Гиперактивті бала ол кім?

Көбінесе бұл аурудың белгілері бар балалар гиперактивті деп аталады. Бір жасқа дейінгі балалардағы ауру нәрестелерге қарағанда сирек кездеседі. Бір жасқа дейінгі балалардағы гиперактивтіліктің жеке белгілері бар. Балалардағы гиперактивтілікті емдеу тәжірибелі психологтың жұмысы болып табылады.

Балалардағы гиперактивтілік синдромы ұтқырлықтың жоғарылауымен көрінеді. Бала бір орында отыра алмайды, үнемі айналдырады, қазір ол бір нәрсені жасады, бір минуттан кейін - басқа, сондықтан бәрі аяқталмай қалуы таңқаларлық емес. Гипербелсенділік белгілері бар бала үнемі қозғалыста болады, онымен сөйлескенде естімейтін, назар аудармайтын сияқты. Мазасыздықтан материалды жақсы қабылдамайды, дайындығы нашар.

Бұл жұмыстың мақсаты – балалардағы гиперактивтілік симптомының пайда болу себептерін қарастыру және түзету жолдарын анықтау.

Тапсырмалар:

баладағы гиперактивтіліктің белгілерін қарастырыңыз;

Әдетте, мұндай балалар «моторлар», «мәңгілік қозғалыс» немесе «ілмектегідей» деп аталады, өйткені олар үнемі қозғалыста болады. Олар бір орында отыра алмайды, олар үнемі секіреді, жүгіреді, қолдары бір нәрсеге шексіз тиеді, лақтырады, сындырады. Мұндай балалар өте қызық, бірақ олардың қызығуы бір сәттік құбылыс, сондықтан, әдетте, олардың мәнін сирек ұстайды.

Қызығушылығы гиперактивті балаларға тән емес, олар «неге», «неге» деген сұрақтарды мүлде қоймайды. Сұраса да жауабын тыңдауды ұмытады.

Бала үнемі қозғалыста болғанымен, оның кейбір үйлестіру бұзылыстары бар: ебедейсіз, қозғалыста ыңғайсыз, үнемі заттарды түсіреді, жиі құлап кетеді, ойыншықтарды сындырады. Гиперактивті нәрестелердің денесі үнемі сызаттармен, сызаттармен, көгерулермен және бөртпелермен жабылады, бірақ олар одан қорытынды жасамайды және қайтадан бөртпелерді толтырады.

Мінез-құлықтағы мінез-құлық белгілеріне немқұрайлылық, негативизм, мазасыздық, немқұрайлылық, көңіл-күйдің жиі өзгеруі, қыңырлық, ашуланшақтық және агрессивтілік жатады. Мұндай балалар жиі болып жатқан оқиғалардың ортасында болады, өйткені олар ең шулы.

Гиперактивті бала тапсырманы түсінбейді, жаңа дағдыларды әрең меңгереді. Гиперактивті балалардың өзін-өзі бағалауы жиі бағаланбайды. Бала күндіз демалуды білмейді, ұйқы кезінде ғана тыныштандырады.

Көбінесе мұндай бала нәресте кезінде де күндіз ұйықтамайды, бірақ оның түнгі ұйқысы өте мазасыз. Мұндай балалар қоғамдық орындарда болған кезде олардың назарын аударады, өйткені олар ата-анасын үнемі ұстайды, ұстайды және тыңдамайды.

2. Гиперактивтіліктің себептері

Балалардағы гиперактивтіліктің себептері туралы көптеген пікірлер бар. Ең көп таралғандары:

генетикалық бейімділік (тұқым қуалаушылық);

Көбінесе ата-аналар өздерінің тәртіпсіздігімен, құмарлығымен, мазасыздығымен, эмоционалдық тұрақсыздығымен, немқұрайлылығымен тітіркендіреді. Гиперактивті балалар әртүрлі тапсырмаларды орындауға тиісті жауапкершілікпен қарай алмайды, ата-аналарына көмектесе алмайды.

Бұл ретте жазалау, ескертулер тиісті нәтиже бермейді. Уақыт өте келе қазіргі жағдай тек нашарлайды, әсіресе бала мектепке барған кезде. Мектеп бағдарламасын меңгеруде бірден қиындықтар туындайды, осыдан өзіне деген сенімсіздік дамиды, құрдастарымен және мұғалімдермен қарым-қатынаста келіспеушіліктер, баланың мінез-құлқындағы бұзушылықтар көбейеді. Көбінесе мектепте баланың зейіні бұзылады.

Орындықтардан жарысып жатқан командалар артқа қарай жүгіріп, жеңуі керек болатын слаломның екі параллелді "трассалары" жасалады,. Орындықтардың арасын аралап жүгіріп, олардың біреуіне соғып кеткен бала соқпай өту үшін қайтадан ойын алаңы басына оралады. Жеңіске трассадан қатесіз өткен команда жетеді.

"Көшбасшы ізінен қуу".

Жарыстың екі қатысушысы орындықтардан жасалған шеңбердің ар жағында тұрады. Олар шеңбер диаметрінің екі ұшында болады. Сөйтіп старт басталған кезде тізбекті ирек (жылан тәріздес) жүгіріспен алға қарай арқамен жүгіріп, қарсыласын қуып жетіп алуға тырысады. Жеңімпаз бес айналым жасағаннан кейін анықталады. Егер бұған дейін біреу орындыққа үш рет соғып кетсе, онда ол жеңілген болып саналады.

«Ырғақты есте сақтаңыз».

Жүргізуші қатысушылардың өзінің артынан шапалақпен жасалған ырғақты модельді қайталауын сұрайды. Естіген үлгіні есіне түсіре алмағандар үшін арасындағы сызықша-үзіктермен (мысалы, 1-1-3-4-2) шапалақтардың саны көрсетілетін сандық жазба түрінде бағдар беріледі. Тапсырманы жеңілдету үшін олардың көру бейнесіне сәйкес шапалақтардың санын дауыстап санау ұсынылады. Барлық ырғақты әуенді игергеннен кейін қатысушылар шеңберде тұрып, алдымен баяу қарқынмен, содан кейін жылдам қарқынмен ырғақты мелодияны ойнайды. Шапалақтың дыбысы бойынша жаңылған бала ойыннан шығады.

"Машинка".

Бұнда да алдындағы ойын сызбасы секілді әрқайсысы үшін шартты белгілер ойлап табылатын (екі "квадрат", екі "баян", бір "квадрат")және жүйелі қозғалыс топтарынан құралатын пантомимикалық модель игеріледі

"Көрінбейтін қалпақ".

3 секунд ішінде шляпаның астында жиналған барлық заттарды есте сақтап, содан соң оларды атау қажет.

"Доп шеңберде".

Шеңберде тұрған қатысушылар ниеттерін сөздерсіз білдіріп, бір-біріне 1, 2, 3 және одан да көп допты лақтырады. Лақтырылған допты қағып алмаған бала ойыннан шығады.

"Броун қозғалысы"

Жетекші шеңбердің ішінде тоқтамауы тиіс және шеңберден шығып кетпеуі тиіс бірнеше ондаған теннистік допты бірінен соң бірін домалатады.

"Допсыз волейбол".

6 адамнан құралатын екі команда ережеге сәйкес волейбол ойнап жатқандай көзқарастармен және тиісті қозғалыстармен алмасу арқылы допсыз волейболды ойнауға тиіс.

Шыдамдылыққа жаттықтыру

"Қосымша орындық".

Қандайда бір ойыннан шыққан бала ол аяқталғанға дейін орындықта отыруы керек. Егер ол орындықтан тұрса немесе бұрылса, бүкіл командаға айыппұл ұпайы салынады немесе жеңіліс есептеледі.

"Балауыз фигура"

Ойын аяқталғанға дейін әр қатысушы "мүсінші"қалдырған қалыпта қалуы керек.

"Тірі сурет".

Сюжеттік сахнаны бейнелей отырып, оның қатысушылары екінші адам оның кім екенін анықтамағанға дейін сол күйінде қатып тұрады.

"Автомобиль".

Балалар жүгізуші жинайтын автомобильдің бөлшектері ("дөңгелектер", "есіктер", "жүк салғыш", "капот" және т.б.) ретінде шығады.

"Теңіз толқып жатыр" және "Қозғалма, қозғал" секілді ойындар.

"Адалдық күші".

Команданың әр мүшесі кезек-кезек шамасы келгенше еденге кеудесімен түсіп, одан кеудесімен көтеріліп (отжимание) бірнеше рет, бірақ иіле жасамай, тапсырманы "адал"орындауы, яғни кеудесін еденге толық тигізіп, созылған қолдарына толық көтерілуі тиіс. Жаттығуды "адал"орындау қиындаған кезде ойыншыны командадағы серіктес ауыстырып, ал өзі саптың соңында кететін болады. Бірінші орынды жаттығуды (отжиманиені) 100 рет адал орындаған команда алады. Бұл ойынды пресс жасау арқылы да ұсынуға болады.

"Жеуге жарамсыз", "ақ түсті қара түспен киюге болмайды", "иә және жоқты айтуға болмайды" және импульсивті реакцияларды болдырмау үшін өзін-өзі бақылауды қажет ететін ұқсас ойындар.

"Үнсіз айтыңыз".

Ойын шарттары бойынша балалар бір-біріне кеңесті үнсіз айтуға тиіс. Кеңесті дауыстап айтып қойған командаға айыппұл салынады немесе бүкіл команда жазаланады.

"Ырғақты жалғастыр".

Шеңбердегі балалар көршісінен кейін бір рет шапалақпен жасалатын ырғақты үздіксіз жалғастыруға қатысады. Кешігіп жасаған, арадағы паузаны ұстамай кідіріссіз жасаған немесе артық жасаған шапалақ үшін қатысушы ойыннан шығады. .

"Тауға өрмелеп шығушы"