сокол нешінші жылы Дарвиннің ілімін негізгі қағидаларын орысша аударып жариялады. а)1862ж в)1861ж
с)1867ж д)1868ж
е)1869ж 111. Қай ғалым сыртқы орта әсерінің эволюцияға қажетті фактор болып табылатынын көрсетті А) Ламарк Б) Дарвин С) Уотсон Д) Ковалевский 112. “Бейімделу” деген терминге алғаш түсінік берген ғалым А) Дарвин Б)Ламарк. С) Уотсон. Д) Аристотель 113. Биология тарихында ерекше орын алатын үш датаны көрсет. А) 1781, 1808, 1861 Б) 1759, 1808, 1859 С) 1758, 1808, 1858 Д)1789, 1808, 1858 114. Трасформистерді көрсет А) Бюффон, Де Майе Б) Ламарк, Дарвин С) Ковалевский, Северцов Д) Уотсон, Крик 115 Биологиялық системаларға тән система тармағын ата. А) көбею. Б) қалпна келтіру. С) Табиғи сұрыптау. Д) Өзгергіштік. 116. Үлкен қарабас шағалы жұмыртқасының орташа температурасы. А) +37
Б) +40 С) +35
Д) + 36. 117. Биологиялық системалар өте ықшам өте икемді болып келеді.Орташа көлем қанша см3 А) 1350-1450 Б) 1200-1450 С) 1300-1500 Д) 1700-1600 118. Қандай гендердің құрылысына ешқандай өзгеріс еңбейді хромосом саны өзгермейді. А) Комбинациялық өзгергіштік. Б) Мутациялық өзгергіштік. С) поляративті өзгергіштік. Е) генотипте өзгергіштік. 119. Хромосом ішіндегі өзгерістер неше топқа бөлінеді. А) 2 Б) 3
С) 5 Д) 5
Е) 6 120. Фенотиптердің зерттеу негіздерінде гомолықтық қатар заңын ашқан ғалым. А) Дарвин. Б) Лламарк. С) Бекон. Д) Вавилов. 121. Тұқым қуалайтын қасиеттерінде сыртқы фактордың өзгерісте алатындығы тұңғыш дәлелдеген ғалым. А) Дарвин.. Б) Ламарк. С) Бекон. Д) Вавилов 122. Қазіргі кезде полиплоидия неше топқа бөлінеді. А) 2 Б) 3
С) 5 Д) 4
123. Академик И.И.Шмалганзен сұрыптаудың қандай әрекеті жайында ұғым қалыптастырды. А) Тұрақтандырғыш. Б) Қарапайым. С) Тұрақсыздық. Д) күрделлі. 124. Сомалық клеткада неше хромосома болады. А) 32 Б) 33
С)36 Д) 37.
125. Полиплоидия құбылысын қай ғалым ұсынды. А) Ламарк 1899ж. Б) Герашимов 1890ж С) Берг 1861ж Д) Дарвин 1895 ж 126. Жаңа мутация көбінесе қандай түрде болады. А) аллелді. Б) Рецессивті. С) доминанты. Е) гетерозиготалы. 127..Популяция деген терминді ғылымға енгізген ғалым а)Иогансен в)Ч.Дарвин с)А.Н.Северцов д) И.П.Павлов е)Ковалевский 128..Иогасен популяция терминін ғылымға қай жылы енгізді а)1903 ж
в)1900 ж с)1906 ж
д)1905 ж 129.Генотипі бірдей особьтардың тобы а)биотип в)таза линия с)раса д)популяция 130.Бір гомозиготты особьтан өрбіген ұдайы өздігінен тозаңданатын индивидуумдардың жиынтығы а)биотип
в)таза линия с)раса
д)популяция 131.Тұрақты морфологиялық және биологиялық белгілері бар және ареалының көлемінде белгілі орын тепкен экологиялық популяциялардың жиынтығы а)биотип в)таза линия с)раса д)популяция 132..Нақтылы территорияға байланысты, бір түрдің табиғи кеңістік особьтардың тобы – а)биотип
в)таза линия с)раса
д)популяция 133..Популяцияның ішінде жүретін және түрдің әр түрлі дәрежедегі түр ішіндегі топтарға бөлінуіне себеп болатын эволюциялық процесс – а)микроэволюция в)таза линия с)раса д)популяция 134..Популяциядағы дараларда болатын гендердің жиынтығы – а)генофонд в)таза линия с)раса
д)популяция 135.Гендердің құрамындағы барлық аллельдердің жиілік мөлшері нешеге тең а)2 в)1
с)3 д)4
136.Тіршілік үшін күрес терминің кең метаформалық түрде қолданған ғалым. А) Линней. Б) Дарвин. С) Ламарк. Д) Руле. 137.Организм сыртқы ортаның физиикалық факторға және басқа тірі организмдерге тәуелділігі , ұрпақ қалдырып отыруы не деп аталады. А) Бейімдеушілік Б) Тіршілік үшін күрес С) Дивергенция. 138.Қай жылы Дарвинің табиғи сұрыптау жолымен түрлерджің шығу немесе тіршілік үшін күреске қолайлы тұқымның сақталып қалуы деген әйгілі кітабы шықты. А) 1852 ж 20 Ноябрде Б) 1854 ж 24 Ноябрде С) 1859 ж28 Ноябрде Д) 1860ж 29 Ноябрде 139. Қай жылы ғалым су инертон да насекомның сұрыптау агенті құстар екеніңатап көрсеткен. А) Итальян. Б) ағылшын. С) Грек.
Д) орыс. Е) Эфест. 140. Табиғи сұрыптауға байланысты насекомдардың қай түрі қолданды. А) Шегіртке. Б) қалақай көбелегі С) Инеліктер. Д) қандалылар. 141. Түрлерт саның реттелуіне маңызды рөл атқарады. А) Жарық Б) климат. С) жел. 142. 1953 ж ДНҚ молекуласының құрылымын көлемді моделін жасаған ғалымдар. А) Дарвин, Ламарк. Б) Уотсон. С) Аристотель, Линней. 143.Бейімдеушілік дегеніміз не? а) Ағзалардың нақты орта жағдайларында тіршілік етіп ұрпақ қалдыруын айтамыз. б) Ағзалардың суда тіршілік етуі. С) Ағзалардың бейімдеушілігі. Д) Ағзалардың көбеюі. Е) Ағзалардың қоректенуі. 144.Бейімдеушілік рең қандай қызмет атқарады.? А) Ашық жерлерде тіршілік ететін ағзалардың жауынан қорғануы. Б) Күннен қорғануы. С) Судан қорғануы. Д) Оттан қорғануы. Е) Барлығы дұрыс. 145.Жасырушы рең қандай рең? А) Жануарлардың дене пішіні мен реңі тұрғысынан айналадағы заттарға сәйкес келуі. Б) Жануарлар мен өсімдіктердің сәкестігі. С) Дұрыс жауабы жоқ. Д) Барлығы дұрыс. Е) Жануарлардың ұқсастығы. 146.Сақтандырушы рең көбейсе көбінесе қандай жәндіктерге тән. А) Ұлы және шағатын жәндіктер. Б) Ұлы емес жәндіктер. С) Өсімдіктер. Д) Жануарлар. Е) Барлығы. 147.Сақтандырушы реңге кайсы жәндік жатады. А) Бұзаубас. Б) Инелік. С) масса. Д) құммырсқа. Е) шыбын. 148.Бейімдеушіліктің қалыпттасуы неге байланысты . А) Тұқым қуалауға. Б) Өзгеру. С) Барлығы дұрыс. Д) Қрпақ қалдыру. Е) Өзгергіштігі мен сұрыптау. 149.Бейімдеушіліктің неше түрі бар. А) 4 Б) 2
С) 6 Д) 7
Е)3 150.Бейімдеушілікке қайсы жатады. А) Құстардың ұшуға беймделуі. Б) жыльанның жүруі. С) Көбелектің жүзуі. Д) барлығы дұрыс. 151.Қорғаныш рең қандай жәндіктерге тән. А) Қауіпсіз жәндіктердің қауіпті жәндіктерге ұқсастығы. Б) Өсімдіктердің жануарларға ұқсастығы. С) Барлық жауап дұрыс. 152.Бүркеніш реңнен қалыптасу неге байланысты. А) Эволюциялық элементердің нәтижелігіне байланысты. Б) Қауіпсіз жәндіктердің қауіпті жәндіктерге ұқсастығы. С) Барлық жауап дұрыс 153.Органикалық табиғат не деп аталатын өзінің әр алуан құлпырған формалары мен біздің көз алдымызда жайдары көөрініс беріп тьұрады. А) инсулин. Б) популяция. С) Түрлер. 154. Зоологтардың есептеуінше жануарлардың белгілі түрлерінің жалпы саны қанша. А) 2млн
Б) 1млн. С) 15млн. 155. Түр деген терминді кім енгізді. А) Д.Рей. Б) Ламарк. С) Уэлин. 156. Түрдің негізгі неше кретерийлерін атауға болады. А) 4
Б) 3 С) 2
157 Морфологиялық кретерийдің қолданушы көрсететін мысал ретінде 5-түсі таблицада салынған нені алуға болады. А) тышқан. Б) Сары шымшық С) құрбақа. 158. Инсулин қандай жануарларға тән. А) омыртқалы. Б) хордалы. С) омыртқасыздар. 159. Биологиялық түрлердің болатындығын Дарвинге кімнің жұмыстарымен белгілі болатын. А) Ламарк. Б) Рей. С) Уели
160. Алуан түрлі түр ішіндегі қарым-қатынасты неше тоопқа бөледі. А) 3
Б) 2 С) 4
161. Түрдің дамып келе жатқан особьтары тым тығыз үйме-жүйме болса, не пайда болады. А) оңаша фаза Б) ұйірлік фаза С) интерфаза. 162. Түр тармағымен толық дербес түрдің шекарасында формаларды көрсету үшін Э.Майр кандай түрмен енгізді. А) Түршелер. Б) жарты түр. С) Түр кретерийлері. 163. Дарвин “БИГЛЬ” кешесіндегі саяхатында кандай құстардың түрлерін бәрінен біртіндеп кішереюі туралы айты. А) Архипиалаг Б) саламандыра. С) эндемик. 164. Галапогос аралдарында дарвиндік тау шымшығының қанша эндемик түрлері бар А) 13
Б) 15 С) 17
Д) 18 165. Дарвиндік тау шымшығының түрлерін ажырататын негізгі белгісі. А) Тұмсығының құрылысы. Б) Қанатарының құрылысы С) Аяқтарының құрылысы 166. Жергілікті тау шымшығының қанша түрі бар. А) 10 Б) 5
С) 6 Д) 4
167. Түр түзілуіндегі оқшаулану механизмнің қанша түрі бар. А) 4
Б) 3 С) 5
Д) 2 168. Экологиялық оқшаулану дегеніміз не. А) Бір түрдің особьтары екінші түрдің особьтардың шағылуысына байланысты. Б) Бір түрдің ерекшелігі ұрғашысының мінез құлығына байланысты. 169. Механикалық оқшаулану дегеніміз А) Гаметаларының физиологиялық гентикалық сәкестілігі. Б)Бір түрдің особьтары екінші түрдің особьтардың шағылуысына байланысты. С) Бір түрдің ұрғашысының мінез құлығына байланысты. 170. репродуктивтік оқшаулану дегеніміз. А) Гаметаларының физиологиялық гентикалық сәкестілігі Б) Бір түрдің ерекшелігі ұрғашысының мінез құлығына байланысты. С)Бір түрдің особьтары екінші түрдің особьтардың шағылуысына байланысты. 171.Жеке дамудағы филогениялық қайталау – а) палигенез в) ценогенез с)гетеротропия д) гетерохрония е) ретардация 172.Жеке даму жағдайларына ұрықтардың не жас особьтардың бейімделуі салдарынан болатын эмбриондық өзгерістер – а) палигенез в) ценогенез с)гетеротропия д) гетерохрония е) ретардация 173.Органдардың орны ауысуы – а) палигенез в) ценогенез с)гетеротропия д) гетерохрония е) ретардация 174.Органдардың түзілу мерзімінің өзгеруі – а) палигенез в) ценогенез с)гетеротропия д) гетерохрония е) ретардация 175.Орган дамуының кеш басталуы, гистологиялық дифференциация және өсудің баяулауы – а) палигенез в) ценогенез с)гетеротропия д) гетерохрония е) ретардация 176.Геккель ценогенезді неше түрге бөлді а)2
в)3 с)4
д)5 е)1
177.Органның дамуы ерте басталып, гистологиялық дифференциялану процестері тез ауысады және органның өсуі тездейді а)акцелерация в) ценогенез с)гетеротропия д) гетерохрония е) ретардация 178.Огандардың эмбриондық дамуының ең басында болатын өзгерістер а)архалаксис в) ценогенез с)гетеротропия д) гетерохрония е) ретардация 179.Дамудың соңғы фазасында болатын филгениялық өзгеру жолы а)анаболия в) ценогенез с)гетеротропия д) гетерохрония е) ретардация 180.Эмбриондық дамудың орта сатысындағы өзгерістер а)девиация в) ценогенез с)гетеротропия д) гетерохрония е) ретардация 181.Қай өзгеріске бигенетикалық заңды қолдануға болмайды а)архалаксис в) ценогенез с)гетеротропия д) гетерохрония е) ретардация 182.Ересек фазалық міндетін оның алдыңғы фазалардың біреуінің атқаруы а)неотения в) ценогенез с)гетеротропия д) гетерохрония е) ретардация 183.А.Л.Тахтаджян қай өсімдігін зерттегенде неотения құбылысын байқады а)шыбынжегі в)балықоты с)шырмауық д)қырықжапырақ е)мүк
184.Құрылысы жөнінен елеулі айырмашылығы бола тұрса да бір негізден пайда болған органдар – а)гомологты в)аналогты с)гетеротропия д)гомотропия е)ретардация 185.Органдардың сыртқы бейнесі ұқсас және ұқсас қызмет атқарады, бірақ өздері әр түрлі негізден пайда болады а)гомологты в)аналогты с)гетеротропия д)гомотропия е)ретардация 186.Қай ғалым сүтқоректілердің аяқтары келте табанды бес башпайлы, тырнақты аяқтан дамып пайда болады деген қорытынды жасады а)Г.Осборн в)Ч.Дарвин с)А.Н.Северцов д)Ж:Б.Ламарк е)Ковалевський 187.Қай ғалым кез келген морфологиялық өзгерісті оның физиологиялық мәнісі тұрғысынан бағалау керек деген тұжырым жасады а)Г.Осборн в)Ч.Дарвин с)А.Н.Северцов д)Ж:Б.Ламарк е)Ковалевський 188.Органдардың филогениялық өзгерістерінің ең маңызды принциптерінің категориялары нешеге бөлінеді а)3
в)2 с)4
д)5 е)бөлінбейді 189.Бір формаға жататын ұрпақтардың белгілі органы ата-тектеріне қарағанда едәуір интенсивті қызмет ететін принцип – а)Платенің функциялар интенсификациясы в)Клейнбергше органдардың субституциясы с)А.Н.Северцовтың функциялар санының азаю принципі д)неотения е)фитализация принципі 190.Филогенез процесінде арғы ата-тектен келе жатқан бір органнның орнын ұрпақтарында, сондай қызмет атқаратын басқа бір органның басуы принципі – а)Платенің функциялар интенсификациясы в)Клейнбергше органдардың субституциясы с)А.Н.Северцовтың функциялар санының азаю принципі д)неотения е)фитализация принципі 191.Қандай да бір органның негізгі функциясының күшеюіне байланысты оның екінші дәрежедегі функциясының әлсіреуінің принципі- а)Платенің функциялар интенсификациясы в)Клейнбергше органдардың субституциясы с)А.Н.Северцовтың функциялар санының азаю принципі д)неотения е)фитализация принципі 192. “Маймылдың адамға айналу процесіндегі еңбектің ролі” еңбегінің авторы - а)Ф.Энгельс в)Ч.Дарвин с)А.Н.Северцов д)Ж:Б.Ламарк е)Ковалевський 193.Приматтар отряды неше отряд тармағына бөлінеді а)2
в)3 с)4
д)5 е)бөлінбейді 194.Құшық мұрынды маймылдар отряд тармағына жататын маймыл а)мартышка в)өрмекші тәрізді маймыл с)бақырауық қара маймыл д)ойнампаз маймыл 195.Жалпақ мұрынды маймылдар отряд тармағына жататын маймыл а)ойнампаз маймыл в)мартышка с)гиббондар д)адам тәріздес маймыл е)орангутанг 196. “Капитал” еңбегінің авторы а)К.Маркс в)Ч.Дарвин с)А.Н.Северцов д)Ж:Б.Ламарк е)Ковалевський 197.Бірінші және екінші сигналдық жүйені ашқан ғалым а)И.П.Павлов в)Ч.Дарвин с)А.Н.Северцов д)Ж:Б.Ламарк е)Ковалевський 198.Ява аралынан 1891 жылы қандай ең ежелгі адам қалдығы табылды а)питекантроп в)австролопитек с)синантроп д)парапитек е)неандерталь 199.Пекин маңынан табылған ертедегі адамның қалдығы а)питекантроп в)австролопитек с)синантроп д)парапитек е)неандерталь 200.Дарвиннің қай жылы “Түрлер тегі” атты кітабы жарыққа шықты а)1848 ж в)1846 ж
с)1842 ж д)1845 ж
е)1840 ж 201.Нәсілдер неше топқа бөлінеді а)3 в)2
с)4 д) бөлінбейді 202.Биосфера терминін 18 ғасырда ғылымға енгізген ғалым а)Ж.Б.Ламарк в)Ч.Дарвин с)А.Н.Северцов д) И.П.Павлов е)Ковалевський 203.Атмосферадағы тіршіліктің жоғарғы шегі неше км жетеді а)20-25 км в)18-20 км с)25-30 км д)25-35 км е)25-28 км 204.Жасыл өсімдіктердің космостық ролін ашқан ғалым а)К.А.Тимирязев в)Ч.Дарвин с)А.Н.Северцов д) И.П.Павлов е)Ковалевський 205.Пойкилотермиялы жануарларды көрсет а)құстар
в)бауырымен жорғалаушылар с)қосмекенділер д)балықтар 206. “Ноосфера” терминін ғылымға енгізген – а)В.И.Вернадський в)Ч.Дарвин с)А.Н.Северцов д) И.П.Павлов е)Ковалевский 207.Экологиялық факторлар нешеге бөлінеді а)3 в)2
с)4 д) бөлінбейді 208.Организмнің уақытты мөлшерлеу қасиеті – а)биологиялық сағат в)тәуліктік ритм с)прогресс д)регресс 209.Органикалық заттарды өндірушілер – а)продуценттер в)консументтер с)редуценттер д)микробтар 210.Бейімдеушілік рең қандай қызмет атқарады.? А) Ашық жерлерде тіршілік ететін ағзалардың жауынан қорғануы. Б) Күннен қорғануы. С) Судан қорғануы. Д) Оттан қорғануы. Е) Барлығы дұрыс. 211.Жасырушы рең қандай рең? А) Жануарлардың дене пішіні мен реңі тұрғысынан айналадағы заттарға сәйкес келуі. Б) Жануарлар мен өсімдіктердің сәкестігі. С) Дұрыс жауабы жоқ. Д) Барлығы дұрыс. Е) Жануарлардың ұқсастығы. 212.Сақтандырушы рең көбейсе көбінесе қандай жәндіктерге тән. А) Ұлы және шағатын жәндіктер. Б) Ұлы емес жәндіктер. С) Өсімдіктер. Д) Жануарлар. Е) Барлығы. 213.Сақтандырушы реңге кайсы жәндік жатады. А) Бұзаубас. Б) Инелік. С) масса. Д) құммырсқа. Е) шыбын. 214.Бейімдеушіліктің қалыпттасуы неге байланысты . А) Тұқым қуалауға. Б) Өзгеру. С) Барлығы дұрыс. Д) Қрпақ қалдыру. Е) Өзгергіштігі мен сұрыптау. 215.Бейімдеушіліктің неше түрі бар. А) 4
Б) 2 С) 6
Д) 7 Е)3
216.Бейімдеушілікке қайсы жатады. А) Құстардың ұшуға беймделуі. Б) жыльанның жүруі. С) Көбелектің жүзуі. Д) барлығы дұрыс. 217.Қорғаныш рең қандай жәндіктерге тән. А) Қауіпсіз жәндіктердің қауіпті жәндіктерге ұқсастығы. Б) Өсімдіктердің жануарларға ұқсастығы. С) Барлық жауап дұрыс. 218.Бүркеніш реңнен қалыптасу неге байланысты. А) Эволюциялық элементердің нәтижелігіне байланысты. Б) Қауіпсіз жәндіктердің қауіпті жәндіктерге ұқсастығы. С) Барлық жауап дұрыс 219.Органикалық табиғат не деп аталатын өзінің әр алуан құлпырған формалары мен біздің көз алдымызда жайдары көөрініс беріп тьұрады. А) инсулин. Б) популяция. С) Түрлер. 220. Зоологтардың есептеуінше жануарлардың белгілі түрлерінің жалпы саны қанша. А) 2млн Б) 1млн.
С) 15млн. 221. Түр деген терминді кім енгізді. А) Д.Рей. Б) Ламарк. С) Уэлин. 222. Түрдің негізгі неше кретерийлерін атауға болады. А) 4 Б) 3
С) 2 223 Морфологиялық кретерийдің қолданушы көрсететін мысал ретінде 5-түсі таблицада салынған нені алуға болады. А) тышқан. Б) Сары шымшық С) құрбақа. 224. Инсулин қандай жануарларға тән. А) омыртқалы. Б) хордалы. С) омыртқасыздар. 225. Биологиялық түрлердің болатындығын Дарвинге кімнің жұмыстарымен белгілі болатын. А) Ламарк. Б) Рей.
С) Уели 226. Алуан түрлі түр ішіндегі қарым-қатынасты неше тоопқа бөледі. А) 3 Б) 2
С) 4 227. Түрдің дамып келе жатқан особьтары тым тығыз үйме-жүйме болса, не пайда болады. А) оңаша фаза Б) ұйірлік фаза С) интерфаза. 230. Түр тармағымен толық дербес түрдің шекарасында формаларды көрсету үшін Э.Майр кандай түрмен енгізді. А) Түршелер. Б) жарты түр. С) Түр кретерийлері. 231. Дарвин “БИГЛЬ” кешесіндегі саяхатында кандай құстардың түрлерін бәрінен біртіндеп кішереюі туралы айты. А) Архипиалаг Б) саламандыра. С) эндемик. 232. Галапогос аралдарында дарвиндік тау шымшығының қанша эндемик түрлері бар А) 13 Б) 15
С) 17 Д) 18
233. Дарвиндік тау шымшығының түрлерін ажырататын негізгі белгісі. А) Тұмсығының құрылысы. Б) Қанатарының құрылысы С) Аяқтарының құрылысы 234. Жергілікті тау шымшығының қанша түрі бар. А) 10
Б) 5 С) 6
Д) 4 235. Түр түзілуіндегі оқшаулану механизмнің қанша түрі бар. А) 4 Б) 3
С) 5 Д) 2
236. Экологиялық оқшаулану дегеніміз не. А) Бір түрдің особьтары екінші түрдің особьтардың шағылуысына байланысты. Б) Бір түрдің ерекшелігі ұрғашысының мінез құлығына байланысты. 237. Механикалық оқшаулану дегеніміз А) Гаметаларының физиологиялық гентикалық сәкестілігі. Б)Бір түрдің особьтары екінші түрдің особьтардың шағылуысына байланысты. С) Бір түрдің ұрғашысының мінез құлығына байланысты. 238. репродуктивтік оқшаулану дегеніміз. А) Гаметаларының физиологиялық гентикалық сәкестілігі Б) Бір түрдің ерекшелігі ұрғашысының мінез құлығына байланысты. С)Бір түрдің особьтары екінші түрдің особьтардың шағылуысына байланысты. 239.Жеке дамудағы филогениялық қайталау – а) палигенез в) ценогенез с)гетеротропия д) гетерохрония е) ретардация 240.Жеке даму жағдайларына ұрықтардың не жас особьтардың бейімделуі салдарынан болатын эмбриондық өзгерістер – а) палигенез в) ценогенез с)гетеротропия д) гетерохрония е) ретардация 241.Органдардың орны ауысуы – а) палигенез в) ценогенез с)гетеротропия д) гетерохрония е) ретардация 242.Органдардың түзілу мерзімінің өзгеруі – а) палигенез в) ценогенез с)гетеротропия д) гетерохрония е) ретардация 243.Орган дамуының кеш басталуы, гистологиялық дифференциация және өсудің баяулауы – а) палигенез в) ценогенез с)гетеротропия д) гетерохрония е) ретардация 244.Геккель ценогенезді неше түрге бөлді а)2 в)3
с)4 д)5
е)1 245.Органның дамуы ерте басталып, гистологиялық дифференциялану процестері тез ауысады және органның өсуі тездейді а)акцелерация в) ценогенез с)гетеротропия д) гетерохрония е) ретардация 246.Огандардың эмбриондық дамуының ең басында болатын өзгерістер а)архалаксис в) ценогенез с)гетеротропия д) гетерохрония е) ретардация 247.Дамудың соңғы фазасында болатын филгениялық өзгеру жолы а)анаболия в) ценогенез с)гетеротропия д) гетерохрония е) ретардация 248.Эмбриондық дамудың орта сатысындағы өзгерістер а)девиация в) ценогенез с)гетеротропия д) гетерохрония е) ретардация 249.Қай өзгеріске бигенетикалық заңды қолдануға болмайды а)архалаксис в) ценогенез с)гетеротропия д) гетерохрония е) ретардация 250.Ересек фазалық міндетін оның алдыңғы фазалардың біреуінің атқаруы а)неотения в) ценогенез с)гетеротропия д) гетерохрония е) ретардация 251.А.Л.Тахтаджян қай өсімдігін зерттегенде неотения құбылысын байқады а)шыбынжегі в)балықоты с)шырмауық д)қырықжапырақ е)мүк
252.Құрылысы жөнінен елеулі айырмашылығы бола тұрса да бір негізден пайда болған органдар – а)гомологты в)аналогты с)гетеротропия д)гомотропия 253.Органдардың сыртқы бейнесі ұқсас және ұқсас қызмет атқарады, бірақ өздері әр түрлі негізден пайда болады а)гомологты в)аналогты с)гетеротропия д)гомотропия е)ретардация 254.Қай ғалым сүтқоректілердің аяқтары келте табанды бес башпайлы, тырнақты аяқтан дамып пайда болады деген қорытынды жасады а)Г.Осборн в)Ч.Дарвин с)А.Н.Северцов д)Ж:Б.Ламарк е)Ковалевський 255.Қай ғалым кез келген морфологиялық өзгерісті оның физиологиялық мәнісі тұрғысынан бағалау керек деген тұжырым жасады а)Г.Осборн в)Ч.Дарвин с)А.Н.Северцов д)Ж:Б.Ламарк е)Ковалевський 256.Органдардың филогениялық өзгерістерінің ең маңызды принциптерінің категориялары нешеге бөлінеді а)3 в)2
с)4 д)5
е)бөлінбейді 257.Бір формаға жататын ұрпақтардың белгілі органы ата-тектеріне қарағанда едәуір интенсивті қызмет ететін принцип – а)Платенің функциялар интенсификациясы в)Клейнбергше органдардың субституциясы с)А.Н.Северцовтың функциялар санының азаю принципі д)неотения е)фитализация принципі 258.Филогенез процесінде арғы ата-тектен келе жатқан бір органнның орнын ұрпақтарында, сондай қызмет атқаратын басқа бір органның басуы принципі – а)Платенің функциялар интенсификациясы в)Клейнбергше органдардың субституциясы с)А.Н.Северцовтың функциялар санының азаю принципі д)неотения е)фитализация принципі 259.Қандай да бір органның негізгі функциясының күшеюіне байланысты оның екінші дәрежедегі функциясының әлсіреуінің принципі- а)Платенің функциялар интенсификациясы в)Клейнбергше органдардың субституциясы с)А.Н.Северцовтың функциялар санының азаю принципі д)неотения е)фитализация принципі 260. “Маймылдың адамға айналу процесіндегі еңбектің ролі” еңбегінің авторы - а)Ф.Энгельс в)Ч.Дарвин с)А.Н.Северцов д)Ж:Б.Ламарк е)Ковалевський 261.Даму процесі дегеніміз ? А) Күрделіден қарапайымға өтуі. Б) 1 орынан 2 орынға ауысу. С) организдердің орын ауыстыруы. Д) 1 жағдайдан 2-ші жағдайға өту тек қарна жаңа қасиеттер мен сонымен қатар ежелггі органың ерекшеліктерінің сақталуы. 262.Биологиялық эволюция дегеніміз? А) Қайта оралмайтын процес Б) Ұрпақтар жалғастығына негізделген С) Биологиялық пайдалы белгілердің өзгеруі. Д) жаңа элементтердің бұрынғы организдерге үлесімді енуі. 263.Андрей Цезалпин өсімдіктерді қандай белгілеріне қарап екі топқа бөлді. А) Тік өсетін және жатаған. Б) Жеміс және жидек. В) Кіндік және шашақ тамыр. Г) Гүлді және гүлсіз. Д) Дұталы және шөптесін. 264. К. Линей өсімдіктерді қанша класқа бөлді. А) 13 Б) 12
В) 24 Г) 23
Д) 19 265. Жануарлар дүниесін класқа бөлуде, Линей қандай ерекшеліктерін негізге алды. А) Қимыл системасындағы. Б) Ас қарыту системасындағы. В) Мінез құлқына. Г) Түсіне. Д) Қан тамырлар және тыныс алу. 266.К. Линей жануарларды қанша класқа бөлді. А) 6 Б) 5
В) 9 Г) 14
Д) 4 267.В. Ломоносовтың “Жер қабаттары туралы” трактаты қай жылы жазылды. А) 1749 Б) 1759
В) 1755 Г) 1760
Д) 1745 268.Антил аралын ашқан кім. А) Афансий никитин. Б) Америго Веспуч В) Хистофор Колуий Г) Васкода Гаша Д) Фернан Мегаллан 269.ХVІІІ ғ. тірі табиғат туралы метафизикалық идеяның біріншісі қалай аталады. А) Креационизм Б) Переформизм В) Идеализм Г) Атамизм Д) Трансформизм 270. ХVІІІ ғ. тірі табиғат туралы метафизикалық идеяның екіншісі қалай аталады. А) Креационизм Б) Идиализм В) Переформизм Г) Атамизм Д) Трансформизм 271. Криоционизм дегеніміз не? А) Жеке дамуды,бұрыннан дайын ұрықтардың өсуі Б) Түрлерді құдай жаратты, олар өзгермейд В) Дүние судан жаратылды Г) Табиғат атомдардан тұрады Д) Космостағы ұрықтан тұрады 272.Переформизм дегеніміз не? А) Жеке дамуды бұрыннан дайын ұрықтардың өсуі Б) Түрлерді құдай жаратты, олар өзгермейд В) Дүние судан жаратылды Г) Табиғат атомдардан тұрады Д) Космостағы ұрықтан тұрады 273.Трансформация А) Жеке дамуды,бұрыннан дайын ұрықтардың өсуі Б) Бір түрдің екінші түрге ауысуы В) Түрлерді құдай жаратты, олар өзгермейд Г) Дүние судан жаратылды Д) Табиғат атомдардан тұрады 274.Жануарларда өзгеріс туғызатын негізгі себептер А) Климат Б) Қорек В) Үй жағдайларының әсері Г) Жанар органдарының жаттығуы, жаттықпауы Д) Аталғандардың барлығы 275.Ж.Б. Ламарктың “Зоология философиясы” деген трактаты қай жылы жарияланды? А) 1809 Б) 1789
В) 1798 Г) 1812
Д) 1815 276.Туысты зат есіммен, оның түрін сын есіммен жазуды ұсынған кім? А) Ламарк Б) Джон Рей В) К. Линней Г) Ф.Энгельс Д) М.В. Ломоносов 277. Аналогтар және тепе – теңдік принциптерін кім қалыптастырды? А) Джон Рей Б) Кювье
В) Жоффруа Сент-Илер Г)Ж.Б.Ламарк Д)Шарль Боннэ
А) Жануарлардың өздеріне тән кәмілетікке ұмтылу қабілетінің болуы Б) Жануарлардың жыртқыштығы В) Жануарлардың бір жерден басқа жерге көшуі Г) Өсімдіктердің таралуы Д) Аталғандардың барлығы 279. Кез- келген органды ұдайы пайдаланса, пайдалану мерзіміне қарай сол орган әлденеді, дамиды, ал пайдаланылмаса әлсірейді, кері кетеді, ең аяғында жойылып кетуге себепкер болады А) Ламарктың екінші заңы Б) Ламарктың бірінші заңы В) Ламарктың үшінші заңы Г) Ламарктың бесінші заңы Д) Ламарктың төртінші заңы 280.Эпигенез ұғымының негізін салған кім? А) Ч. Дарвин Б) Ломоносов В) Вольф
Г) Шарль Боннэ Д) Ф.Энгельс 281. Денедегі кейбір мүшені ұдайы пайдалану не пайдаланбау салдарынан болған қасиеттің бәрі, ата – аналарында болса, ондай өзгерістер өсіп - өну арқылы жаңа особьтарда сақталады А) Ламарктың бірінші заңы Б) Ламарктың екінші заңы В) Ламарктың үшінші заңы Г) Ламарктың төртінші заңы Д) Аталғандардың барлығы 282.Алғаш рет градация жасаған кім? А) Р.Оузи Б) Аристотель В) К.Вольф Г) И. Мечников Д) Н.Б. Ламарк 283. К.М.Бэрдің “Жануарлардың даму тарихы” атты еңбегі қай жылы жарыққа шықты? А) 1809-1812 Б) 1818-1820 В) 1828-1837 Г) 1828-1838 Д) 1830-1840 284.Онтогенез қай тілден алынған? А) Грек
Б) Латын В) Ағылшын Г) Орыс Д) Француз 285.Ұрықтық сатыдан бастап организм тіршілігі аяғына дейінгі организмнің жеке дамуы қалай аталады? А) Көбею
Б) Популяция В) Онтогенез Г) Зигота Д) Аталғандардың барлығы 286.Жоғары сатыдағы организмнің онтогенезі жалпы алғанда қандай кезеңдерден өтеді? А) Ұрықтық Б) Жастық шақ В) Ер жету, көбею Г) Қартаю, өлу Д) Аталғандардың барлығы 287.Онтогенез жыныссыз жолмен көбейетіндерде қай кезде басталады? А) Жаңа организм дамуынан Б) Тұқыммен көбеюде В) Ұрықтанған аналық клеткадан Г) Метаморфоз Д) Тозаңдану 288.Жануарлардың ұрықтық дамуынан кейінгі дамуының бастапқы сатысы А) Тұқымнан көбею Б) Ұрықтанған аналық клеткадан В) Тозаңдану Г) Метаморфоз Д) Аталғандардың барлығы 289.Өсімдік онтогенезінің негізгі ерекшелігі неде? А) Өсімдіктерге сыртқы ортаның әсер етуінде Б) Жыныссыз және жынысты ұрпағы алмасуында В) Өсімдік мүшелерінің құрылысында Г) Гүлдің құрылысында Д) Тамырдың құрылысында 290.Онтогенез терминін енгізген ғалым А) К. Бэр Б) Э. Гекккель В) Ламарк Г) Ломоносов Д) К.Линней 291.Көпжасушалы ағзалардың барлығы дерлік неден дамиды?
Б) Жатыннан В) Споронгиден Г) Жасушалардың бөлінуінен Д) Аталғандардың барлығы 292. Ұрықтық дамудың алғашқы кезеңдері ұқсастық пен соңғы кезеңдегі ажырау әрекетін тұңғыш рет зерттеген ғалым А) К.Линней Б) Ламарк В) К.Бэр Г) Ломоносов Д) Северцов 293.Ұрықта қандай белгілер қалыптасады? А) Типке тән Б) Класқа, отрядқа В) Туысқа Г) Түрге тән Д) аталғандардың барлығы 294. Түрлердің тарихи дамуы А) Онтогенез Б) Филогенез В) Арогенез Г) Метаморфоз Д) Миоз 295.Организм өздерінің жеке дамуы барысында сол түрлердің тарихи дамуын қысқаша қайталайды деп көрсеткен ғалымдар А) Э. Геккель – К. Бэр Б) Ф. Мюллер – А.Северцов В) Э. Геккель – Ф. Мюллер Г) К. Линней - Ламарк Д) К.Бэр – А.Северцов 296.Онтогенез кезінде ата тектерінің ересек формаларына емес, олардың ұрықтарына тән белгілер қайталанады деген ғалым кім? А) Ф. Мюллер Б) Э. Геккель В) К. Бэр Г) А.Северцов Д) К. Линней 297.Эволюция процесінде эмбриондық дамуында онтогенез уақытынан бұрын аяқталуы қалай аталады? А) Филогенез Б) Митоз
В) Арогенез Г) Миоз
Д) Неотения 298.Белгілі бір органның өзгеруімен байланысты басқа органдардың өзгеруі қалай аталады? А) Корреляция Б) Координация В) Онтогенез Г) Филогенез Д) Адаптация 299.Тұқымқуалау заңдылықтарын тұңғыш рет ашқан ғалым А) Н.И. Вавилов Б) Г. Мендель В) Г. Туресом Г) Ч. Дарвин Д) Темирязов 300.Бір жұп ата –ананың ұрпағындағы жеке индивидумдарда басқа особьтарға ұқсастығы жоқ, әрқайсысының өзіне тән қандайда бір белгілерінің болуы қалай аталады? А) Жеке өзгергіштік Б) Топтық өзгергіштік В) Маусымдық өзгергіштік Г) Экологиялық өзгергіштік Д) Географиялық өзгергіштік жүктеу/скачать 1,76 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|