дыбыстық қорындағы
мағына ажырататын
тоғыз дауысты және он тоғыз дауыссыз дыбыстың инварианттарын негізге
аламыз:
( ), á (ә), e (е), (о), (ө), (ы), (і), (ұ), (ү);
б (б), (г), (ғ), d (д), j (ж), z (з), (й), (к), (қ), (л), (м), (н), (ң), (п),
(р), s (с), t (т), (у), sh (ш).
Бұларға қоса ескі жазба тіл арқылы жазылымда орныққан f (
ф),h (һ,
х)
дыбыстарын білдіретін әріптер бар.
Аталмыш инварианттар мағына ажырататын қызметіне орай,
фонологияда
фонема
, жазуда
графема
деп аталады. Синтагматикалық
қатарға түскенде, әрбір инварианттың 1) негізгі реңкі 2) түрі және 3)
түрленімі болады.
Ай
десек,
а
негізгі реңкі, ал
жай, шай
десек «
ә
» түрінде өзгеше жіңішке
реңк алады да,
ән
дегендегі
Достарыңызбен бөлісу: |
