Микроәлеуметтанулық деңгейде негізгі теория символикалық интеракционизм теориясы болып табылады. Бұл теория өкілдерінің пікірінше адамдар сыртқы дүние әсеріне белгілі бір мән береді.
Макро әлеуметтанулық деңгейде негізгі екі теория бар: функционализм және конфликтология (дау-жанжал) теориясы. Функционалистер пікірінше қоғам бір-бірімен өзара байланысқан және әрқайсысы жалпыға өз әсерін тигізетін бөліктерден тұрады. Конфликтология теориясының өкілдері қоғамдағы билік бөлінісіне басты назар аударады. Бұл теориялар туралы кейінгі бөлімдерде толық қарастырамыз.
Жалпы қоғам бір-бірімен тығыз байланысқан компоненттерден тұрады; олар бір-бірімен тығыз өзара әрекетке түседі және осы арқылы бүкіл жүйенің өмір сүруін қамтамасыз етеді.
Әлеуметтік топтар арасындағы дау-жанжалдар қоғамның жаратылыстық жағдайы болып табылады, әлеуметтік өмір дегеніміз билік үшін күреске негізделген тоқталмайтын үрдіс.
Қоғам сыртқы ортаға бейімделген өз институттарын дамытады. Осы арқылы бүкіл жүйенің өмір сүру қабілетін арттырады.
Әрбір қоғамда материалдық құралдар мен қорлар бөлінгенде теңсіздік орын алады.
Барлық әлеуметтік көріністер мен фактілер олардың қорытындысы тұрғысынан қарастырылуы тиіс.
Әлеуметтік құрылымдар бір әлеуметтік топтардың басқаларға қатысты артықшылығын бекітеді. Жоғарыда тұрған топтар қоғамды өз үстемдігін бекіту үшін сәйкестендіріп ұйымдастырады.
Мінез-құлықтың тұрақсыз (дисфункция) нысандары мен институттар қоғамның өзін-өзі дамытуына қауіп төндіреді. Осындай мінез-құлық нысандары мен институттар бақылауда болуы және жойылуы тиіс.
