Халқының батыр ұлдары
жүктеу/скачать 2,71 Mb.
|
Батырдың ата-тегіЖасыбай батырдың ата-тегі туралы қалыптасқан негізгі пікір бойынша ол — Бәсентиін. Атап айтқанда, Қазақ ССР Ғылым Академиясы М.О. Әуезов атындағы әдебиет және өнер институты жарыққа шығарған «Қазақ тарихи жырларының маселелері» («Ғылым», Алматы, 1979 ж.) атты кітаптың 145 бетінде: «Халық аныз-әңгімелерінің қайсысына назар аудар-сақ та Бәсентиін Жасыбай батыр (астын сызған — Ж- М.). Баянауыл мен Жасыбай көлі маңында болған кырғын соғыста өлгең және содан былай бұл көлді батырдың құрметіне Жасыбай атап кеткен» деген сөздер осының айғағы. Академик Әлкей Марғұланның еңбектерінде де басқа пікір кездеспейді. Сайып келгенде ҚСЭ-нің дерегіне, білгір ғалымдардың жоғарыда келтірген мағлұматына күмән келтірер негіз жоқ. Оның үстіне қолдағы бар шежірелерді қарап, Жасыбай атты ұрпақты Бәсентиін шежіресінен басқадан таба алмадық. Жасыбайдай батырдың есімі өз руының шежіресіне кірмей қалуы мүмкін емес. «Ер Жасыбай» ...Ақынның қиыстырса келеді ебі, Болған іс бәрі айтылмай қалмас тегі. Аң қуып таудан құлап суға кеткен, Қалмақтың Шойын деген батыр бегі. Ол күнде бұл тауларды Қалмақ алған, Қорған ғып әрбір жерге бекін салған. Тұлпардың екпінінен суға құлап, Атанып Шойындыкөл содан қалған. Жол салған тасты бұзып Жасыбай ер, Әркімнің ертеден-ақ аузында бар. Арқадан қазақ ауып өз жеріне, Қеткен соң ат қойылған Жасыбай көл. Жасыбай батыр екен ту көтерген, Басшы ғып біздің қазақ соңына ерген. Сол жолмен аңғал батыр келе жатса, Отырған тау басында қалмақ көрген. Жол тосқан жауыз қалмақ Құба мерген, Туы бар келе жатқан көзі көрген. Көрінбей тас түбінде тұра қалып, Тосыннан садақпенен тартып берген. Моласы Жасыбайдың тау басында, Қияның өзі салған қырқасында. Қалған сөз үлкендерден бірден-бірге, Өлгендерім болыпты сол қасында. Бекініп Серіктасқа қалмақ қолы, Батырлар басқа жаққа кеткен бәрі. Есітіп бұл хабарды келген дейді, Бөгенбай, Олжабай мен Малайсары. Батырдың не секілді бәрі барған, Қан төгіп қазақ, қалмақ соғыс салған. Айтуы бұрынғының рас болса, Қалмақтан осы жолы көп олжа қалған. Соғыста қолға түскен Құба мерген, Қалмақтың батырлары көп қырылған. Серіктас деген атты қалдырысып, Аталып Қалмаққырған содан қалған. [6, б.60-63] (Жамал қожа қолжазбасынан үзінді) жүктеу/скачать 2,71 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|