Ф. 11-19 Ахметова С. С. 050508 «Есеп және аудит» мамандығының студенттерінен басқа экономикалық мамандықтардың күндізгі және сырттай оқу бөлімі студенттеріне «Аудит негіздері» пәні бойынша практикалық (семинар)

050508 «Есеп және аудит» мамандығының студенттерінен басқа экономикалық мамандықтардың күндізгі және сырттай оқу бөлімі студенттеріне

«Аудит негіздері» пәні бойынша практикалық

(семинар) сабағын жүргізуге арналған

Құрастырған: аға оқытушы Ахметова С.С. «Есеп және аудит» кафедрасы

Маханова Ж.У.- Облыстық маслихаттың бас бухгалтері

(Хаттама №4 «30» қараша 2009ж.)

«Экономика және қаржы» факультеттің әдістемелік комиссиясында қаралды және баспаға ұсынылды

(Хаттама № 5 «10» желтоқсан 2009ж.)

М.О.Әуезов атындағы ОҚМУ Әдістемелік кеңесінде қаралды және баспаға ұсынылды. Хаттама №___ «__» ________2009ж.

© М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік университеті, 2009ж.

Мазмұны

Пәннің оқытылу мақсаты ішкі және сыртқы аудит қағидаттары мен әдістемелік тәсілдерімен таныстыру. Қарастырылатын тақырыптарға есеп беру мамандық стандарттары мен аудит жоспары, мәнділік және қауіпділік, ішкі бақылау мен аудиторлық сұрыптауды, аудиторлық дәлелдеулер мен оның құжаттарын, аудиттің сапасын бақылау және оның аудиттік іс құжаттарында көрсетілуін қамтиды.

Табыс табу, сатып алу және өндіріс шығындары, өнім өндіру және еңбек ақы, қаржыландыру және инвестиция, өнімді сату және қаржылық қорытындысының қалыптасуы кезеңдерінің атқаратын функциялары мен оларда қолданылатын аудит әдістемелері көрсетілген. Аудиттің ақпараттың көзі және бағдарламалық қамтамасыз етілудің пайдаланылуы келтірілген.

Қазақстанда нарықтық қатынастардың енуімен қатар тәуелсіз бақылау ауқымды даму үстінде, себебі тәуелсіз бақылау экономикалық субъектілердің қаржылық есеп көрсеткіштерінің дұрыстығын пайдаланушылар үшін дәлелденді.

Студенттерге «Аудит негіздері» пәнінің мазмұны қаржылық есеп мәліметтерін жалпылауға және әртүрлі пайдалануышылар үшін компанияның қаржылық қызметі туралы ақпарат көзі болып табылатын қаржылық есеп берудің негізгі түрін зерттеу және талдау болып табылады. Бухгалтерлік баланстың мазмұны, қаржы шаруашылық қызметі туралы есеп, ақша қоры қозғалысы туралы мәселелер ашылады; есептің негізгі нысанының байланысы қаралады; қаржы шаруашылық талдау туралы талдау көрсеткіштері анықталады. Сонымен қатар бухгалтерлік есептің негізгі реттеушілігіне көңіл аудырылады.

• 
  Аудиторлық қызметтің пайда болу себебі мен қажеттілігі неде?
  
• 
  Аудиторлық қызмет алғаш рет қай мемлекетте пайда болып, қандай қызмет атқарды?
  
• 
  Аудиторлар алғашында қандай қызмет атқарды?
  
• 
  Бухгалтерлік қызметті құқықтық реттеу актілерін атаңыз.
  
• 
  Аудиторлық қызметтің негізгі принцптері қандай?
  
• 
  Алғашқы аудиторлардың қызмет көрсетуіндегі ерекшеліктері қандай?
  
• 
  Әр түрлі елдердегі аудиторлық қызметтің ерекшеліктерін атаңыздар.
  
• 
  Аудиторлық қызметтің қазіргі даму жағдайына баға беріңіз.
  
• 
  Қазақстандық аудиторлық компанияларды атаңыз.
  

1.Бухгалтерлік есептің түсінігі мен мәні.

2.Тауарлы-материалдық қорлар есебі

3. Міндеттемелер есебі жүргізілетін шоттар.

4. ҚР салық жүйесінің қалыптасуы.

2-нұсқа

1. Бухгалтерлік есептің принцитері мен сапалық сипаттамалары

2. Ақша қаражатының есебі

3. Капитал есебін ұйымдастыруды қолданылатын шоттар.

4. Бухгалтерлік есептің әдістері
Практикалық сабақ 2.

Тақырып Аудиттің теориялық негіздері.

Сабақты жүргізу тәртібі: сұрақ жауап алу, пікірталас.

Аудиториялық жұмыс:
Төмендегі сұрақтарға жауап беріңіздер:

• 
  Аудиторлық қызметті нормативтік реттеу деңгейлерін атаңыздар.
  
• 
  Қазақстан республикасында аудитті нормативті-құқықтық актілері.
  
• 
  Аудиттің Қазақстандық үлгілері (стандарттары) және олардың сипаттамасы.
  
• 
  Аудиторлардың кәсіби әдептілік кодексі.
  
• 
  Аудиторлардың әдептілік нормалары (қағидалары).
  

Студенттер келесі тақырып бойынша пікірталас өткізеді.

Пікірталас тақырыбы: «Аудиторлық қызметтің қазіргі даму жағдайы»

Пікірталас сценариі

2 топ. «Дамыған мемлекеттермен салыстырғанда біздің елімізде аудиторлық қызметтің даму жағдайы қарқынды емес. Оның дамуына кедергі болатын себептер бар» деген пікірді қолдаушылар.

2 тур. Сұрақ жауап алмасу.

3 тур. Пікірсайыс.

4 тур. Қорытынды.

Өзін бақылауға арналған тапсырмалар:

Есеп 1.

Негізгі мәліметтер:

«Мерей» кәсіпорынында аудит жүргізілді, қателіктер табылмады. Кәсіпорынның директоры аудиторларға қымбат сыйлықтар берді.

Егер кәсіпорында қателіктер табылмаса кәсіпорын директоры неліктен аудиторларға қымбат сыйлықтар берді? Жағдайды түсіндіріңіз.

Аудит фирмасы ұзақ уақыт бойы кәсіпорында тексерулер жүргізіп 5 жыл бойы А.С.Ахметовты кәсіпорынның негізгі аудиторы етіп тағайындады. Әр жылы оның түрлі ассистенттері болды. Жанжал мүддесінің орны бар ма.Егер бар болса жеңу жолы қандай?

Болған жағдаяттарды талдап,аудиторлардың жауапкершілік мөлшері мен болатын нәтижелерді анықтау керек.

• 
  Маңыздылық түсінігіне анықтама беріңіз
  
• 
  Маңыздылыққа бағалауда қолданылатын стандартқа сипаттама беріңіз.
  
• 
  Маңыздылыққа бағалауда қолданылатын көрсеткіштер;
  
• 
  Сандық бағалау дегеніміз не?
  
• 
  Сапалық бағалау дегеніміз не?
  
• 
  Әлемдегі іс-тәжірибеде маңыздылықтың деңгейін анықтау тәртібін ашып көрсетіңіз.
  
• 
  Аудиттің нәтжесіне талдау жасау кезінде маңыздылық қағидасын қолдаудың мәні мен маңызы.
  

Төмендегі ситуациялық есепті шешу.

«Контакт» аудиторлық фирмасының фирма ішілік стандарттарына сай есеп беру көрсеткішінің 10% мөлшерінен асқан ауытқу маңызды деп саналады,5-10% интервал аралығындағы ауытқу маңыздылығы аудитормен бағаланады,5%-тен төмен ауытқу маңыздылығы жоқ деп табылады.

Анықтау қажет;

Клиенттің баланс баптары бойынша шекті ауытқудың шегін есептеңіз,егер баптар бойынша келесідей сомада берілсе:

• 
  негізгі құралдар-7.000.400 теңге
  
• 
  тмқ - 45.000.200 теңге
  
• 
  ақша құралдары 1.300.000 теңге
  
• 
  дебиторлар 2.200.000 теңге
  

Аудиттің мақсаты- қаржылық есеп беруді тексеру және оның нәтижесі бойынша тәуелсіз пікір білдіру.Бұл тексеру белгілі әдістер мен тәсілдерді пайдалануды талап етеді.

Анықтау қажет:

Жоғарыда аталғандар нәтижесінде келесідей процедураларды неге орындайтынын негіздеңіз:

• 
  ішкі бақылау жүйесін бағалау;
  
• 
  есеп жазбаларын жүргізу жүйесін тексеру;
  

- жеге жағдайларда растауда;

- сәйкестікпен маңыздылыққа тест алу;
Өзіндік тапсырма . Шарты Төмендегі сызба негізінде аудиторлық қорытынды мен маңыздылық арасындағы байланысты дәлелдеу қажет.

Маңыздылықты бағалау

Иә

Жоқ

ПИ – мүмкін болатын қателіктер

АС – аудиторлық пайымдау

УС – маңыздылық деңгейі

>> немесе << - көбірек немесе азырақ

≈ - мағынасына жақын

Келесі түсініктерді дұрыс түсіну қажет және оларға жауап беру қажет:

• 
  Аудиторлық қауіп түрлерін атап шығыңыз.
  
• 
  Ішкі шаруашылық қаупіне анықтама беріңіз.
  
• 
  Бақылау құралдарының қаупіне анықтама беріңіз
  
• 
  Таба алмау қаупіне анықтама беріңіз.
  
• 
  №400 ХАС сипаттама беріңіз.
  
• 
  Бақылау процедураларын атап шығыңыз.
  

Бұл тақырып бойынша студенттер келесідей ситуациялық есептерді орындауы қажет;

Берілгені:

«Баланс» аудиторлық фирмасы «Батыр» АҚ-ның қаржылық есеп беруін аудитке дайындау үстінде АҚ-ның негізгі қызметіне жат операцияларды байқады және өткен кезеңнің қаржылық есеп беруінің аудитінің нәтижесі жоқ болып шықты.

Анықтау қажет:

А)қаржылық есеп берудегі қателіктер ықтималдылығын анықтау қажет; жоғары,орташа,төмен.

Б) қаржылық есеп беру кезіндегі қауіп түрін анықтаңыз.

Берілгені:

«Шанс» аудиторлық фирмасы «Казкабель»АҚ-ның қаржылық есеп беруінде бірқатар бухгалтерлік қателіктерді тапты, «Казкабель» АҚ-да ішкі аудит қызметі бар,

Анықтау қажет

А)Аудиторлық қауіп типін анықтау қажет

б)Есептегі қателіктерге жауапты адамды табыңыз

в)Аудитор ұсынысы қандай формада болады.