Химия және химиялық технология факультет
СӨЖ
Тақырыбы: Радиотолқындар және оларды қолдану
Оқытушы: Аманкулов Е.
Студент: Тұрғанбек Жансая
Радиотолқындар — радиобайланыста колданылатын, толқын ұзындықтары X = 0,1 мм-ден бірнеше км-ге дейінгі (жиілігі = 3 • 10'2 Гц-тен бірнеше Гц-ке дейінгі) электр-магниттік толқындар.
Радиотолқындар көзі ретінде электромагнитгік тербелістер генераторлары пайдаланылады.
Радиотолқындар электромагниттік толқындардың ішіндегі ең ұзыны. Оларды мынадай түрлерге бөлуге болады: ұзын, орташа, қысқа және өте қысқа. Өте қысқа толқындар микро толқындар деген атпен белгілі. Радиотолқындар – радиобайланыста қолданылатын, электромагниттік толқындар. Радиотолқындар көзі ретінде электромагниттік тербелістер генераторлары пайдаланылады. Адам баласы бүкіл жер жүзінде байданысудың түрлі тәсірдерін ойлап тапты, тіпті ғарыш кеңістігіндегі кемелермен де байланыс бар. Электромагниттік сәулеленудің ең аз жиілікті диапозоны,толқын ұзындығы миллиметрден бірнеше километрге дейін болады.
Тұзды су дыбыс толқындарын сіңіріп, су астындағы байланысты қиындатады. Су асты қайықтары радио сигналдарды байланыс үшін пайдаланады, әрі оларды суға жібере салуымен толқын ұзындығын өзгерту керек. Су асты қайықтары өте төмен жиілікті (өтж) радиотолқындарды және экстремалды төмен жиілікті радиотолқындарды (шаж) пайдаланады. Толқын жиілігінің аз болуы салдарынан хабарлама толық болуы керек. Бірақ толқын ұзындығын арттыру толқынның әрі қарай тасымалданатынын білдіреді.
Радиотолқындар көзі ретінде электромагниттік тербелістер генераторлары пайдаланылады. Радиотолқындар микроволновкада, пеште, ұялы телефондарда, ноутбуктерде болады.
Радиотолқындар мен инфрақызыл сәулелердің арасында орналасқан, толқын бірнеше миллиметр мен метр аралығында болатын электромагниттік сәулелену бұл микротолқындар.
Радиотолқындар — радиобайланыста колданылатын, электр-магниттік толқындар.Радиотолқындар көзі ретінде электромагнитгік тербелістер генераторлары пайдаланылады. Адам баласы бүкіл жер жүзінде байланысудың түрлі тәсілдерін ойлап тапты, тіпті ғарыш кеңістігіндегі кемелермен де байланыс бар.
Дегенмен оңайшылықпен іске аспайтын баланыс та болады. Мәселен хабарды мұхит тереңдігіне, сүңгуір қайықтарға жеткізу қиын. Мұхиттағы тұз концентрациясы келіп түсетін толқындардың энергиясын жұтып қояды немесе шағылыстырады. Сол себепті теңіз базалары сүңгуір қайықтарға хабарлама жіберу үшін электромагниттік спектрдегі ең ұзын толқындарды қолданады.
Радиотолқындардың таралуына жер бедері мен су беттері, әсіресе атмосфераның жоғарғы қабаты — ионосфера көбірек әсер етеді. Ионосфераны жер бетінен 90—300 км биіктікте, иондар мен электрондардан тұратын иондалған газ қабаты құрайды. Атмосфераның жоғары қабатының иондалуы, негізінен, Күннің ультракүлгін және рентген сәулелерінің әрекетінен болады. Түнмен салыстырғанда иондардың концентрациясы күндіз 20 еседей артық. Сондықтан ионосфераның қасиеті тәулік бойы және жыл мезгіліне байланысты өзгеріп тұрады. Ионосфера электромагниттік толқындарды шағылдырады және жұта алады. Ұзын радиотолқындар дифракция нәтижесінде көкжиектен асып алыска жетеді. Әрі ионосферадан жақсы шағылады, сол себепті ұзын толқындар шалғай қашықтыққа тарайды.
Қысқа толқындардың алыс қашықтыққа таралуы, оның жер бетінен және ионосферадан бірнеше дүркін шағылуының арқасында болады. Жердегі кез келген радиостанциямен қысқа толқында байланыс орнатуға болады. Ультрақысқа толқындар ионосферадан шағылмай, ешбір кедергісіз өтіп кетеді. Олардың дифракциялық қасиеті нашар, жер бетін орағытып өтпейді. Сондықтан ультрақысқа толқынды байланыс таратқыш антеннаның тікелей көріну аймағында ғана жүзеге асырылады. Ретрансляторлар мен серіктерді пайдаланып, шалғай кашықтыққа теле-радио хабарларды тарату мүмкін болды
Радиотолқындардың таралуы Радио және телехабарларда, радиобайланыста, радиолокация мен радионавигацияда қолданылатын электромагниттік толқындарды радиотолцыпдар деп атайды. Радиотолқындарды төменде көрсетілгендей бірнеше диапазондарға бөледі.
Достарыңызбен бөлісу: |