Өзін- өзі бақылауға және зертханалық жұмысты қорғауға арналған сұрақтар:
Комплекс түзуші заттың тотығу дәрежесі мен координациялық санын көрсетіңдер. Комплекс қосылыстарды атаңдар: K[AuBr4], K2[Cd(CN)4], [Pt(NH3)2Cl2], K[Cr(SO4)2], Na3[Ag(S2O3)2]. Комплекс қосылыстарының диссоциацияларын жазыңдар.
Комплекс қосылыстар жазып, оларды атаңдар: PtCl4∙6NH3, PtCl4∙5NH3, PtCl4∙4NH3, Co(NO3)3∙6NH3, Co(NO2)3∙KNO2∙2NH3.
Қай негіз күштірек: [Cu(NH3)4](OH)2 не Cu(OH)2 ме?
Қай комплекс ион тұрақтырақ: [Zn(NH3)4]2+ не [Cd(NH3)4]2+?
[Co(NH3)4]2+ не [Co(NH3)4]3+?
1-ші, 2-шы апталарда оқу-әдістемелік материалда көрсетілген жазбаша тапсырмаларды әр студент өзіне тиісті номер бойынша алады, 4-шы, 6-шы апталарда берілген тапсырмаларды сағат 18.00 дейін өткізеді(1МБ) – бейорганикалық химиядан және 8-ші, 9-шы апталарда оқу-әдістемелік материалда көрсетілген жазбаша тапсырмаларды әр студент өзіне тиісті номер бойынша алады аналитикалық және органикалық химиядан , 11-шы, 13-шы апталарда берілген тапсырмаларды сағат 18.00 дейін өткізеді(2МБ).
1-апта
№ 1
1. 5,00г металл жанғанда 9,44г металл оксиді түзілген. Металдың эквивалент массасын анықтау керек. Жауабы 9,0г/моль.
2. 6,3г мыс оттегімен әрекеттескенде қанша мыс(II) оксиді түзіледі ?
Жауабы 7,9г.
3. 2,8дм3 газда қ.ж. қанша моль және қанша молекула бар?
Жауабы : 0,125 моль; 7,52.1022 молекула.
4. Мына қосылыстардағы PH3, H2O, HBr фосфордың, оттегінің, бромның эквиваленттерін және эквивалент массаларын анықтаңдар.
5. Реттік номері 9 және 28 болатын элементтердің электрондық формулаларын жазып, олардың электрондарын квант ұяшықтарына орналастырыңдар.
6. Иондану энергиясы деген не? Оның өлшем бірлігі қандай ? Периодтық жүйедегі s- және р- элементтерінің топ бойынша реттік номері өскен сайын тотықсыздандырғыш қасиеттері қалай өзгереді?
7. Мына орбитальдардың қайсысына электрондар бұрын орналасады: 4s-ке ме, әлде 3d-ға ма; 5s-ке ме, әлде 4р-ға ма? Неге?
8. Атом дегеніміз не ? Молекула дегеніміз не ?
№ 2
1. Заттың молі дегеніміз не ? Авогадро саны нені көрсетеді?
2. Атом орбиталының формасын (пішінін) қай квант саны көрсетеді ?
s-, p-, d- орбиталдарының формаларын (пішінін) көрсетіңдер.
3. Мына реакциялардағы күкірт қышқылының эквивалентін және эквивалент массасын анықтандар:
H2SO4 + NaОН = NaHSO4 + H2O
H2SO4(сұй.) + Zn = ZnSO4 + H2 ↑
4.Бір заттың молекуласының массасы 1,210-25кг. Ол заттың салыстырмалы молекулалық массасын табыңдар Жауабы: 72,24.
5. Электрон тартқыштық деген не ? Мына қатардағы элементтердің азот, оттегі , фтор тотықтырғыштық қасиеттері қалай өзгереді ?
6. Оттегінің 1 эквивалентіне сәйкес массасы қандай көлем алады (қ.ж.)?
7. Марганец тотығу дәрежелері +2, +3, +4, +5, +7 болатын қосылыстар түзеді , оның оксидтері мен гидроксидтерінің формулаларын жазып , марганец(IV) гидроксидінің амфотерлі қасиетін көрсететін реакциялар тендеулерін жазыңдар.
8. Реттік номері 25 және 34 элемент атомдарының электрондық формулаларын жазындар .
№ 3
1. Металдың белгілі бір мөлшері 0,2 г оттегімен және 3,17 г галогеннің бірімен қосылыс бере алады . Галогеннің эквивалент массасын анықтаңдар. Жауабы : 127 г/моль .
2. Химиялық элементтің эквиваленті тұрақты шама ма , әлде элементтің валенттілігіне байланысты ма ?
3. Күкірт диоксидінің бір молекуласының массасы қанша ?Жауабы: 1,06.1022г.
4. 200 мл ацетиленнің массасы (қ.ж.) 0,232г болса, оның молекулалық массасы қанша?Жауабы 26 г.
5. Мына қышқылдарға сәйкес келетін ангидридтердің формуласын жазыңдар : H2SO4,H3BO3, HOCl, HMnO4
6. Бас квант саны n = 4 болатын атомдағы максимал электрон саны қанша ? Жауабы 32 .
7. Электртерістік дегеніміз не? р - элементтердің реттік номері өскен сайын периодта , топтарда олардың электртерістігі қалай өзгереді? Неге ?
8. Реттік номері 16 және 26 элемент атомдарының электрондық формуласын жазыңдар. Бұл атомдардың электрондарын квант ұяшықтарына орналастырыңдар .
№ 4
1.Егер 3,24 г металл 3,48 г оксид және 3,72 г сульфид түзетін болса , металл мен күкірттің эквивалент массалары нешеге тең болады.
Жауабы :108г/моль, 18 г/моль.
2.Мына формуланың қайсысы эквивалент заңына сәйкес келеді ?
а. m1 / m2= э2/э1 б.m1э2=m2э1
3.1 г аммиакта және 1 г азотта қанша молекула болады ? Қайсысында молекула саны көп және неше есе ?
4.Егер бір газдың 600 мл-нің массасы(қ.ж.) I ,714 г болса , оның молекулалық массасы нешеге тең. Жауабы: 64 г/моль.
5.Мына гидроксидтерге сәйкес келетін оксидтердің формулаларын жазыңдар: H2SiO3, Cu(OH)2, H3ASO4, H2ClO4 , Fe(OH) 3
6. Мына орьбиталдардың 4d- не 5s-; 6s- не 5р- қайсысы электрондармен бұрын толтырылады. Неге ? Реттік номері 43 элементтінің электрондық формуласын жазындар .
7. Изотоп дегеніміз не ? Периодтық жүйедегі көптеген элементтердің атомдық массалары бөлшек санға тең. Неге ?
8. Авогадро заңы мен оның салдарлары.
№ 5
1. Хлордың эквивалент массасы 35,5 г/моль , мыс атомының молярлық массасы 63,5 г /моль. Мыс хлоридінің эквивалент массасы 99,5 г/моль. Сонда мыс хлоридінің формуласы қандай ?
2. Фосфор құрамы әртүрлі екі хлорид қосылысын береді, бұл қосылыстарда хлордың ба , әлде фосфордың ба эквиваленті тұрақты болады ?
3. а. 0,001 кг H2 және 0,001кг О2 – де ; б.1мольH2 және 1мольО2-де ; в.1моль H2 және 1моль O2-де бірдей жағдайда молекулалар сандары бірдей бола ма ?
4. Мына өзгерістерді іске асыратын реакциялар тендеулерін жазыңдар:
Ba→BaO→BaCl2→Ba(NO3)2→BaSO4
Mg→MgSO4→Mg(OH)2→MgO→MgCl2
5. Реттік номерлері 25 және 34 элементтердің атомдарының электрондық формулаларын жазындар.
6. IV- периодтағы – марганец пен бром элементтерінің қайсысының металдық қасиеті көбірек, неге?
7. Реттік номері 33 элемент қай топта орналасқан? Осы элементтің электрондық формуласына, периодтық жүйедегі орнына байланысты қасиеттерін сипаттандар.
8. Масса және энергия сақтау заңына анықтама беріп , мысалдар арқылы
түсіндіріндер.
№ 6
1. Қышқылдардың, негіздердің, тұздардың, оксидтердің эквивалент массаларын қалай анықтайды? Мысалдар келтіріңдер.
2. Менделеев – Клапейрон тендеуін қолданып, заттардың молекулалық массаларын қалай анықтайды? Бұл әдісті барлық заттар үшін қолдануға бола ма?
3. а.0,486г магнийде ; б.34,2г алюминий сульфатында қанша моль магний және қанша моль алюминий сульфаты бар?
Жауабы: а.0,02моль, б.0,1моль.
4.Бір валентті хлормен байланысқан мына элементтердің валентілігін анықтаңдар: CaCl2, NCl3, HCl, PCl, AlCl3.Азоттың максимал валенттілігі қанша
5. Кальций фосфатының Са3(PO4)2 салыстырмалы молекулалық массасын, молярлық массасын есептеңдер. Оның 0,5моліне сәйкес келетін массасын табыңдар.
6. Реттік номері 14 элементтің электрондық формуласын жазыңдар. Электрондарды квант ұяшықтарына орналастырыңдар. Соңғы энергетикалық деңгейде қанша жалқы электрон бар ?
7. 0,001м3 газдың қ.ж. массасы 0,002г. Газдың молярлық массасын және оның ауа бойынша тығыздығын анықтандар.
8. Екінші периодтағы элементтердің литийден азотқа дейінгі бірінші ионизациялық потенциялы неге бірқалыпты өспейді ?
№ 7
1. Электртерістік деген не? Период және топ бойынша электртерістіктің мәні қалай өзгереді? Мысал келтіріңдер.
2. Қорғасын, никель, радон, вольфрам атомдарының электрондық формулаларын жазыңдар. Электрондық формулаларына байланысты олардың периодтық жүйедегі орындарын көрсетіңдер.
3. Азоттың , күкірттің және хлордың эквивалентін және эквивалент массаларын анықтандар.
4. Кальций карбонатының а.2моль ; б.0,25моль ; в.1,5молінің массасын есептеңдер.
5. Газдың ауа бойынша тығыздығы 1,17. Газдың молекулалық массасын анықтандар. Жауабы: 33,9г
6. 2,24л газдың массасы 2,8г . Газдың молекулалық массасы нешеге тең? Жауабы: 28 г.
7. Квант сандары деген не? Олар қандай мәндерге ие болады?
8. Мышьяк, күкірт және бромның жоғарғы және төменгі тотығу дәрежелеріне сәйкес келетін қосылыстардың формулаларын жазыңдар.
№ 8
1. СО2 6,02х1021 молекулалардың; б. оттегінің 1,21024 атомдарының молдік (молярлық ) массалары қаншаға тең?
2. Эквивалент массасы 12,16г/моль болатын металдың неше грамы 310мл оттегімен (қ.ж.) әрекеттеседі. Жауабы: 0,673г.
3. Мына тендеулерге қатысатын күкірт қышқылы мен алюминий гидроксидінің эквиваленттерін және эквивалент массаларын есептеңдер:
H2SO4 + KOH = KHSO4 + H2O
H2SO4 + Mg = MgSO4 +H2
Al(OH)3 + HCl =Al(OH)2Cl + H2O
Al(OH)3 + 3HNO3 = Al(NO3) 3+ 3H2O
4. Егер 0,824 г газдың көлемі 0,260 л болса , оның молекулалық массасы (қ.ж.) қанша?Жауабы: 71.
5. 1м3 ауаның 170С және 83,2кПа қысымдағы массасы қанша? Ауаның молярлық массасы 29г/моль. Жауабы: 1кг.
6. Орбиталь квант саны нені сипаттайды? Егер бас квант саны 3-ке тең болса, орбиталь квант саны қандай мәндерге тең болады?
7. Реттік номері 19 элементінің электрондық формуласын жазыңдар. Химиялық реакцияға қанша электрон қатысады?
8. Атом құрылысына сүйеніп, көміртегі мен күкірт қандай валенттік көрсететінін табыңдар. Мысал келтіріңдер.
№ 9
1. Германий изотобының 4332Ge ядросында неше протон және нейтрон бар? Нeон (атомдық массасы 20,2) мына изотоптардан 20Ne және 22Ne тұрады. Бұл изотоптардың проценттік үлесін есептеңдер.
2. Электрон бұлтының формасын (пішінін) қай квант саны сипаттайды? s – деңгейшесіндегі орбиталь квант санының мәні нешеге тең? Реттік номері 26–ға тең элементтің электрондық формуласын құрыңдар. Соңғы электрондық деңгейшеде қанша электрон бар?
3. Д.И.Менделеевтің периодтық заңына анықтама беріңдер. Неге элементтердің және олардың қосылыстарының қасиеттері атом ядросы зарядына байланысты?
4. Периодтарда және топтарда элементтердің реттік номері өскен сайын оксидтері мен гидроксидтерінің қасиеттері қалай өзгереді? Элементтің жоғарғы тотығу дәрежелері нешеге тең?
5. Газдардың молекулалық массаларын есептеңдер: а. егер 0,29 л газдың 270С температурада және 1,064.105 Па қысымдағы массасы 0,32 г болса; б.егер 1,56 л газдың 270 С температурада және 1,037105 Па қысымдағы массасы 2,86 г болса. Жауабы: а.25,6; б.44.
6. Кез келген газдың 1 мл-де (қ.ж.) қанша молекула бар?
7. Қышқылдар мен негіздердің мына реакциялардағы эквивалент массаларын анықтаңдар:
а. HNO3 + Bi(OH)3 = Bi(OH)2NO3 + H2O
б.H2S + NaOH = NaHS + H2O
в. 3H2SO4 + 2Al(OH)3= Al2(SO4)3 + 6H20
8. Атом құрылысына сүйеніп бордың, хлордың валенттіліктерін көрсетіңдер.
№ 10
1. Қай квант сандары электрон орбитальдарын толық сипаттайды. Бұл квант сандары нені көрсетеді? Реттік номері 29 болатын элементтің электрондық формуласын жазыңдар. Ең соңынан қай энергетикалық деңгейше толтырылады?
2. Атом құрылысына сәйкес фосфордың, фтордың, оттегінің валенттіліктерін көрсетіңдер. Мысал келтіріндер.
3. а. Ацетиленнің С2Н2 6,021021 молекулалары; б. фосгеннің COCl2 2,01023 молекулалары қанша моль болады және неше грамм?
Жауабы: а.0,01 моль; 0,26 г; б.0,3 моль ; 33 г.
4. Газдардың ауа бойынша тығыздықтары а. 0,9 ; б.2,45 болса, олардың 1 л массалары қанша болады? Жауабы: а. 1,16 г; б.3,17 г.
5. Эквивалент массасы 9 г металдың 3 грамы тотыққанда неше грамм оксид түзіледі? Жауабы: 5,7 г.
6. Изотоптар, изобаралар деген не? Мысал келтіріңдер.
7. Клечковский ережелерінің мәні неде? d –элементтері атомдарының атомдық орбитальдарының толтырылуы, s – және р – элементтерінің АО толтыруларынан қандай айырмашылығы бар? Мысалдар келтіріңдер.
8. 3,24 г үш валентті металл қышқылмен әрекеттескенде 4,03 л сутегі (қ.ж.) бөлінетін болса, оның атомдық, мольдік және эквивалент массалары қанша?
№ 11
1.Көміртегі мен судың мольдік массалары арқылы көміртегі атомы мен судың молекуласының абсолюттік массасын есептендер. Жауабы: 2,010-28 г; 3,01023г.
2. 0,943 г фосфорлы Н3РО3 қышқылын нейтралдауға 1,291 г калий гидроксиді жұмсалған. Қышқылдың эквивалентін, эквивалент массасын және негіздігін анықтандар. Реакция тендеуін жазыңдар.Жауабы: 0,5 моль; 41 г/моль; 2.
3. Паули принципінің мәні неде? Атомының кез келген деңгейшесінде р7 – не d 12- электрондары болуы мүмкін бе? Неге? Реттік номері 22 – ші элементтің электрондық формуласын жазып, оның валенттілік электрондарын көрсетіңдер.
4. Оксидтер мен гидроксидтердің қышқылдық, негіздік қасиеттері оларды түзетін элементтің тотығу дәрежесіне қалай байланысты? Қандай гидроксидтерді амфотерлі деп атайды? Мысал келтіріңдер.
5. а. 1 г сутегі мен 1 г оттегіде; б. 1 моль сутегі мен 1 моль оттегіндегі молекулалар саны бірдей ме?
6. Газдың гелий бойынша тығыздығы 19,5 болса, оның молекулалық массасы қаншаға тең?
7. 200 г кальций карбонатын СаСО3 қыздырғанда 112 г кальций оксиді СаО түзілген. Реакция тендеуін жазып , бөлінген көміртегі диоксидінің массасын, көлемін анықтаңдар.
8. Мына элементтердің (азоттың, фосфордың, күкірттің) оттекті және сутекті қосылыстарындағы валенттіліктерін тауып, молекулалық формулаларын жазыңдар.
№ 12
1. Массалар сақталу заңына анықтама беріңдер, бұл заңға сүйеніп оксидтің формуласын табыңдар, егер ол заттың молярлық массасы 232 г/моль болса және оның 1 моліне темірдің 3 молі кірген болса.
2. Фосфор қышқылы реакция нәтижесінде а.гидрофосфатқа; б. дигидрофосфатқа; в. ортофосфатқа айналса, оның эквиваленті және эквивалент массасы қаншаға тең?
3. Энергетикалық деңгейлердегі s-, p-, d-, f- орбитальдарына орналасатын максимал электрондар саны қанша? Неге? Реттік номері 31 – ші элементтің электрондық формуласын жазыңдар.
4. Периодтық жүйенің үшінші периодының элементтерінің жоғарғы тотығу дәрежесіне сәйкес келетін оксидтері мен гидроксидтерінің формулаларын жазыңдар. Алюминий гидроксидінің амфотерлігін дәлелдейтін реакциялар тендеулерін жазыңдар.
5.190,8 г алюминий гидросульфаты қанша моль болады?
6. Бір газдың массасы (қ.ж.) 0,00125 кг болса, ал азоттың 0,001 м3 – ның массасы 0,00125 кг (қ.ж.) болса, ол газдың молекулалық массасын а. азот бойынша тығыздығы арқылы; б. молярлық көлемі бойынша есептеңдер.
Жауабы 34,0.
7. Мына екі гидроксидтердің қайсысы күштірек негіз болады: Ba(OH)2 әлде Mg(OH) 2 ; Ca(OH)2 әлде Fe(OH)2 ? Жауапты периодтық жүйедегі бұл элементтердің орнына байланысты түсіндіріңдер.
8. Мына газдардың HCl, H2S, NO2, N2, Cl2, CH4 ,SO2, NH3 қайсысы натрий гидроксидімен реакцияға түседі? Бұл реакциялардың тендеулерін жазыңдар.
№ 13
1. 5,6 г темір күкіртпен әрекеттескенде 8,8 г темір сульфиді түзілген. Егер күкірттің эквивалент массасы 16 г/моль болса, темірдің эквиваленті және эквивалент массасы қанша болады? Жауабы:1/2 молі, 28 г/моль.
2. Магнийдің бе, кальцийдің бе металдық қасиеті көбірек, неге? IV периодтағы көбірек металдық қасиет көрсететін элементті атаңдар.
3. Мына реакциялардағы күкірт қышқылының эквивалентін және эквивалент массасын табыңдар.
H2SO4 + NaOH = NaHSO4 + H2O
H2SO4(с) + Zn =ZnSO4 + H2↑
4. Мына изотоптардың ядроларында неше протон және неше нейтрон бар? Осы элемент атомының электрондық формуласын жазып, валенттілік электрондарын көрсетіңдер. Электрондарды квант ұяшықтарға орналастырындар: 3216S және 3316S; 2311Na және 2411Na;
5. Д.И. Менделеевтің периодтың заңының қазіргі анықтамасын келтіріндер. Неге литий, натрий, калий, рубидий, цезий, франций І топтың негізгі топшасына, германий, қалайы, қорғасын – IV топтың негізгі топшасында орналасқан? Жауаптарынды сыртқы энергетикалық деңгейлерінің құрылыстарына байланысты айтыңдар.
6. Атомдардың сыртқы электрондық қабаттары: 4s24p2; 5s25p4; 6s25p3 болса, олар қай периодтарда, қай топшаларда орналасқан?
7. Органикалық заттың буынын азот бойынша тығыздығы 1,65. Ол заттың молярлық және салыcтырмалы молекулалық массаларын есептеңдер. Жауабы:46,2 г/моль; 46,2.
8. 5 л (қ.ж.) газдың массасы 9,80 г болса , оның молярлық массасы қанша? Жауабы: 44 г/моль.
№ 14
1. Бір газдың 170С температура және 0,997105 Па қысымда 5,6 грамы 4,84 л көлем алады. Бұл газдың салыстырмалы молекулалық массасы қанша? Жауабы:28.
2. Эквиваленттік масса деген не? Толық бейтараптау реакциясы үшін қышқылдар мен негіздердің эквивалент массалары нешеге тең? Алюминий гидроксидінің эквивалентін және эквивалент массасын табыңдар.
Al(OH)3 + 3HCl = AlCl3 + 3H2O
Al(OH)3 + 2HCl = Al(OH)Cl3 + 2H2O
Al(OH)3 + HCl = Al(OH)2Cl + H2O
3. Мына заттардың көрсетілген массаларында неше молярлық массалар бар : КОН – 168 г; H2SO4 – 245 г; H3PO4 – 1,225кг.
4. Бір-бір килограмнан алынған заттарда Li2O; RbOH; BaSO4 олардың қанша мөлшерлері (моль) бар: Жауабы: 33,33; 9,76; 4,29; 5,92 моль.
5. Периодтық жүйедегі көптеген элементтердің атомдық массалары неге бөлшек санға тең?
6. Гидротұздар дегеніміз не? Оларды қалай алады? Қышқылдармен ұқсастықтары неде?
7. Периодтық жүйедегі элементтер атомының электрон қабаттарының максимал саны нешеге тең?
8. Периодтық заңның қазіргі анықтамасы мен Д.И.Менделеев берген анықтаманың айырмашылығы неде?
Периодтық жүйеде қай периодтарды кіші, қай периодтарды үлкен деп атайды? Олардағы элементтер саны қалай анықталады? Қай периодтардың элементтер саны бірдей, неге? Егер 7-ші период аяқталса, онда қанша элемент болады?
№ 15
1. Мына иондардың О2-, S 2-, Сr3+, Мn2+ - электрондық формулаларын жазыңдар.
2. Периодтық заң санның сапаға көшу заңын қалай көрсетеді? Мысал келтіріңдер.
3. Егер элемент атомында 5 электрондық қабат болса, сыртқы электрондар саны 7 болса, олар қандай квант сандарымен сипатталады?
4. Элемент атомының массасын қандай әдістер арқылы анықтауға болады? Егер 1,3 г заттың буының көлемі 870 С температурада және 0,83105Па қысымда 0,6л болса , оның молекулалық массасы қанша болатынын есептендер. Жауабы 78,2г/моль.
5. Мына түсініктерге анықтама беріңдер :а. элемент, атом, молекула; б. жай және күрделі заттар; в. салыстырмалы атомдық және молекулалық массалар; атомның және молекуланың абсолют массалары.
6. Егер калий, магний, алюминий үшін n = 1 моль болса, онда осы металдардың эквиваленттері үшін n неге тең?
7. Оттегінің 32, сутегінің 5,08 грамдарында бұл заттардың неше эквивалент массалары бар? Жауабы 4 және 5.
8. 1 кг кальций карбонатын қыздырғанда 0,56 кг кальций оксиді және 224л(қ.ж.) көміртегі (IV) оксиді түзілген . Бұл сандар массалар сақтау заңына сәйкес келе ме?
2- апта
№ 1
1. Мына жүйеде N2+ 3H2 ↔ 2NH3 газ қоспасының көлемін екі есе азайтса, реакциялар жылдамдықтары қалай өзгереді? Жүйедегі тепе – теңдік қай жаққа ығысады?
2. Мына гетерогенді жүйе үшін С,графит +О2 = СО2 жылдамдықты өрнектеңдер. Егер оттегінің концентрациясын 4 есе арттырса, реакция жылдамдығы неше есе өседі?
3. Реакциялық ыдыстың көлемін үш есе азайтса, мына реакцияның 2NO + O2= 2NO2 жылдамдығы қалай өзгереді?
4. Фосфор (V) хлоридінің кристалдары судың буымен әрекеттескенде сұйық POCl3 және хлорлы сутек түзіледі. Реакция нәтижесінде 111,4кДж жылу бөлінеді. Бұл реакцияның термохимиялық тендеуін жазыңдар.
5. Этанның жануының термохимиялық теңдеуі. C2H6 + 3,5O2 = 2CO2 + 3H2O(c) ∆Hх.р = - 1559.87 кДж этанның түзілу жылуын есептеңдер.
№ 2
1. Fe2O3 -ті алюминиймен тотықсыздандырғанда 335,1г темір бөлінген. Қанша жылу бөлінетінін есептеңдер. Жауабы: 2543,1кДж.
2. Этилен (газ) және су буы өзара әрекеттессе, газ тәріздес этил спирті түзіледі. Бұл реакцияның термохимиялық тендеуін жазып, жылу эффектісін есептеңдер. Жауабы: - 45,76кДж.
3. Егер қысымды екі есе арттырса, мына реакциялар үшін тура реакциялар жылдамдығы қалай өзгереді?
1) H2 + Cl2 = 2HCl; 2 ) N2O4 = 2NO2
4. Егер температураны 200-тан 400С-қа көтерсе, химиялық реакция жылдамдығы неше есе өседі? Температуралық коэффициент 3-ке тең.
5. Егер жүйедегі қысымды азайтса, тепе – тендік қай жаққа ығысады?
1) 4HBr (г) + O2 ↔ 2H2O(r) + 2Br2(r)
2) H2(r) + S(k) ↔ H2S(r)
Бұл реакциялар үшін тепе – теңдік константаларын жазыңдар.
№ 3
1. Егер: 1. күкірт (IV) оксидінің концентрациясын екі есе арттырса; 2. оттегі концентрациясын екі есе арттырса; 3. осы екі заттың да концентрацияларын 2 есе арттырса, мына реакцияда 2SO2(r) + O2 ↔ 2SO3 тура реакция жылдамдығы қалай өзгереді?
2. Мына жүйеде PCl5 ↔ PCl3 + Cl2 ∆H298= +92,45 кДж/моль температураны 40С-қа көтерсе, тепе – теңдік қай жаққа ығысады? Егер тура реакция үшін = 3, ал кері реакция үшін = 2 болса, реакция жылдамдығы қалай өзгеретінін көрсетіңдер.
3. Газ тәріздес күкіртті сутек пен көміртегі (IV) оксиді әрекеттессе су буы мен күкіртті көміртегі СS2(r) түзіледі. Осы реакция үшін термохимиялық теңдеуін жазыңдар, оның жылу эффектін есептеңдер. Жауабы: +65,43 кДж.
4. Мына реакциялар үшін ∆G298 есептеңдер:
а. 2NaF(к) + Cl2 = 2NaCl(к) + F2(r)
б. PbO2(к) + 2Zn(к) = Pb(к) + 2ZnO(к)
Бұл реакциялар жүре ме? Жауабы: +313,94кДж; -417,4кДж .
5. Мына реакциялар үшін энтропияның өзгеруін есептеңдер:
2CH4(r) = C2H2(r) + 3H2(r)
N2(r) + 3H2(r) = 2NH3(r)
Жауабы: 220,21 Дж /моль; -198,26Дж/мольК.
№ 4
1. Мына реакциялар үшін әрекеттесуші массалар заңын өрнектеңдер:
а. 2NO(r) + Cl2(r) → 2NOCl(r)
б. CaCO3 (к) → CaO(к) + CO2(r)
2. Реакцияның температуралық коэффициенті 3-ке тең болса, температураны 200-тан 750С-қа көтерсе, реакция жылдамдығы қанша өседі?
3. Мына жүйеде 2СО + О2 ↔ 2СО2 тепе –теңдік концентрациялары СО = 0,04 моль/дм3; О2 = 0,06 моль/дм3; СО2 = 0,02 моль/дм3 болса, тепе – теңдік константасы қанша болады?
4. Мына теңдеумен жүретін реакцияға қатысатын заттардың стандартты түзілу жылуы мен стандартты энтропияларына сүйеніп, реакцияның ∆G0298 есептеңдер:C2H4(r) + 3O2(r) = 2CO2(r) + 2H2O(r) . Бұл реакция стандартты жағдайда жүре ме? Жауабы: - 1331,2 кДж.
5. 2,1г темір күкіртпен әрекеттессе 3,77кДж жылу бөлінеді. Темір сульфидінің түзілу жылуын есептеңдер. Жауабы: -100,3кДж/моль.
№ 5
1. F3O4-ті көміртегі (ІІ) оксидімен тотықсыздандыру реакциясының тендеуі: Fe3O4(r) + CO(r) = 3FeO(r) + CO2(r)
Бұл реакция үшін ∆G0298 және ∆S0248 есептеңдер. Реакция өздігінен жүре ме? Жауабы: +24,69 кДж; +31,3 Дж/мольК.
2. Қалыпты жағдайда алынған 8,4л сутегі жанғанда қанша жылу бөлінеді?
3. СО,г және сутегі арасында жүрген реакцияның термохимиялық теңдеуін жазыңдар. Реакция нәтижесінде СН4 және Н2О,г түзілген. Егер қ.ж. 67,2л метан түзілсе, бұл реакция нәтижесінде қанша жылу бөлінеді? Жауабы: 618,48 кДж.
4.Егер реакция былай жүрсе: 2NО + О2 = 2NО2. Алынған заттар концентрациясы [NO] = 0,02моль/дм3; [O2] = 0,03моль/дм3. Егер О2 концентрациясын 0,1 моль/л, NО концентрациясын 0,05 моль/л көтерсе, тура реакция жылдамдығы қалай өзгереді?
5. 2NО+Сl2 ↔ 2NOCl жүйесі үшін (∆H = -73,6 кДж) тепе–теңдік температураны 300С көтерсе қай жаққа ығысады ? =2 тура реакция үшін, кері реакция үшін ? =3 жағдайдағы реакциялар жылдамдықтарының өзгеруін есептеңдер.
№ 6
1. Ле Шателье принципін қолданып, тепе – теңдік қай жаққа ығысатынын көрсетіңдер: СО + Н2О ↔ СО2 + Н2
∆Н =12,85кДж, егер а. сутегінің концентрациясын көтерсе; б. температураны азайтса; в. көміртегі (IV) оксидінің концентрациясын азайтса.
2. Температураны 300С-қа көтергенде, реакция жылдамдығы 64 есе артқан. Реакцияның температуралық коэффициентін есептеңдер.
3. 11,5г сұйық этил спирті жанғанда 308,71 кДж жылу бөлінген. Реакция нәтижесінде су буы, көміртегі (IV) оксиді түзілген. Осы реакцияның термохимиялық теңдеуін жазып, С2Н5ОН(с) түзілу жылуын есептеңдер. Жауабы : -277,67 кДж.
4. Мына реакция үшін СО(r) + Н2О(r) = СО2(r) + Н2(r) Гиббс энергиясын ( ∆G0298) заттардың стандартты түзілу жылуының мәндері және абсолютті стандартты энтропия мәндері арқылы есептеңдер.
5. Мына жүйе үшін СО(r) + 2Н2(r) ↔ СН3ОН(c) ∆Н=128,05кДж тепе – теңдік қай температурада орнайды?
№ 7
1. Мына жүйеде СН4(r) + СО2(r) = 2СО(r) + 2Н2(r) ∆Н =+247,37 кДж тепе – теңдік қай температурада орнайды?
2. Заттардың стандартты түзілу жылуының мәндерін және абсолют стандарт энтропия мәндерін пайдаланып, мына реакция үшін ∆G0290 есептеңдер: NН3(r) + НСl(r) = NН4Сl(к). Бұл реакция стандарт жағдайында өздігінен жүре ме? Жауабы: -92,08кДж.
3. Газ тәріздес аммиак жанғанда су буы және азот (ІІ) оксиді түзіледі. Егер реакция нәтижесінде 44,8л NО (қ.ж.) түзілген болса, қанша жылу бөлінген? Жауабы:452,37кДж.
4. Мына жүйеде 2SО2(r) + О2(r) ↔ 2SО3(r) газ көлемін үш есе азайтса, тепе – теңдік қай жаққа ығысады? Тура және кері реакциялар жылдамдықтары қалай өзгереді?
5. Егер температураны 300-дан 700С-қа көтерсе, реакция жылдамдығы қалай өзгереді? =2
№ 8
1. Фосфордың пентахлоридінің айырылу реакциясы былай жүреді: PCl5(r) ↔ РCl3(r) + Cl2(r) ∆Hx.p. = 92,59кДж
Осы тепе – теңдік тура реакция бағытында жүру үшін, яғни РCl5 айырылу реакциясы: а. температураны; б. қысымды; в. концентрацияны қалай өзгерту керек?
2. Газ фазасында өтетін реакция үшін температураны 1200С-тан 800С-қа түсірсе, реакция жылдамдығы неше есе азаяды. =3.
3. Мына гомогенді жүйе үшін тепе – теңдік константасын есептеңдер. CО(r) + H2O(r) ↔ CO2(r) + H2(r) егер реакцияға қатысатын заттардың тепе – теңдік концентрациялары: [CO] = 0,004 моль/л; [CO2] = 0,016 моль/л; [H2O] = 0064 моль/л; [H2] = 0,016 моль/л болса.
4. Фосфордың пентахлоридінің диссоциациясы қай температурада басталады: PCl5(r) = PCl3(r) + Cl2(г). Жауабы: 509К.
5. 165 (қ.ж.) ацетилен жанғанда көміртегі (IV) оксиді және су буы түзілсе, қанша жылу бөлінеді? Жауабы: 924,88 кДж.
№ 9
1. Газ тәріздес аммиак пен сутегі хлориді әрекеттескенде кристалл күйінде аммоний хлориді түзілген. Бұл реакция үшін термохимиялық теңдеу жазып, түзілу жылуын табыңдар. Егер реакцияға 10 л (қ.ж.) аммиак қатысса, қанша жылу бөлінеді?
2. 6,3г темір күкіртпен әрекеттескенде 11,31 кДж жылу бөлінген. Темір сульфидінің (FeS) түзілу жылуын есептеңдер. Жауабы: -100,26 кДж/моль.
3. Мына жүйеде СН4(r) + СО2(r) ↔ 2СО(r) + 2Н2(r) стандартты жағдайда тура реакция жүре ме әлде кері реакция жүре ме?
4. Күкірттің және оның диоксидінің тотығуын мына теңдеумен көрсетуге болады:
а/ S(к) + O2 = SO2(r);
б/ 2SO2 (r) + O2 = 2SO3(r)
Егер олардың көлемдерін 4 есе азайтса, осы реакциалардың жылдамдықтары қалай өзгереді?
Егер температураны 600 С көтерсе, газ фазада жүретін реакция жылдамдығы қалай өзгереді? =2.
№ 10
1. Мына гомогенді жүйе үшін N2 + 3H2 ↔ 2NH3 тепе –теңдік константасын жазыңдар. Егер сутегінің концентрациясын үш есе көбейтсе, тура реакция жылдамдығы қалай өзгереді?
2. 13 г ацетиленді жаққанда 652,5 кДж жылу бөлінеді. Реакцияның жылу эффектісін есептеңдер. Жауабы: 2610 кДж.
3. 1 моль метан жанғанда су буы мен көміртегі (IV) оксиді түзілген, реакцияның термохимиялық теңдеуін жазып, жылу эффектін есептеңдер.
4. 10 л (қ.ж.) метан жанғанда қанша жылу бөлінеді?
СН4(r) + 2О2(r) = СО2(r) + 2Н2О(r) ∆Нх.р= - 46 кДж
Мына реакция үшін 2СО + О2 = 2СО2 жылдамдықтың математикалық өрнегін жазып, көміртегі (ІІ) оксидінің концентрациясын 4 есе арттырса, реакция жылдамдығы қанша есе артатынын есептеңдер.
№ 11
1. Реакция жылдамдығының концентрацияға байланыстылығын қай заңмен көрсетеді? Мына реакция үшін SO2 + O2 ↔ 2SO3 қысымды 2 есе арттырса, тура реакция жылдамдығы қалай өзгереді?
2. Егер температураны 800 – тан 500С-қа азайтса, реакция жылдамдығы неше есе азаяды? Реакцияның температуралық коэффиценті 3-ке тең.
3. Мына реакция үшін 2СО(r) + О2(r) = 2СО2(r); ∆G0298 –ті стандартты түзілу жылуы және абсолютті стандартты энтропияға сүйеніп есептеңдер.
4. Этилен мен су буы әрекеттескенде газ тәріздес этил спирті түзілген. Осы реакцияның термохимиялық теңдеуін жазыңдар, реакцияның жылу эффектін есептеңдер. 10 л (қ.ж.) этилен реакцияға түссе, қанша жылу бөлінеді? Жауабы: -45,76 кДж; 20,43 кДж жылу бөлінеді.
5. Мына реакция үшін TiO2(к) + 2C(к) = 2Ti(к) + 2CO2(r) энтропияны есептеңдер. Жауабы: 364,84 Дж/ мольК.
№ 12
1. Мына реакция үшін CO(r) + 3H2(r) = CH4(r) + H2O(r) стандартты түзілу жылуы мен абсолютті стандарт энтропияға сүйеніп, Гиббс энергиясын есептеңдер. Жауабы: -142,16 кДж.
2. Мына теңдеу бойынша жүретін реакция үшін Fe2O3(к) + 3C = 2Fe + CO; ∆H0, ∆S0 және ∆G0 есептеңдер. 500 және 1000К градустарда бұл реакция жүре ме? Жауабы: ∆Н0 = +490,54 кДж; ∆S0 = 541,1 Дж/К; ∆G0298 = +219,99 кДж;
3. Мына гетерогенді реакция үшін 2С,графит + 3Н2 = С2Н6 жылдамдықтың математикалық өрнегін жазып, сутегінің концентрациясын 3 есе арттырса, реакция жылдамдығы неше есе өсетінін есептеңдер.
4. Әрекеттесуші массалар заңының анықтамасын келтіріңдер. Мына гетерогенді реакция үшін С2Н5ОН(с) + 3О2(r) = 2СО2 (r) + 3Н2О қысымды 3 есе арттырса , реакция жылдамдығы қалай өзгереді?
5. Мына жүйеде СО + Сl2 ↔ СОСl2 заттардың тепе – теңдіктегі концентрациялары [Cl2]= 0,3 моль/дм3, [CO]=0,2 моль/дм3 және [COCl2]=1,2 моль/дм3. Жүйенің тепе –теңдік константасын есептеңдер.
№ 13
1. Мына жүйе үшін 2NO + O2 ↔ 2NO2 тура және кері реакциялар жылдамдығы қалай өзгереді, егер газдар көлемін 3 есе кемітсе? Жүйедегі тепе – теңдік бұл жағдайда өзгере ме?
2. Мына реакция үшін 2СО + О2 = 2СО2 жылдамдықтың математикалық өрнегін жазыңдар. Егер оттегінің концентрациясын 2 есе арттырса, реакция жылдамдығы қанша өседі?
3. Стандартты жағдайда мына экзотермиялық реакция H2(r)+ CO2(r)H2O(r)+CO(r);
∆H = -2.85 кДж жүрмейді. Неге? Осы реакция үшін Гиббс энергиясын есептеңдер. Жауабы: +18,19 кДж
4. Стандартты жағдайда мына реакция 2NO(r) + O2(r) ↔ 2NO2(r) тура жүре ме, әлде кері жүре ме? Жауабын Гиббс энергиясына сүйеніп, беріңдер.Жауабы: - 69,70 кДж.
№ 14
1. 1 моль этан жанғанда су буы және көміртегі (IV) оксиді түзіледі, бөлінетін жылу эффектін есептеп, реакцияның термохимиялық теңдеуін жазыңдар. 1 м3 (қ.ж.) этан жанса, қанша жылу бөлінеді? Жауабы: 63742,86 кДж.
2. Аммиактың жануының термохимиялық теңдеуі :
4NH3(r) + 3O2(r) = 2N2(r) + 6H2O(c) , ∆H = -1530,28 кДж
Аммиактың түзілу жылуын есептеңдер. Жауабы: -46,19 кДж
3.Егер температураны 600С көтерсе, газ фазадағы реакция жылдамдығы қалай өзгереді? Жылдамдықтың температуралық коэффициенті екіге тең.
4.Мына гомогенді жүйеде СО + Сl2 ↔ СОСl2 заттардың тепе – теңдік концетрациялары [СО] = 0,2 моль/л; [Cl2] = 0,3 моль/л; [СОСl2] = 1,2 моль/л болса, жүйенің тепе – теңдік константасын есептеңдер. Жауабы: К=20.
5. Мына гетерогенді жүйе үшін СО2 + С ↔ 2СО тепе – теңдік константасын жазыңдар. Егер СО2 –нің концетрациясын төрт есе азайтса, тура реакция жылдамдығы қалай өзгереді? Көміртегі (ІІ) оксидінің шығымын арттыру үшін қысымды қалай өзгерту керек?
№ 15
1. Мына гомогенді жүйеде А + 2В ↔ С заттардың тепе – теңдік концетрациялары [А] = 0,06 моль/л; [В] = 0,12 моль/л; [С] = 0,216 моль/л болса, тепе – теңдік константасы қанша болады? А және В заттарының алғашқы концентрацияларын табыңдар.Жауабы: К=2,5; [А]алғашқы = 0,276 моль/л; [В]алғашқы = 0,552 моль/л;
2. Температураны 500С-қа көтергенде реакция жылдамдығы 32 есе өскен. Реакцияның температуралық коэффициентін есептеңдер.
3. Мына гетерогенді реакция үшін С (графит) + 2N2O(r) = CO2(r) + 2N2(r) азот(І) оксидінің концентрациясын 4 есе өсірсе, реакция жылдамдығы неше есе өседі?
4. Темір (ІІІ) оксидін алюминий металымен тотықсыздандырғанда 335,1 г темір алынған. Бұл реакцияда қанша жылу бөлінетінін есептеңдер. Жауабы: 2543,1 кДж.
5. Этилен мен су буы әрекеттесе газ тәріздес этил спирті түзіледі. Бұл реакцияның термохимиялық теңдеуін жазып, жылу эффектісін есептеңдер. Жауабы: -45,76 кДж.
Достарыңызбен бөлісу: |