«Тұрақты ток» бөлімі бойынша жиынтық бағалау

38 

 

 

 

3.  ЭҚК  12  В,  ішкі  кедергісі  елеусіз  аз  ток  көзіне  біртекті  АВ  металл  сымы  қосылған. 

Сымның ұзындығы 1,00 м және кедергісі 10 Ом. Кедергілері сәйкесінше 4 Ом және 2 Ом 

екі резистор өзара тізбектей жалғанып, осы тізбекке қосылған.  

 

𝐼

1

, 𝐼

2

, 𝐼

3

 токтары тізбекте суретте көрсетілгендей ағады. 

a)  Кирхгоффтың  І-заңын  қолданып,   

𝐼

1

, 𝐼

2

, 𝐼

3

  токтары  арасындағы  байланысты 

жазыңыз. 

b) 

𝐼

1

 мәнін есептеңіз. 

c)  C  және  D  нүктелері  арасындағы  потенциалдар  айырымын  анықтаңыз.  АС 

аралығы 40 см, D нүктесі тізбектелген екі кедергілердің арасында орналасқан. 

 

4.  Электр тізбегі екі гальвани элементі мен үш резистордан тұрады.  

 

a)  Сызбада ток көздерінің ЭҚК бағытын көрсетіңіз.  

b) Сызбада әр резистор арқылы өтетін ток бағытын көрсетіңіз.  

c)  Берілген электр тізбегі үшін Кирхгофтың І заңын жазыңыз.  

d) Берілген электр тізбегі үшін Кирхгофтың ІІ заңын жазыңыз. 

 

 

39 

Бағалау критерийі 

Тапсырма 

№ 

Дескриптор 

Балл 

Білім алушы 

Тізбек  бөлігіне  арналған 

Ом заңын қолданады. 

1(a) 

мыс өткізгіштің кедергісін анықтайды; 

1 

1(b) 

екі  өткізгіштегі  жалпы  кернеу  түсуін 

есептейді; 

1 

1(c) 

көлденең қимасы артық өткізгіш болған 

кездегі кернеу түсуін анықтайды; 

1 

кернеудің  түсуі  мен  қуат  арасындағы 

байланысты қолданады; 

1 

ЭҚК  пен  кернеудің  түсуі 

арасындағы 

айырмашылықты 

сипаттайды. 

2(a) 

ЭҚК-нің 

физикалық 

мағынасын 

түсіндіреді; 

1 

вольтметр өзгеруінің себебін көрсетеді; 

1 

2(b) 

кілт  жабық  тұрған  кездегі  ток  мәнін 

есептейді; 

1 

2(c) 

ток көзінің ішкі кедергісін анықтайды; 

1 

Өткізгіштердегі кернеудің 

түсуін, қуатын есептейді 

3(b) 

тізбектің жалпы кедергісін анықтайды; 

1 

𝐹

1

 тогының мәнін есептейді; 

1 

3( c) 

АС 

аралығы 

үшін 

потенциалдар 

айырымын анықтайды; 

1 

АD 

аралығы 

үшін 

потенциалдар 

айырымын анықтайды; 

1 

СD 

аралығындағы 

потенциалдар 

айырымын есептейді; 

1 

Кирхгофф 

заңдарын 

теңдеулер 

жазуда 

қолданады 

3(a) 

берілген  тізбек  үшін  Кирхгофтың  І-

заңын жазады; 

1 

4(a) 

ЭҚК-нің бағытын белгілейді; 

1 

4(b) 

резисторлардағы  токтың  ағу  бағытын 

таңдайды; 

1 

4(c) 

берілген  тізбек  үшін  Кирхгофтың  І-

заңын жазады; 

1 

4(d) 

тізбектің екі контуры үшін Кирхгофтың 

ІІ-заңын жазады; 

2 

Жалпы балл 

19 

 

40 

«Тұрақты ток» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика 

Білім алушының аты-жөні ___________________________________________ 

 

Бағалау 

критерийі 

Оқу жетістігінің деңгейі 

Төмен 

Орташа 

Жоғары 

Тізбек 

бөлігіне 

арналған 

Ом 

заңын қолданады 

Мыс 

өткізгіштің 

кедергісін, 

өткізгіштердегі  кернеудің  түсуін, 

кернеу 

мен 

қуат 

арасындағы 

байланысты анықтауда қиналады. 

Мыс 

өткізгіштің 

кедергісін/ 

өткізгіштердегі  кернеудің  түсуін/  кернеу 

мен 

қуат 

арасындағы 

байланысты 

анықтауда қателіктер жібереді. 

Мыс 

өткізгіштің 

кедергісін, 

өткізгіштердегі  кернеудің  түсуін 

және кернеу мен қуат арасындағы 

байланысты анықтайды. 

ЭҚК 

пен 

кернеудің 

түсуі 

арасындағы 

айырмашылықты 

сипаттайды 

ЭҚК-нің 

физикалық 

мағынасын, 

вольтметр 

өзгеруінің 

себебін 

түсіндіруде,  ток  мәнін  және  ток 

көзінің  ішкі  кедергісін  есептеуде 

қиналады. 

ЭҚК-нің 

физикалық 

мағынасын/ 

вольтметр өзгеруінің себебін түсіндіруде/ 

ток  мәнін/  ток  көзінің  ішкі  кедергісін 

есептеуде қателіктер жібереді. 

ЭҚК-нің  физикалық  мағынасын 

және вольтметр өзгеруінің себебін 

түсіндіреді,  ток  мәнін  және  ток 

көзінің  ішкі  кедергісін  дұрыс 

есептейді. 

Өткізгіштердегі 

кернеудің  түсуін, 

қуатын есептейді 

Тізбектің  жалпы  кедергісін,  токтың 

мәнін,  тізбектің  түрлі  бөліктеріндегі 

кернеудің түсуін есептеуде қиналады.  

Тізбектің  жалпы  кедергісін/  токтың 

мәнін/  тізбектің  түрлі  бөліктеріндегі 

кернеудің  түсуін  есептеуде  қателіктер 

жібереді. 

Тізбектің 

жалпы 

кедергісін, 

токтың  мәнін,  тізбектің  түрлі 

бөліктеріндегі  кернеудің  түсуін 

дұрыс есептейді.  

Кирхгофф 

заңдарын 

теңдеулер  жазуда 

қолданады 

Берілген  тізбек  үшін  Кирхгофтың  І, 

ІІ-заңын  жазуда,  ЭҚК-нің  бағытын 

және  токтың  ағу  бағытын  анықтауда 

қиналады. 

Берілген  тізбек  үшін  Кирхгофтың  І  /  ІІ  -

заңын  жазуда/  ЭҚК-нің  бағытын/  токтың 

ағу 

бағытын 

анықтауда 

қателіктер 

жібереді. 

Берілген тізбек үшін Кирхгофтың 

І,  ІІ-заңын  жазады,  ЭҚК-нің 

бағытын,  токтың  ағу  бағытын 

дұрыс анықтайды. 

41 

«Әртүрлі ортадағы электр тогы» бөлімі бойынша жиынтық бағалау  

Оқу мақсаттары 

10.3.3.1  Металдардағы    электр  тогын  сипаттау  және 

кедергінің температураға тәуелділігін талдау; 

10.3.3.3  Жартылай  өткізгіштердегі    электр  тогын  

сипаттау  және  жартылай  өткізгіш  құралдарын 

қолдану принципін  түсіндіру 

10.3.3.5  Электролиттердегі  электр  тогын  сипаттау  және 

электролиз заңын есептер шығаруда қолдану 

10.3.3.7  Газдардағы  және  вакуумдағы    электр  тогын 

сипаттау; 

10.3.3.8  Электронды-сәулелік  түтікшенің  жұмыс  істеу 

принципін және қолданылуын  түсіндіру 

 

Бағалау критерийі 

Білім алушы 



 

Металдар  кедергісінің  температураға  тәуелділігін 

сипаттайды 



 

Жартылай  өткізгіштік  құралдардағы  электр  тогын 

сипаттайды 



 

Электролиз 

құбылысының 

қолданылуын 

түсіндіреді 



 

Фарадей заңын есептер шығаруда қолданады 



 

Вакуумдағы электр тогын сипаттайды 



 

Электронды-сәулелік 

түтікше 

жұмысын 

сипаттайды 

 

Ойлау 

дағдыларының 

деңгейлері 

Қолдану 

Орындау уақыты 

20 минут 

 

Тапсырмалар 

1.  Мыс сымды катушкаға тұрақты кернеу берілген. Осы катушканы еріп жатқан мұзға 

батырғанда  ток  күші  14  мА,  ал  қайнаған  суға  батырғанда  ток  күші  10  мА  болды.  Осы 

мәліметтерді  пайдаланып,  мыс  сымның  кедергісінің  температуралық  коэффициентін 

анықтаңыз.  

 

2.   

a)  Графикте термистор кедергісінің температураға тәуелділігін сызыңыз. 

 

42 

 

 

b) Cуретте  көрсетілгендей  ЭҚК-і  12  В,  ішкі  кедергісі  өте  аз  ток  көзіне  X  және  Y 

резисторлары  мен    Z  термисторы  тізбектей  жалғанған.  Y  кедергісі  15  кОм,  ал 

белгілі  бір  температурадағы  термистор  кедергісі  3  кОм.  Y  резисторындағы 

кернеудің түсуі 8 В.  

(i) 

Тізбектегі ток күшінің мәнін есептеңіз. 

(ii)  X кедергісінің мәнін есептеңіз. 

(iii)  Z  термистордың  температурасы  артты.  Осы  кезде  Z  термистордағы 

кернеудің түсуі қалай өзгеретінін тұжырымдаңыз және түсіндіріңіз. 

 

3.  Электролиз құбылысының практикалық қолданылуына мысалдар келтіріңіз.  

 

4.  Электролиттік  ыдыстарды  тізбектей  жалғағанда  катодтардан  бөлінетін  үш  валентті 

темір мен екі валентті мырыштың массаларын салыстырыңыздар. k(темір)=0,193 мг/Кл; 

k(мырыш )=0,339 мг/Кл.  

 

5.  Өзара  параллель  екі  металл  пластиналардың  арасындағы  вакуумде  электр  өрісі  бар. 

Осы  пластиналар  арасындағы  біртекті  электр  өрісінде  α-бөлшектер  суретте 

көрсетілгендей ауытқиды.  

 

Пластиналар  арасындағы  электр  өрісінің  кернеулігі  азайтылды  және  ɑ-бөлшектер  β-

бөлшектермен алмастырылады. β-бөлшектердің ауытқыуы 2-суретте көрсетілген. 

a)  1-ші  және  2-ші  суреттерде  көрсетілген  электр  өрістерінің  бір  ұқсастығын 

көрсетіңіз. 

b) 2-ші  суреттегі  электр  өрісінің  кернеулігі  1-ші  суреттегімен  салыстырғанда  кем. 

Электр өрісінің кернеулігін азайтудың әдісін көрсетіңіз. 

c)  ɑ-  және  β-бөлшектердің  қасиеттеріне  сілтеме  жасай  отырып,  1-ші  және  2-ші 

суреттерде бейнеленген ауытқулардың  түрлі болуының себебін көрсетіңіз. 

 

6.  Cуретте электронды-сәулелік түтікше бейнеленген.  

 

a)  Суретке оның негізгі бөліктерінің аталуын жазыңыз.  

b) Электронды сәулелік түтікшенің жұмысын қысқаша сипаттаңыз.  

 

      1                                                                                             

2 

β-бөлшектер 

43 

Бағалау критерийі 

Тапсырма 

№ 

Дескриптор 

Балл 

Білім алушы 

Металдар 

кедергісінің 

температураға 

тәуелділігін сипаттайды 

1 

кедергінің  температураға  тәуелділігін 

қолданады; 

1 

математикалық  түрлендірулер  арқылы 

кедергінің 

температуралық 

коэффициентін 

анықтауға 

арналған 

өрнекті қорытады; 

1 

температуралық 

коэффициент 

мәнін 

есептейді; 

1 

Жартылай 

өткізгіштік 

құралдардағы 

электр 

тогын сипаттайды 

2(a) 

термистор  кедергісінің  температураға 

тәуелділік графигін сызады; 

1 

2(b)i 

тізбектегі ток күшін анықтайды; 

1 

2(b)ii 

жұмыстық формуланы анықтайды  

белгісіз кедергіні есептейді; 

1 

1 

2(c) iii 

термистор  кернеуінің  қалай  өзгеретінін 

анықтайды; 

1 

термистор 

кернеуінің 

температураға 

тәуелділгін сипаттайды; 

1 

Электролиз 

құбылысының 

қолданылуын 

түсіндіреді 

3 

электролиз  құбылысының  практикалық 

қолданылуына мысалдар келтіреді; 

1 

Фарадай  заңын  есептер 

шығаруда қолданады 

4 

Фарадей заңын қолданады; 

1 

темір 

мен 

мырыш 

массаларын 

салыстырады; 

1 

Вакуумдағы 

электр 

тогын сипаттайды 

5(a) 

суреттердегі 

электр 

өрістерінің 

ұқсастығын анықтайды; 

1 

5(b) 

электр  өрісін  азайтудың  екі  әдісін 

ұсынады; 

1 

5(c) 

ɑ- 

және 

β- 

бөлшектердің 

ауытқуларындағы 

айырмашылықты 

анықтайды; 

1 

Электронды-сәулелік 

түтікше 

жұмысын 

сипаттайды 

6(a) 

электронды-сәулелік 

түтікшенің 

құрылысын сипаттайды; 

1 

6(b) 

ЭСТ-нің жұмысын сипаттайды. 

1 

Жалпы балл 

17 

44 

«Әртүрлі ортадағы электр тогы» бөлімі бойынша  

жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты  ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика 

Білім алушының аты-жөні ___________________________________________ 

 

Бағалау 

критерийі 

Оқу жетістігінің деңгейі 

Төмен 

Орташа 

Жоғары 

Металдар 

кедергісінің 

температураға 

тәуелділігін 

сипаттайды 

Кедергінің 

температураға 

тәуелділігін 

қолдануда, 

математикалық 

түрлендірулер 

арқылы  кедергінің  температуралық 

коэффициентін  анықтауға  арналған 

өрнекті 

қорытуда 

және 

температуралық  коэффициент  мәнін 

есептеуде қиналады. 

Кедергінің  температураға  тәуелділігін 

қолдануда/ математикалық түрлендірулер 

арқылы 

кедергінің 

температуралық 

коэффициентін 

анықтауға 

арналған 

өрнекті 

қорытуда/ 

температуралық 

коэффициент  мәнін  есептеуде  қателіктер 

жібереді. 

Кедергінің 

температураға 

тәуелділігін 

қолданады, 

математикалық 

түрлендірулер 

арқылы 

кедергінің 

температуралық  коэффициентін 

анықтауға 

арналған 

өрнекті 

қорытады/ 

температуралық 

коэффициент мәнін есептейді. 

Жартылай 

өткізгіштік 

құралдардағы 

электр 

тогын 

сипаттайды 

Термистор 

кедергісінің 

температураға  тәуелділік  графигін 

сызуда, 

тізбектегі 

ток 

күшін 

анықтауда 

және 

термистор 

кернеуінің  температураға  тәуелділгін 

сипаттауда қиналады. 

Термистор  кедергісінің  температураға 

тәуелділік графигін сызуда/ тізбектегі ток 

күшін  анықтауда/  термистор  кернеуінің 

температураға  тәуелділгін  сипаттауда 

қателіктер жібереді. 

Термистор 

кедергісінің 

температураға тәуелділік графигін 

сызады,  тізбектегі  ток  күшін 

анықтайды 

және 

термистор 

кернеуінің 

температураға 

тәуелділгін дұрыс сипаттайды. 

Электролиз 

құбылысының 

қолданылуын 

түсіндіреді 

Электролиз 

құбылысының 

практикалық 

қолданылуына 

мысалдар келтіруде қиналады. 

Электролиз  құбылысының  практикалық 

қолданылуына 

мысалдар 

келтіруде 

қателіктер жібереді. 

Электролиз 

құбылысының 

практикалық 

қолданылуына 

мысалдар келтіреді. 

45 

Фарадай 

заңын 

есептер шығаруда 

қолданады 

Фарадей заңын қолдануда және темір 

мен мырыш массаларын салыстыруда 

қиналады. 

Фарадей  заңын  қолдануда/  темір  мен 

мырыш 

массаларын 

салыстыруда 

қателіктер жібереді. 

Фарадей  заңын  қолданады,  темір 

мен 

мырыш 

массаларын 

салыстырады. 

Вакуумдағы 

электр 

тогын 

сипаттайды 

Электр 

өрістерінің 

ұқсастығын 

анықтауда, электр өрісін азайту әдісін 

ұсынуда,  ɑ-  және  β-  бөлшектердің 

электр  өрісінде  ауытқуларындағы 

айырмашылықты 

анықтауда 

қиналады. 

Электр 

өрістерінің 

ұқсастығын 

анықтауда/  электр  өрісін  азайту  әдісін 

ұсынуда/ɑ-  және  β-бөлшектердің  электр 

өрісінде 

ауытқуларындағы 

айырмашылықты  анықтауда  қателіктер 

жібереді. 

Электр  өрістерінің  ұқсастығын 

анықтайды,  электр  өрісін  азайту 

әдісін 

ұсынады,ɑ- 

және 

β-

бөлшектердің  электр  өрісінде 

ауытқуларындағы 

айырмашылықты анықтайды. 

Электронды-

сәулелік  түтікше 

жұмысын 

сипаттайды 

Электронды-сәулелік 

түтікшенің 

құрылысын  және  жұмыс  жасау 

принципін сипаттауда қиналады. 

Электронды-сәулелік 

түтікшенің 

құрылысын 

және 

жұмыс 

жасау 

принципін 

сипаттауда 

қателіктер 

жібереді. 

Электронды-сәулелік  түтікшенің 

құрылысын  және  жұмыс  жасау 

принципін сипаттайды. 

46 

IV-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ 

«Магнит өрісі» бөлімі бойынша жиынтық бағалау 

Оқу мақсаттары 

10.3.4.1  Магнит  индукция  векторының  физикалық 

мағынасын  заманауи  техниканың  жетістіктері 

мен есептер шығару арқылы түсіндіру 

10.3.4.3  Токомак,  циклотрон,  андронды  коллайдер, 

магниттік  тордың  жұмыс  істеу  принципін 

талдау  және  поляр  шұғыласының  табиғатын 

түсіндіру 

10.3.4.5 

Заттың 

магниттік 

қасиеттері 

бойынша 

топтастыру  және  олардың  қолдану  аймағын 

анықтау 

10.3.4.6  Магниттік  материалдарды  (неодим  магниттер, 

датчиктер,  сейсмометрлер,  металл  іздегіш) 

заманауи  қолдану  аймағын  және  олардың 

қолдану үрдісін талқылау 

 

Бағалау критерийі 

Білім алушы 



 

Магнит 

индукция 

векторының 

бағытын 

анықтайды 



 

Магнит өрісі қасиетінің қолданылуын түсіндіреді 



 

Циклотронның 

жұмыс 

жасау 

принципін 

сипаттайды 



 

Ферромагниттердің қасиетін сипаттайды 



 

Магниттік 

материалдардың 

қолданылуына 

мысалдар келтіреді 

 

Ойлау дағдыларының 

деңгейлері 

Қолдану 

Орындау уақыты 

 

20 минут 

Тапсырмалар 

1.  А  нүктесіндегі 

  𝐵⃗  =   𝐵

1

⃗⃗⃗⃗  + 𝐵

2

⃗⃗⃗⃗   магнит  өрісінің  бойымен  𝐼

1

  және     𝐼

2

    бірдей  токтар 

ағып,  сурет  жазықтығына  перпендикуляр  орналасқан  (а  және  b  жағдайлар  берілген)  

өткізгіштер тудырады.  

 

a)  Әр  жағдай  үшін  (а  және  b)    А  нүктесіндегі 

𝐵

1

⃗⃗⃗⃗     және      В

2

⃗⃗⃗⃗       векторларының 

бағытын анықтаңыз.  

b) Өткізгіштердің өзара әрекеттесуі туралы қорытынды жасаңыз. 

 

2. 

Вильсон  камерасы  зарядталған  бөлшектерді  бақылауға  мүмкіндік  беретін 

құрылғы. Ол біртекті магнит өрісіне орналастырылған, шыныдан жасалған герметикалық 

жабық ыдыс.  

 

 

 

а 

b 

47 

 

 

 

Суретте  ішінде  біртекті  магнит  өрісі  тудырылған  Вильсон 

камерасы бейнеленген. 

a)  Камера 

ішіндегі  магнит  өрісінің  бағытын 

анықтаңыз. 

b)  Вильсон 

камерасы 

көмегімен 

зарядталған 

бөлшекті  сипаттайтын  қандай  екі  шама  туралы 

мәлімет алуға болады? 

 

 

 

c)  Камераға  электрон,  протон,  нейтрон  және  α-бөлшек  ұшып  кірді.  Бөлшектердің 

тректері суретте 1,2,3,4 цифрларымен көрсетілген. 

Осы бөлшектер мен тректер номерін сәйкестендіріңіз: 

жүктеу/скачать 1,37 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: