қалдықтары немесе қалыптаспай қалған тағы бір ғаламшарды
құраушы бөлшектерден тұрады деген болжам бар.
3. Планетарлық факторлар- Жердің орбиталды қозғалысы және өз осінен айналуы, планеталардың формасы және өлшемі, Жердің ішкі құрылысы, геофизикалық белдеулер.
3. Планетарлық факторлар- Жердің орбиталды қозғалысы және өз осінен айналуы, планеталардың формасы және өлшемі, Жердің ішкі құрылысы, геофизикалық белдеулер.
Жер – Күннен үшінші орналасқан жəне Жер тобындағы ең
ірі ғаламшар. Жердің пішіні шар тəрізді екендігі туралы ең алғаш
рет Аристотель (б.з.б. 384-322 ж.) айтқан болатын. Ол Ай тұтылуы
кезінде пайда болатын көлеңкенің шар тəрізді екенін байқаған.
Жер өзінің табиғи серігі Аймен бірге Жер – Ай қосарлы ғаламшар жүйесін құрап, Күн айналасындағы орбита бойымен үнемі қозғалыста жүреді. Жер мен Күн арасындағы қашықтық жылшінде өзгеріп отырады: перигелий нүктесінде – (грек тілінде, peri – жақында, маңында, helios – Күн деген мағына береді), 147 117 000 км, ал афелий нүктесінде – (грек тілінде, apo – алыста, helios – Күн деген мағынаны білдіреді) 152 083 000 км қашықтықта орналасады. Астрономиялық өлшем бірлігі ретінде 149 598 000 км тең Жердің орташа орбита қашықтығы алынады. Бұл өлшем халықаралық келісім бойынша астрономиялық бірлік (а.б.) деп аталатыны баршамызға белгілі.
Жер өзінің табиғи серігі Аймен бірге Жер – Ай қосарлы ғаламшар жүйесін құрап, Күн айналасындағы орбита бойымен үнемі қозғалыста жүреді. Жер мен Күн арасындағы қашықтық жылшінде өзгеріп отырады: перигелий нүктесінде – (грек тілінде, peri – жақында, маңында, helios – Күн деген мағына береді), 147 117 000 км, ал афелий нүктесінде – (грек тілінде, apo – алыста, helios – Күн деген мағынаны білдіреді) 152 083 000 км қашықтықта орналасады. Астрономиялық өлшем бірлігі ретінде 149 598 000 км тең Жердің орташа орбита қашықтығы алынады. Бұл өлшем халықаралық келісім бойынша астрономиялық бірлік (а.б.) деп аталатыны баршамызға белгілі.
Жердің орбита бойымен жылдамдығы 29,765 км/с, ал айналу периоды 365,26 орташа күн тəулігіне тең. Осы уақыт астрономиялық ылл деп атайды. Жердің орбита бойымен жылдамдығы Жердің Күннен қашықтығына байланысты болады. Жер перигелийде болған кезде (2 қаңтар) оның орбита бойымен жылдамдығы артады, сондықтан Солтүстік жарты шардағы қыс маусымы Оңтүстік жарты шардағы қыс маусымымен салыстырғанда қысқа болып келеді. Жер өз білігі бойымен орбита жазықтығына 23о 45’ бұрыш жасай Жераласады, оның айналу периоды 23 сағат 56 минут 4 секундқа тең.
