«Ғылыми-педагогикалық зерттеулердің Әдіснамасы» ПӘні бойынша дәрістер мазмұны 1-дәріс. Тақырыбы: «Ғылыми-педагогикалық зерттеулердің әдіснамасы»



бет53/150
Дата20.11.2023
өлшемі0,64 Mb.
#192083
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   150
Байланысты:
Дәрістер

Педагогикалық ұғым – бұл өздеріне тән жалпы, арнайы белгілері бойынша педагогикалық құбылыстардың, үдерістердің немесе жүйелердің бөлінген тобының сөз арқылы берілетін педагогикалық әрекетті көрсету үдерісінің нәтижесі. Педагогикалық термин – бұл педагогика ғылымында педагог-зерттеушілер тарапынан қабылданған және заңдастырылған қандай да бір педагогикалық феноменнің атауы, аты, белгіленуі. Педагогикалық дефиниция - педагогикалық феноменнің оған сәйкес мағынасын ашып, заттай және айрықша белгілерін сипаттайтын болжам. Педагогикалық феноменді түрлі теориялық-тұғырнамалық тұрғыдан зерттеуге байланысты бір педагогикалық терминге түрлі анықтамалар берілуі мүмкін. Кез келген ғылымның даму үдерісінде белгілі бір ғылымдағы өзге ұғымдарға негіз, бастау болар, «түбір» ұғымдарға айналатын ұғымдар бірігіп, ғылым категорияларына айналады. Бұл ретте педагогикада да дәл сол құбылыс орын алады.
Педагогика ғылымының дамуы педагогика пәні мен педагогикалық теорияның ғана емес, сондай-ақ, педагогикалық іс-әрекетті жан-жақты түсінуді тереңдететін, байыта түсетін категориялық-ұғымдық аппараттың жаңартылуымен қамтамасыз етіледі. Педагогикалық терминология гуманитарлық терминдік жүйеге жатады. Педагогикалық терминологияның өзгешелігі ғылым ретінде педагогика пәнімен және педагогикалық зерттеулер нәтижелерінің әлеуметтік мәнімен байланысты болып келеді. Сондықтан, нақты бір педагогикалық зерттеудің терминологиялық жүйесінің құрылымы зерттеу объектісімен, пәнімен, оның педагогика ғылымы мен педагогикалық іс-әрекетті жетілдіру үшін алынған нәтижелерінің маңыздылығымен тығыз байланысты.
Ұғымдық-терминологиялық жүйе болжау әдістері мен қайта құрулар, әдістемелер, алгоритмдер, модельдермен қатар зерттеудің ғылыми аппаратының бір бөлігін құрайды. Онда келесі рәсімдерді қолданған дұрыс:

  • үдерістің негізгі белгілерін айқындау үшін жеткілікті зерттеудің кешенді ұғымдарының қатарын анықтау. Олардың қатарына зерттеу өзгешелігіне байланысты білім, әлеуметтену, жекелендіру, тәрбие, тұлғаның дамуы, қалыптасуы, мағлұмат, оқыту, белсенділік, парадигма және т. б. жатады;

  • мән-мазмұнына қарай кешенді ұғымдардың біртектестігін анықтау, егер олай болмаса, сәйкес келетін анықтамалар мен түсіндірулер беру;

  • авторлық ұғымдарды, яғни автор енгізген зерттеулерді немесе авторлық түсіндірмелерде ұсынылған ұғымдарды түсіндіру және бөліп көрсету;

  • қосымша ұғымдарды бөліп көрсету. Мысалы, «әлеуметтену» кешенді ұғымында мынадай ұғымдарды қолдануға болады: әлеуметтік бейімделу, қайта әлеуметтендіру, девиация, әлеуметтік мінез-құлық, және т. б. ;

  • ұғымдарды белгілі бір логикалық қатарға жинақтау, яғни ұғымдық қатарды анықтау. Мұндай қатарды құру үшін негіз болып негізгі теория (тұлғалық әрекеттілік теориясы, бағдарламалы-мақсатты басқару теориясы және т. б. ) алынады.



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   150




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет