(1 сағат)
Жоспары:
1.Құбылыстың мағынасы
2. Скин эффектінің элементар теориясы
Пайдаланатын әдебиеттер:
А.Н.Матвеев “Электродинамика и теория относительности” Москва “Высшая школа” 1964
Ж.Абдуллаев “Физика курсы” Алматы “Мектеп” 1998 ж
Ландау Л.Д., Лифшиц Е.М. “Краткий курс теоретической физики” - Москва ,”Наука” 1969, 1972 Том 1-2.
Левич В.Г. Курс теоретической физики; Том.1;2. – Москва,”Наука” 1969
Лекция мәтіні:
Тұрақты ток өткізгіштің диаметрі бойынша бір текті таралған болады. Айнымалы электр тогы тығыздығы өткізгіштің сырттарында үлкен болып өткізгіштің центірінде кіші боладыбұл құбылысты скин эффект деп аталады
29-лекция
Электродинамикалық теңдеулердің физикалық мағыналары.
(1 сағат)
Жоспары:
1.Электр және магнит өрістерінің өзара байланыста болуы
2. Ығысу тогы.
Пайдаланатын әдебиеттер:
А.Н.Матвеев “Электродинамика и теория относительности” Москва “Высшая школа” 1964
Ж.Абдуллаев “Физика курсы” Алматы “Мектеп” 1998 ж
Ландау Л.Д., Лифшиц Е.М. “Краткий курс теоретической физики” - Москва ,”Наука” 1969, 1972 Том 1-2.
Левич В.Г. Курс теоретической физики; Том.1;2. – Москва,”Наука” 1969
Савельев И.В. “Основы теоретической физики” Том.1;2. – Москва “Наука”.1975,1977
Лекция мәтіні:
Максвелл теориясының алдыңғы тақырыпта берілген и төрт теңдеуі электродинамиканың негізгі теңдеулері болады. Бұл теңдеулер өзгеруші электр және магнит өрістерінің өзара байланыста болуын түсіндіреді. Максвелл теориясы бойынша электр өрісінің өзгеру моментінде магнит өрісі пайда болады, сол уақыт моментінде ығысу тогы да пайда болады. Кеңістік нүктесінде электр өрісінің өзгеру жылдамдығына пропорционал болатын физикалық шамаға ығысу тогы деп аталады. Ығысу тогы тұйық электр тізбегінде өткізгіштік тогының жалғасы болып, айнымалы ток есебінде конденсатор астарларынан өтеді. Ығысу тогының өлшем бірлігі [А].
Электродинамика теңдеулері төмендегі шарттарда орындалады:
1. Электромагниттік өрістегі орналасқан барлық денелер қозғалыста болмайды.
2. Ортаның электрлік қасиетін сипаттаушы ε,μ,λ шамалар уақытқа байланысты болмайды.
3. Ортада тұрақты магнит денелер және ферромагнетик (магниттік қасиеті күшті болған денелер) болмайды.
Теңдеулердің мағнасы:
(1) теңдеудің мағынасы: магнит өрісі токтарының өзгеру нәтижесінде пайда болады. Электр өрісінің өзгеру нәтижесінде магнит өрісі пайда болады.
(2) теңдеудің мағнасы: магнит өрісі өзгеру нәтижесінде электр өрісі пайда болады.
(3) теңдеудің мағнасы: магнит индукция сызықтары жабық түрде болады. Яғни сызықтардың басы аяғы жоқ.
(4) теңдеудің мағнасы: электр өрісі индукция сызықтары зарядтан басталып зарядта аяқталады.
Максвелл теңдеулері өзгеруші электр және магнит өрістері өзара байланыста болып, олар бір-бірінің көзі болатындығын түсіндіреді.
30-лекция
Классикалық механиканың салыстырмалы принципі
(1 сағат)
Жоспары:
Координаталар жүйесі
Санақ жүйесі
Инерциалды санақ жүйесі
Пайдаланатын әдебиеттер:
А.Н.Матвеев “Электродинамика и теория относительности” Москва “Высшая школа” 1964
Ландау Л.Д., Лифшиц Е.М. “Краткий курс теоретической физики” - Москва ,”Наука” 1969, 1972 Том 1-2.
Левич В.Г. Курс теоретической физики; Том.1;2. – Москва,”Наука” 1969
Савельев И.В. “Основы теоретической физики” Том.1;2. – Москва “Наука”.1975,1977
Пеннер Д.И. Угаров В.А. “Электродинамика и специальная теория относительности”. –Москва ;Просвещение. 1980
Лекция мәтіні:
Табиғаттағы барлық физикалық құбылыстар кеңістікте уақыт бойынша болып өтеді. Сондықтан физикалық теориялар кеңістік және уақыт түсініктерімен байланыста болады. Материалдық нүктенің қозғалысын бағалау үшін қозғалыс құбылысының қай жерде, қайсы уақытта болып жатқанын білу қажет. Түрлі уақыт моменттерінде, кеңістіктің түрлі нүктелерінде өріс кернеуліктері белгілі болғанда ғана электромагниттік өрісті анықтауға болады. Кеңістікте материалдық денелер болғандағана кеңістікте болатын өлшемдердің физикалық мағынасы болады. Кеңістіктегі дене немесе денелер жүйесі санақ денесі деп қабылдауға болады. Санақ денесі менен тік бұрышты координаталар жүйесі байланыстырылады. Кеңістіктің әрбір нүктесі Декарт координаталар жүйесінде x,y,z- остеріндегі сандар менен сипатталынады.
Санақ жүйесін түрлі әдістерменен таңдап алуға болады, әрбір санақ координата жүйелерінде кеңістік нүктелері белгілі сандар арқылы сипатталады. Бір нүктенің түрлі санақ жүйелеріндегі мәнін табу үшін координаталарды түрлендіру ережелерінен пайдаланылады. Түрлі координата жүйелері өзара салыстырмалы қозғалыста болғанда жүйелердегі физикалық құбылыстарды координаталарды түрлендіру арқылы қарастырғанда уақытты есепке алу керек болады.
Координата жүйесіндегі әрбір нүктенің орны координата остерінің және уақыт мәндері арқылы анықталынады.
Ньютонның инерция заңы орындалатын жүйелерді инерциалдық санақ жүйелері деп атайды. Инерциалдық санақ жүйелер өзара түзу сызықты, бірқалыпты ілгермелі қозғалыста болады. Барлық инерциал санақ жүйелерінде Ньютон заңдары бірдей тұжырымдалады, яғни барлық инерциалдық санақ жүйелерінде механикалық құбылыстар теңдей болып, бірдей уақытта өтеді. Классикалық механиканың салыстырмалы принципі бойынша механиканың барлық заңдары Галилей түрлендірулері бойынша инвариант болады.
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрлігі
“Сырдария” университеті
Достарыңызбен бөлісу: |