Математикада комплекс санның нақты бөлігін , ал жорымал бөлігін түрінде белгілейді.
Әрбір комплекс санды ХОУ жазықтығында жатқан координаталары (а, b) нүктемен не болмаса координаталардың бастапқы нүктесінен (а, b) нүктесіне дейін жүргізілген вектормен кескіндеуге болады (1-сурет).
Комплекс санға осындай геометриялық мағына бере келе, біз мынадай қорытындыға келеміз:
1) әрбір комплекс санға жазықтықтың белгілі бір нүктесі сәйкес келеді және керісінше де солай;
2) комплекс сандар - қос (а, b) нақты сандар, сондықтан да, нақты сандарға қолданылатын амалдар қандай заңға бағынса, комплекс сандарға қолданылатын амалдар да сондай заңға бағынады.
Ақырында мынадай пікірге келеміз: барлық комплекс сандар жиынының геометриялық кескіні жазықтық болады.
Мұндай жазықтықты комплекс жазықтық немесе комплекс айнымалы жазықтығы дейді. Абсциссалар осін - нақты ось, ал ординаталар осін - жорымал ось деп атайды.
Сөйтіп, векторлық шамалар қандай ереже бойынша қосылса, комплекс сандар да сондай ережемен қосылады (2-сурет).
a+bi комплекс сан мен онымен түйіндес a-bi комплекс санды кескіндейтін нүктелер ОХ осіне қарағанда симметриялы болады (3-сурет)
Комплекс санды тригонометриялық формада жазу
Айталық кез келген комплекс сан болсын. Координаталардың бастапқы О нүктесінен (a, b) нүктесіне жүргізілген вектордың ұзындығын r деп, ал осы вектордың ОХ осімен жасайтын бұрышын деп белгілесек (1-сурет), онда
. (1)
r -ді комплекс санының м о д у л і деп атайды және оны былай жазады:
. (2)
Демек, кез келген комплекс санның модулі бір мәнді анықталады.
бұрышын комплекс санының аргументі дейді және оны былай белгілейді: .
Комплекс санының (1) түрде жазылуын оның тригонометриялық формасы дейді.
4. Натурал сандар жиынының негізгі қасиеттерінің бірі - математикалық индукция принципі.
Достарыңызбен бөлісу: |