Латын тілінен аударғанда Corruptio – сатып алу, мемлекеттік басқару қурылымдағы лауазымды тұлғалардың Зздеріне тапсырылған Қызмет мүмкіндіктерін жеке бастарының пайдасы үшін Жасаған қоғамға қауіпті қылмыстық әрекеті
Жемқорлық дегеніміз қандай мағына береді?
Сыбайлас жемқорлыққа қарасты қазіргі күнде екі түрлі көзқарас қалыптасқан.
Тар мағынасы:Сыбайлас жемқорлық дегеніміз-мемлекеттік лауазымға ие тұлғалардың немесе қоғамдық және саяси қайраткерлердің сатылғыштығы, парақорлығы.
Кең мағынасы: Сыбайлас жемқорлық- мемлекеттік лауазымды пайдакүнемдік мақсатта асыра пайдаланудың кез келген түрі.
Жемқорлық ұғымының тарихы.
Сыбайлас жемқорлық ұғымы алғаш рет Рим мемлекетінде өте ерте дәуірлерден кездесе бастған. Қарт тарих ежелгі шумерлер мен семиттер дәуірінднде сыбайлас жемқорлықтың болғанын айтады.Мысалы Лагаш патшасы Урукагина шенеуніктер мен Судьялардың жемқорлыққа салынуын Айыптаған ең алғашқы патша болып есептелінеді. Ол лауазымды тұлғалардың қызметтерін дұрыс пайдалануын зерттеп отырған. Патша әкімшілігінің жанындағы храм қызметкерлері халықты дінмен қорқытып пара алуды тоқтатқан.
Ерте дәуірлерде жемқорлықпен күресу
Сыбайлас жемқорлықпен күресу ерте дәуірлерден басталған. Сазға жазылған сына жазулардың арқасында Қазіргі уақытқа дейін жеткен тарихи мәліметтерше сәйкес Сыбайлас жемқорлықпен күресуші болып табылған бірінші Билеуші б.з.д 2400 Жылда өмір сүрген шумерлік билеуши болған. Ол жемқорлық үшін өте қатал жаза тағайындаған. Бірақ өкінішке орай қандай жаза екендігі жазбаларда сақталмаған.
Қазіргі күндегі жемқорлықпен күрес
Қазіргі уақытта ең танымал болып сингапурлық сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес моделі танылады. Тәуелсіздік алған сәтінде 1965 жылы Сингапур сыбайлас жемқорлығы ең жоғарғы көрсеткішті ел болатын
Ал қазақстанда сыбайлас жемқорлықпен күресу мақсатында 1998 жылы 2 шілдеде «сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес тұралы» заң қабылданды.
Қазақстанда сондай –ақ сыбайлас жемқорлық үшін қылмыстық, тәртіптік, әкімшілік жауапкершілікті реттейтін арнайы нормативтік – құқықтық актілерде қабылданған.
