Спиральды даму динамикасы жүйесін жасаушы американдық психолог Клэр Грейвс (1914-1986) болды, ол өмірінің көп бөлігінде әртүрлі гуманитарлық пәндерді талдау әдістерін біріктіре отырып, биопсихоәлеуметтік жүйелерді зерттеді.
Грейвз 30 жылға жуық уақыт бойы әр түрлі елдер мен мәдени дәстүрлердегі адамдардың әлеуметтік-мәдени жағдайларын, құндылықтары мен моральдық белгілерін ұстанды. 50 мыңнан астам адамның мінез-құлқы мен мотивтерін зерттеу негізінде ол кез-келген тірі жүйе (адам, қоғам, компания немесе ел) шамамен бірдей даму деңгейінен өтеді деген қорытындыға келді. Пайда болған циклдік өмір деңгейлерінің бұл теориясы (the Emergent cyclical levels of Existence Theory, ECLET), Грейвстің пікірінше, әр адамның өмір бойы өмірлік мақсаттары мен басымдықтарын түсінудің маңызды кілттерін береді, түсіндіреді.адам не үшін өмір сүреді.
Адамның ойлауының әртүрлі түрлерін зерттеу Грейвз Маслоудың әйгілі қажеттілік пирамидасының алғышарттарына негіздеді. Грейвз зерттеу жүргізіп, адамның биологиялық қажеттіліктерін қанағаттандырудан басқа дамуына қандай факторлар (құндылық, мәдени және психологиялық) әсер ететінін байқады.
Бұл теорияның бастапқы болжамдары келесі алғышарттарға негізделген:
-статикалық ештеңе жоқ, әр тірі организм үнемі дамып отырады;
-біз үнемі сыртқы жағдайларға бейімделеміз (бұл жеке дүниетанымды қалыптастыруда басты рөл атқаратын, әрі қарай жүруге мәжбүр ететін немесе қол жеткізген жағдайда қалатын орта);
-құндылықтар жүйесінде түпкілікті күй жоқ (әр адам жоғары дами алады және төменгі сатыларға ыдырай алады).
Грейвз жүйесінің деңгейлерінің қасиеттері
Грейвстің даму жүйесі жеке тұлғаның да, ұжымдық қауымдастықтың – мәдени, саяси (және тіпті бизнес-процестердің) дамуын талдау үшін қолданыла алады.
Әр кезең өте маңызды, сонымен қатар, егер сіз әр деңгейдің мәнін түсінуге тырыссаңыз немесе білмесеңіз, динамиканың даму теориясына сәйкес, домалап, жетіспейтін деңгейге дейін тозу ықтималдығы жоғары.
Жаңа деңгейге көшудің қалыпты, табиғи дамуы адамның ішкі психологиялық жағдайымен және дамуға деген ұмтылысымен негізделген. Бірақ, мүмкін болғанына қарамастан, планета тұрғындарының көпшілігі әдетте алғашқы 3-4 деңгейден өтеді.
Әр кезең біздің қалай ойлайтынымызды және бізді не итермелейтінін көрсетеді. Ауысу ми жетілген кезде және адам өзін басқа нәрседе көрсеткісі келгенде пайда болады.
