Ұңғымаларды бұрғылау 5В070600 «Геология және пайдалы қазбалар кен орындарын барлау» мамандығы студенттеріне арналған
Ұңғыларды бұрғылау процесінің негізгі жұмыс операциялары
Дәріс жоспары:
Тау жыныстарын талқандаудың тәсілдері
Бұзылған тау жыныстарын тасымалдау
Тау жыныстарын талқандаудың тәсілдері
Ұңғыма бұрғылауы келесі негізгі жұмыс процесстерден тұрады:
тау жыныстарды талқандау
бұрғыланған жыныстарды кенжардан алып шығу және жер бетіне шығару.
Тау жыныстарын талқандаудың тәсілдері:
механикалық
физикалық
құрамалы.
Тау жыныстарын талқандаудың тәсілдері
Механикалық тәсілде тау жынысын талқандауы құралдың көмегімен жүргізіледі. Мехникалық бұрғылаудың түрлері:
соққылама
айналмалы
айнал-соқ.
Соққылап бұрғылауда бұрғы снаряд таужынысталқандағыш құралымен белгіленген биіктікке көтеріледі де, кенжарға тасталады, нәтижесінде таужыныстар бөлшектеледі және ұсақталады. Ұңғыма оқпаны шеңбер түрінде қима болу үшін әр соққы сайын құрал аздаған бұрышқа бұрылады.
Тау жыныстарын талқандаудың тәсілдері
Соққылап бұрғылаудың түрлері:
соққылама-арқанды (ударно-канатное)
соққылама-қарнақты (ударно-штанговое).
Соққылама-арқанды бұрғылауда снаряд болат арқан арқылы түсіріледі, ал соққылама-қарнақты - бұрғылау құбыр арқылы.
Айналмалы бұрғылауда таужынысталқандағыш құрал ось бойымен айналады және белгілі күшпен кенжарға беріледі. Құралдың тереңдетілуі винттік сызықпен жүргізіледі.
Тау жыныстарын талқандаудың тәсілдері
Соққылама-айналмалы бұрғылауда жай айналатын құралға жиі-жиі соққылар беріледі.
Ол үшін гидросоққыштар, пневмосоққыштар және кенжар қозғалтқыштар қолданылады.
Гидродинамикалық бұрғылауда жоғары қысыммен сұйықтың ағысы беріліп, тау жынысы жұмсарады және шайылады, жұмсақ тау жыныстарында қолданылады.
Гидродинамикалық бұрғылаудың екі түрі бар:
сұйықтық ағысы толықтай забойды талқандайды да ұңғыма оқпаның белгілі нысанға келтіреді.
