Галоген туындылар

СН₃ – СН₂ – Вr + Н – ОН ↔ СН₃ - СН₂ – ОН + НВr

бромды этил этил спирті

2. Аминдер алу. Галоген туындыларына аммиакпен әсер етсе, маңызды қосылыс - аминдер түзіледі:

СН₃ – СН₂ – I + NH₃ ↔ CH₃ – CH₂ – NH₂ + HI

йодты этил этиламин

3. Цианидтердің әсері. Галоген алкилдерге калий цианидімен әсер еткенде, цианидтер түзіледі:

СН₃ – СН₂ – I + K – CN ↔ CH₃ – CH₂ – CN + KI

этил цианиді

4. Галогенсутектің үзілуі. Галоген алкилдерге концентрлі сілтілермен әсер еткенде, галогенсутек үзіліп, этилен көмірсутектер түзіледі. Мысалы:

СН₃ – СН₂ – I + NaOH → CH₂ = CH₂ + NaI + H₂O

Галоген туындыларына сілтінің спирттегі ерітіндісімен немесе натрий амидімен (NaNH₂) әсер еткенде, ацетилен көмірсутектері түзіледі.

СН₂Вr – СН₂Вr → НС ≡ СН + 2НВr

СН₃ – СН₂ – I + HI ↔ CH₃ – CH₃ + I₂

йодты этил этан

6. Магнийдің әсері. Егер галоген алкилге сусыз этил эфирі қатысында тазартылған магниймен әсер етсе, құрамында магний органикалық қосылысы бар ерітінді түзіледі:

СН₃I + Mg ↔ CH₃MgI

магний йодметил

Бұл реакцияны алғаш рет зерттеген француз химигі Гриньяр болғандықтан, Гриньяр реакциясы деп атайды. Органикалық заттарды синтездеуде Гриньяр реакциясының маңызы өте зор.

4. Хлорлы этил (хлорэтан) С₂Н₅Сl. Түссіз газ, суытқан кезде сұйыққа айналады, қайнау температурасы +13,1⁰С. Суда нашар, бірақ органикалық еріткіштерде жақсы ериді.

Хлорлы этил - этил сұйығының негізгі құрамдас бөлігі болып табылатын тетраэтил қорғасынды алу үшін қолданылады. Этил сұйығы бензинге қосылатын антидетонациялық зат ретінде кеңінен пайдаланылады.