Географиядан қазақ тiлiнде шпаргалка. География ғылымы зерттейді. Жердің табиғатын, халқын, оның шаруашылығын.

Жердің табиғатын, халқын, оның шаруашылығын.

2. «География» ұғымын енгізген

Эратосфен

3.География ғылымының салалары.

Физикалық, экономикалық.

4.Жер Күннен ... орналасқан?

3-ші

Күн сәулелері әркелкі таралады.

6.Жер бетінде жыл маусымдарының ауысу себебі.

Күн сәулесінің түсу бұрышы мен түсу уақытының ұзақтығы.

7.Жер өз білігін айналып өтеді

24 сағатта

8.Жердің білігі орбита кеңістігіне орналасқан

66,5ғ

Желтоқсан, қаңтар, ақпан

10.Көкжиек дегеніміз ...

Жер бетінің көзге көрінетін бөлігі.

11.Жергілікті жерді бағдарлау ... айтамыз.

Көкжиек тұстарын табуды

12.Солтүстік бағыт пен жердегі заттың арасындағы бұрыш.

Азимут.

0ғ-360ғ

Тұсбағдар

15.Жер бетінде қашықтықты өлшеу тәсілдері.

Таспамен, өлшеуіш ашамен, қадаммен, көз мөлшерімен

16.Масштаб дегеніміз не?

Жер бетінде өлшенген қашықтықты қағазға түсіргенде кішірейтілгенін көрсететін шама.

17.Жергілікті жердің планы

Жер бетінің қағазға кішірейтіліп түсірілген нұсқасы

18.Жер бетіндегі нүктенің мұхит немесе теңіз деңгейінен бастап есептелінетін биіктік

Абсолюттік.

19.Горизонтальдар деп аталады.

План мен картада биіктіктері бірдей нүктелерді қосатын қисық сызықтар.

20.Жердің нақты үлгісі.

Глобус.

Жер бетінің белгілі масштаб бойынша жазықтықта шартты белгілермен кескінделуі.

22.Экваторға сәйкес келетін жауапты анықта.

Бұл ең ұзын параллель.

23.Глобус пен карта бетіндегі экваторға параллель жүргізілген сызықтар.

Параллельдер.

24.Географилық ендік деп атаймыз.

Экватордан белгілі бір жерге дейінгі градус есебімен алынған қашықтықты.

25.Меридиандар мен параллель сызықтарының қиылысуынан пайда болады.

Градус торы.

26.Мазмұнына қарай карталар ... топқа бөлінеді

2

27.Карталар масштабына ... болып бөлінеді.

28.Ең ірі масштабты көрсет

1:10

29.Географиялық картадан құрлықтың биіктігін және мұхиттың тереңдігін анықтауға болады

30.0ғ ендік пен 0ғ бойлық координаталарында орналасқан

В) Атлант мұхиты.

Географиялық полюс.

31.Жер шарының сыртқы қатты тас қабаты

Литосфера

32.Жердің ішкі құрылысы ... қабаттарынан тұрады

Жер қыртысы, мантия, ядро.

33.Литосфералық тақталар жылына қозғалады /см/

2-5 см

Шөгінді, магмалық, метаморфтық.

35.Жер қыртысы мен жоғарғы мантиядағы кенет ығысу әсерінен туатын жер астының қозғалысы

Жер сілкіну.

36.Таулар дегеніміз ...

Жер бетінің жазықтардан оқшау көтеріліп жатқан қатты тілімденген биік бөліктері.

37.Жер бетінің аз тілімденген, тегіс немесе белесті алқабы

Жазықтар.

38.Терең мұхит түбі ойыстары ... деп аталады

Шұңғыма

70-80 км

0 м-ден 200 м-ге дейін

41.Жанартаулар мен жер сілкінісі жиі болатын аймақ

Материк шетіндегі таулы аудандарда

42.Жанартаудың төбесінде пайда болған шұңқыр

Кратер

Тынық

Торабы

1000-2000 м

46.Материктік жер қыртысының мұхиттық жер қыртысынан айырмасы

Гранитті қабаты бар

47.Органикалық жолмен пайда болған шөгінді жыныстар

Тас көмір, шымтезек

48.Жердің газ тәріздес қабығы

Атмосфера.

49.Атмосфера қабаттары

Тропосфера, стратосфера, атмосфераның жоғарғы қабаты.

50.Ауаның жер бетіне түсіретін салмағы

Атмосфералық қысым.

51.Атмосфераның төменгі қабаты

Тропосфера.

52.Атмосфералық қысымды өлшейтін құрал

Барометр.

53.Тәулік ішіндегі ең жоғарғы және ең төменгі температура арасындағы айырмашылық

Температура ауытқуының тәуліктік амплитудасы.

54.Жел дегеніміз ...

Ауаның горизонталь бағытта орын ауыстыруы.

55.Ауа-райының негізгі элементтері

Температура, ылғалдылық, атмосфералық қысым.

56.Оңтүстік және солтүстік жарты шарға күн сәулесі бірдей түседі

23 қыркүйек және 22 наурызда.

57.Грек тілінен «климат» сөзінің мағынасы

Жер бетіне күн сәулесінің еңістігі

58.Желдің соғу себебі

Қысымның айырмасынан

59.Атмосферадағы 80% ауа массасы кездеседі

Тропосферада

60.Тәулік ішінде бағытын өзгертіп тұратын жел

Бриз

Теңізден құрлыққа

62.Тауда 1км-ге көтерілген сайын температура төмендейді

6ғС

100 мм сынап бағанына

64.Жердің ең ыстық белдеуі тропиктер арасында орналасуының себебі

Күн дәл төбеде ұзақ және ауаның жоғары қозғалысы болады

65.Теңіздік ауа массаның континенттік ауа массасынан айырмасы

Ауа ылғалы мол

66.Жер бетіндегі ең жоғары температура байқалатын климат белдеуі

Тропиктік

67.Тропиктік белдеулерде материктердің батыс жағалауында өтетін суық ағыстар әсері

Жауын-шашынның пайда болуына кері әсер етеді

68.Қоңыржай белдеуде ауа температурасының тәуліктік ауытқуы көп мезгіл

Жаз

Флюгер

4

71.Жердің су қабығы

72.Гидросферадағы тұщы су мөлшері

2,5%

73.Дүниежүзілік мұхит үлесіне Жер бетінің бөлігі келеді

74.Судың мұхиттан құрлыққа және құрлықтан мұхитқа үздіксіз ауысу үрдісі.

Дүниежүзілік су айналымы.

75.Дүниежүзілік мұхит бөліктері

мұхиттар, теңіздер, шығанақтар, бұғаздар.

76.Дүниежүзілік мұхит суының қасиеттері

Тұздылық пен температура.

77.Өзен барлық салалармен бірігіп ...

Өзен жүйесі

78.Жер бетіндегі суға толы табиғи ойыс

Көл.

79.Дүние жүзіндегі ең үлкен көл

80.Қар жиегі немесе қар шекарасы деп аталады

Қар жиналып, мұздыққа айналу мүмкін болатын жоғарғы шекара.

81.Теңіз суының орташа тұздылығы

35%₀

82.Дүниежүзілік мұхит суының беткі орташа температурасы

+17,5ғC

83.Дүниежүзілік мұхиттағы ең терең шұңғыма

84.Мына объектілердің теңіз сипатына сәйкес келетіні

Азов

85.Цунами толқындарының пайда болу себептері

86.Толысу мен қайтудың пайда болу себебі

Жер мен Ай әрекетінен

87.Белгілі ойпат арқылы судың табиғи қозғалуы ... деп аталады

Өзен

88.Амазонка және Конго өзендерінің суы мол болып келу себебі

89.Јлемдегі ең биік Анхель (1054 м) сарқырамасы орналасқан өзен

Ориноко

90.Судың тұздылығының көп мөлшері

91.Биосфера географиялық қабықтың ... бөлігі боп саналады.

Адамдар мекен ететін

92.Барлық қабаттарды қосатын жер қабығы

Био

93.Жердің тіршілік үшін маңызы зор қабаты

94.Бір текті жағдайлы аумақта тіршілік ететін өсімдіктер мен жануарлардың жиынтығы

Биоценоз

95. «Экология» ұғымын енгізген

Э. Геккель

96.Құнарлы топырағымен ерекшеленетін табиғат зонасы

Дала

97.Тізеден келетін ормандар кездесетін зона

98.Қалпына келмейтін табиғат ресурсы

Минералды

99.Табиғат компоненттерінің жиынтығы

Табиғат кешені

100.Құрлықтағы табиғат зоналарының қалыптасуына әсер ететін жағдайлар

Климаттық

101.Жер бетіндегі адамзат ... нәсілге бөлінеді

3

102.Нәсілдік белгілердің қалыптасу себебі

103.БҰҰ нәсілдік кемсітушілікті жою жөнінде қарар қабылдаған жылы

1965 ж.

104.Жер шарындағы материктер саны

105.Жер шары бетінің жалпы ауданы

510,2 млн км²

106.Құрлықты құрайтын материктер мен аралдардың көлемі

149,1 млн. км²

107.Дүниежүзілік мұхиттың жалпы ауданы

361,1 млн. км²

108.Жер қыртысының түрлері

Материктік және мұхиттық.

109.Литосфералық тақталардың қалыңдығы шамамен

60-100 км

110.Жер қыртысының тегістелген, тұрақты бөліктері

Платформалар.

111.Ежелгі платформалардың қатты кристалды жыныстарының жер бетіне шығып жатқан бөлігі

Қалқан

112.Платформалардың шөгінді жыныстар жауып жатқан бөлігі

113.Жер қыртысының қозғалмалы белдеулері

Геосинклиналь

114.Пішіні, көлемі, жасы, биіктігі бойынша жер бетінің сипаты

Жер бедері

115.Жер бедері дегеніміз

Жер бетінің ойлы-қырлы сипаты

116.Мұхит табанының ең басты ерекшелігі ... болуы

Су асты жоталарының

117.Жер шарында климаттық белдеулердің қалыптасу .... байланысты

Жер бетіне түсетін күн жылуының мөлшеріне.

118.Ауа массалары дегеніміз

Бір текті қасиеттері бар, үлкен көлемдегі ауа.

119.Жер шарындағы Б.П.Алисов ажыратқан климаттық белдеулер саны

13

120.Тұрақты желдердің қалыптасуы ... байланысты

121.Ауа массаларының негізгі түрлері

Арктикалық, қоңыржай, тропиктік, экваторлық.

122.Пассаттар дегеніміз

Экваторға қарай 30-шы ендіктердегі жоғарғы қысым белдеуінен соғатын желдер.

123.Белгілі бір жерге тән ауа райының ұзақ жылдар бойы қайталанатын құбылысы

Климат

124.Картада температуралары бірдей нүктелерді қосатын қисық сызықтар

125.Картада қысымы бірдей нүктелерді қосатын сызықтар

Изобара

127.Картада жауын-шашын мөлшері бірдей нүктелерді қосатын сызықтар

Изогиета

128.Негізгі климаттық белдеулерді белгіле

Тропиктік, қоңыржай

129.Өтпелі климаттық белдеулерді белгіле

Субарктикалық, субтропиктік

130.Мұхит суының басты қасиеттері

Температурасы мен тұздылығы

131.Мұхит суының тұздылығы дегеніміз

1 л суда еріген тұздың мөлшері

132.Мұхит суының орташа тұздылығы /% есебімен/

35

133.Мұхит суының қату температурасы

135.Дүниежүзілік мұхиттың мұздар басып жатқан ауданы

15%

136.Су массалары дегеніміз

137.Дүние жүзіндегі ең қуатты жылы ағыс

Гольфстрим

138.Дүниежүзілік мұхиттың балыққа ең бай ауданы

Қоңыржай ендіктер

139.Ең ірі табиғат кешені

Географиялық қабық

140.Литосфераның жоғарғы, атмосфераның төменгі бөлігі және гидросфера мен биосфераның байланысы мен әрекеттесуі нәтижесінде қалыптасқан табиғат кешені

Географиялық қабық.

141.Географиялық қабықтың маңызды заңдылықтары

Тұтастығы, зат және энергия айналымы, ырғақтылығы, зоналылығы.

142.Географиялық қабықтағы ең ірі табиғат кешендері

Материктер мен мұхиттар.

143.Температура жағдайы, ылғалдылығы, топырағы, өсімдіктер мен жануарлары бір-бірімен байланысқан ірі табиғат кешені

Табиғат зонасы.

144.Таулардағы табиғат зонасының алмасуы ... деп аталады

Биіктік белдеулік

145.Таудағы биіктік белдеулердің саны ... байланысты

Таудың георграфиялық орны мен биіктігіне

146.Еуразияның аралдармен қоса есептегендегі ауданы

53,3 млн км²

147.Орталық Азия табиғатын зерттеген саяхатшылар

Пржевальский, Семенов, Уәлиханов.

148.Евразияның оңтүстік шеткі нүктесі

Пиай мүйісі

149.Евразияның ең биік щыңы

Эверест

150.Үлкен Зонд аралындағы жанартау

151.Евразияда көлдердің солтүстік-батыста жиі орналасуының себебі

Мұздықтардың қазу әрекеті

152.Субэкваторлық климаттық белдеуде орналасқан зона

Саванналар мен ылғалды ормандар

153.Евразияның күшті тілімделген жағалаулары

Батысы мен шығысы

154.Солтүстік Американың ауданы жөнінен алатын орны

3

155.Алясканы ашып, зерттеуге үлес қосқан орыс саяхатшылары

156.Солтүстік Американың түбектерін көрсет

Аляска, Калифорния, Лабрадор, Флорида.

157.Солтүстік Америкадағы ең суы мол өзен

Миссисипи.

158.Солтүстік Америкада көлдер жиі орналасқан бөлік.

Солтүстік.

159.Солтүстік Америкада “прерий” деп атайды

Биік шөптерден тұратын далаларды.

160.Солтүстік Американың оңтүстік жағалауындағы ең ірі шығанақ

Мексика

161.Ниагара сарқырамасы ... көлдерінің аралығында орналасқан

162.АҚШ аумағында 1872 жылы ұйымдастырылған дүние жүзіндегі алғашқы ұлттық саябақ

Йеллоустоун

163.Оңтүстік Американың аралдармен қоса ауданының көлемі

18,3 млн км²

164.XVIII ғ. соңы мен XIX басында Оңтүстік Американы зерттеген неміс ғалымы

А.Гумбольдт

165.Батыс Жарты шардың ең биік нүктесі

Аконкагуа

166.Жапырағының диаметрі 2 м-ге жететін өсімдік

Виктория-регия

167.Льянос - бұл

Ориноко саваннасы

168.Кампос - бұл

Бразилия саваннасы

169.Маракайбо атауының Оңтүстік Америкадағы географиялық объектіге қатысы

Көл

170.Оңтүстік Америка жағалауындағы ең ірі арал

171.Оңтүстік Америкадағы және жер шарындағы ең ірі ойпат

Амазанка

172.Амазонканың жыл бойы суының мол болу себебі

Экватор аймағында ағып жатыр.

173.Оңтүстік Америкада “сельвас” деп атайды

Қалың ормандарды.

174.Африка жағалауын мұхит шайып жатыр?

2

175.Африка материгіндегі ең ежелгі мемлекет

176.Конго өзенінің алабы орналасқан климаттық белдеу

Экваторлық

177.Африканың ең биік нүктесі

Килиманджаро

178.Африкадағы жер қыртысының ең ірі жарығы өтетін ауданы

Шығыс Африка таулы қыраты

179.Секретарь құсы тіршілік ететін зона

Саванналар

180.Африканың ең биік нүктесінің биіктігі /м/

5895

181.Африкадағы жауын-шашынның ең көп жауатын жері

182.Африканың оңтүстік-батысындағы жағалық шөл

Намиб

183.Африканың ауыл шаруашылығына қолайлы табиғат зонасы

184.Экваторлық ормандардың бойы аласа адамдары

Пигмейлер

185.Солтүстік Африканың ең бойшаң адамдары

Тутси мен химилер

186.Африкадағы ХХ ғасырдың басындағы тәуелсіз елдер

Либерия, Эфиопия

187.Африкадағы ең жоғары дамыған ел

ОАР

188.ОАР аумағындағы ірі ұлттық парк

189.Жер шарындағы ең кіші материк

Австралия

190.Аустралияның ең құрғақ материк деп аталуы

2/3 бөлігін шөлдер алып жатуы

191.Аустралияның ең биік нүктесі

Косцюшко тауы

192.Аустралияның ... тас көмірдің ірі кен орындары шоғырланған

Оңтүстік-шығысында

193.Аустралиядағы жаз айлары аралығы

Желтоқсан-ақпан аралығы

194.Аустралиядағы уақытша кеуіп қалатын өзен арналары

Криктер

195.Скрэб ... табиғат зонасына тән

196.Аустралияның байырғы халқы

Аборигендер

197.Аустралияда халықтың тығыз қоныстанған аймағы

Шығысы

198.Австралияның органикалық дүниесінің ерекше болу себебі:

199.Мұхит аралдарының табиғаты мен халқы жөнінде ғылыми еңбектер жазып қалдырған ғалым

Н. Н. Миклухо Маклай

200.Тынық мұхитының ауданы /млн.км² /

178,6

201.«Қара аралдар» атауы тән аралдар тобы

202.Жер шарындағы ең ірі маржан түзінділері

Үлкен Тосқауыл рифі

203.Мұхит аралдарындағы ең ірі, жақсы дамыған ел

Жаңа Зеландия

204.Антарктида материгінің ашылған жылы

1820

205.Антрактиданы ашқан саяхатшылар

206.Антарктида «шұраттары» деп аталады

Жазда мұз жамылғысы болмайтын жерлерді

207.Халықаралық геофизикалық жыл

1957-1958

208.Антарктида жағалауындағы құстың ерекше түрі

Пингвин

209.Антарктида климатына тән басты ерекшелік

210.Қазақстан орналасқан материк

Еуразия

211.Қазақстан Республикасының аумағы

212.Дүниенің екі бөлігінде орналасқан Қазақстан облыстары

Атырау, Батыс Қазақстан

213.Қазақстан Республикасының физикалық географиялық орны анықтайды.

Табиғат жағдайларын.

214.Теңізге шығатын жолы бар Қазақстанмен шектесетін мемлекеттер

Қытай, Ресей

215.Қазақстанмен шығысында шектесетін мемлекет

Қытай

216.Қазақстан мен Қытай арасындағы шекара ұзындығы

217.Қазақстан аумағының батыстан шығысқа дейінгі ұзындығы

3000 км

218.Қазақстан аумағының солтүстіктен оңтүстікке дейінгі ұзындығы

219.Қазақстан көлемі жөнінен Еуразияда

4-ші орында

220.Қазақ жері туралы ерте кездегі географиялық мағлұматтарды еңбектерінен кездестіреміз.

Птоломейдің,Геродоттың.

221.Қазақ жерін зерттеген орыс ғалымдары

П.П.Семенов-Тянь-Шанский,Н.Потанин,Н.Обручев,И.Мушкетов..

222.Қ.Сәтпаев ашқан кен орындары

Қарсақпай, Жезді, Қияқты

223.ХVII ғасырдағы Қазақстан жері түсірілген карта

«Сібірдің сызба кітабы» атласында

224.Арал теңізін алғаш зерттеген ғалым

Л. Берг

225.Академик Қ. Сәтбаевтың зерттеген аумақтары

226.Тянь-Шань тауларын зерттеген ғалым

П.П Тян- Шанский

227.Іле Алатауы мен Жоңғар Алатауын зерттеген ғалым

Ш. Уәлиханов

228.Орталық Қазақстандағы мыс кен орнын ашқан

Қ. Сәтбаев

230.Хантәңірі шыңына дейін барған зерттеуші

П.П Семенов-Тяншанский

231.Қ. Жалайридың географиялық мазмұндағы кітабы

«Жылнамалар жиынтығы»

232.Қазақстандағы ең биік тау

Хан-Тәңірі.

233.Хан-Тәңірі шыңының биіктігі

6995м.

234.Қарақия ойысы ... орналасқан

235.Жер бедерінің басты ерекшелігін көруге болады

Физикалық картадан.

236.Республика аумағының мұхит деңгейінген ең төмен орналасқан аймағы

Каспий маңы ойпаты

237.Қазақстандағы жер бетінің биік таулы аймағы

Шығыс және оңтүстік-шығыс бөлігі

238.Қазақстан аумағының 10% жерін алып жатқан жер бедері

Биік таулар

239.Батыс Сібір жазығының Қазақстан аумағына кіретін бөлігі

Оңтүстігі

240.Қазақстанның оңтүстігіндегі жазық

Тұран

241.Батыс Сібір мен Тұран ойпатын жалғастырып жатқан қолаты

242.Каспий маңы ойпаты мен Мұғалжар тауы аралығындағы үстірт

Жем

243.Қазақстанның аласа таулы өлкелері

244.Қазақстанның биік таулары

Тянь-Шань, Жоңғар Алатауы, Алтай

245.Ғылымда тау жынысының жасын анықтау әдістері

Салыстырмалы,абсолюттік.

246.Қазақстан жеріндегі ең алғашқы тау жасалудың басталуы

Каледон тау жасалуында

247.Сейсмология ғылымы зерттейді

Жер сілкінуді

248.Протерозой эрасынан кейінгі эра

Палеозой

249.Кайнозой эрасының дәуірлері

Палеоген, неоген, төрттік

250.Каледон тау түзілісі жүрген дәуірлер

Силур, девон

251.Тектоникалық және эолдық процестердің болу түрі

Жер сілкіну, желдің әрекеті

252.Алматы қаласында күші 10 баллдың жер сілкінісі болған жыл

1887 ж.

253.Мұздықтардың еруінен, ұзақ жауатын нөсер жаңбырдан болатын апатты жағдай

254.Пайдалы қазбалар ... топқа бөлінеді

3.

255.... көмір бассейнінде көмір ашық әдіспен қазып алынады

256.Темір рудасын өндіретін негізгі кен орындары.

Соколов-Сарыбай,Қашар,Лисаковск.

267.Шөгінді жыныстардан пайда болған темір кен орындары

Јйет, Лисаков

268.Фосфорит рудасы өндірілетін тау жоталары

Мұғалжар, Қаратау.

269.Қазақстанда алюминийдің негізгі шикізаты

Боксит

270.Қазақстандағы хромит кен орындары

271.Қазақстанның климаты.

Шұғыл континентті.

272.Қазақстан аумағына әсер ететін негізгі ауа массалары

Арктикалық, қоңыржай, тропиктік

273.Қазақстан климатының шұғыл континенттілігінің себебі

Мұхиттардан алыс орналасуынан

274.Қазақстан аумағы орналасқан климаттық белдеу.

Қоңыржай.

275.Қазақстандағы жауын-шашын мол түсетін жер.

Кіші Үлбі өзенінің жоғарғы ағысы.

276.Ебі және Сайқын желі соғатын жер

Жоңғар қақпасы.

277.Қазақстанға жауын-шашын әкелетін ауа массасы

Атлант мұхитынан келетін ауа массасы

278.Қазақстанның солтүстігіндегі қаңтардың орташа температурасы

-19ғC

279.Қазақстанда жауын-шашынның ең көп түсетін жері

280.Қазақстан өзендері алаптарына жатады

Солтүстік Мұзды мұхит, ішкі ағынсыз

281.Қазақстанда ұзындығы 1000 км-ден асатын өзендер саны

7.

283.Қазақстанның су энергетикалық ресурқа бай өзені

284.Балқаш-Алакөл алабының өзендері

Іле,Қаратал

285.Қазақстан аумағында ірілі-ұсақты ... көл бар

48 мың

286.Қазақстанның басты қалдық көлдері

287.Қазақстанда қазіргі мұздықтар таралған аудандар

Шығыс және оңтүстік-шығыс

288.Топырақтану ғылымының негізін салушы ғалым

В.Докучаев

289.Су, ауа, жылу, өсімдік және тірі ағзалардың нәтижесінде жер қыртысының беткі қабатында пайда болған табиғи құрылым

Топырақ

290.Қара топырақты зона Қазақстанның аймағында тараған

291.Топырақ эрозиясы түрлерінің саны

2

292.Қазақстан аумағы табиғат зоналарында орналасқан

293.Орманды дала зонасында өсетін ағаштар

Қайың, көктерек

294.Қазақстан аумағының % дала зонасы алып жатыр

29

295.Шөлейт зонасының негізгі топырағы

296.Қазақстан аумағының 44%-н алып жатқан табиғат зонасы

Шөл

297.Табиғат ерекшеліктеріне байланысты Қазақстан аумағы табиғат аудандарына бөлінеді

298.Каспий маңы ойпаты кіретін жазық

Шығыс Еуропа

299.Қазақстанның оңтүстігін батысынан шығысына дейін алып жатқан жазық

Тұран

300.Солтүстік Қазақ жазығының ең ірі өзені

301.Сарыарқаның ең биік тауы

Қызыларай

302.Мұғалжар таулары пайда болды

Герцин қатпарлығында

303.Алтайдың қазақстандық бөлігінің климаты

Қоңыржай континентті

304.Қазақстандағы қорықтар саны

9

305.Қазақстанның «Қызыл кітабы» жарыққа шыққан жыл