Бағалау критерийі
|
Тапсырма
№
|
Дескриптор
| |
Балл
| | |
Білім алушы
| | | |
1 және 2 топтағы
|
1
|
сілтілік металдардың керосин
|
1
| |
металдардың жалпы
|
|
қабатының астында сақтау себептерін
|
| |
қасиеттерін салыстырады
|
|
олардың химиялық белсенділігіне
|
| |
және реакция теңдеулерін
|
|
сүйене отырып түсіндіреді;
|
| |
құрастырады
|
|
ауадағы калий жануының теңестірілген
|
1
|
|
|
теңдеуін құрастырады;
|
|
|
|
калийдің газ тәрізді хлормен өзара
|
1
|
|
|
әрекеттесуінің теңестірілген теңдеуін
|
|
|
|
құрастырады;
|
|
|
|
кальцийдің сумен әрекеттесуінің
|
1
|
|
|
теңестірілген теңдеуін құрастырады;
|
| |
Кальций оксиді мен
|
2
|
сөндірілген әкті дайындау үшін
|
1
| |
гидроксидінің негіздік
|
|
қолданылатын еріткішті көрсетеді;
|
| |
қасиеттерін және
|
|
еріткішті қосу мен еріткіштің түріне
|
1
| |
қолданылуын түсіндіреді
|
|
сүйене отырып таңдау себебін
|
|
|
|
түсіндіреді;
|
|
|
|
кальций гидроксидінің
|
1
|
|
|
диссоциациялану теңдеуін
|
|
|
|
құрастырады;
|
| |
Алюминийдің кристалл
|
3
|
элементар бөлшектер көрсетілген таза
|
1
| |
торының құрылымдық
|
|
алюминий кристалл торына сипаттама
|
| |
бөліктерін ажыратады
|
|
береді;
|
| |
және осы құрылыстың
|
|
өлшемі мен пішіні көрсетілген таза
|
1
| |
негізінде оның
|
|
алюминийдің кристалл торына
|
| |
қолданылуын түсіндіреді
|
|
сипаттама береді;
|
|
|
|
кристалды тордың ерекшелігін ескере
|
1
|
|
|
отырып, алюминийдің электр өткізгіш
|
|
|
|
қасиеттерін түсіндіреді;
|
|
|
|
дюралюминий құймасының
|
1
|
|
|
диаграммасын жасайды;
|
|
|
|
таза алюминий мен оның құймасының
|
1
|
|
|
физикалық қасиеттеріндегі
|
|
|
|
айырмашылықтарын түсіндіреді;
|
|
|
|
электролиз арқылы алюминийді
|
1
|
|
|
өнеркәсіптік алудың кемшілігін
|
|
|
|
көрсетеді;
|
|
|
|
электролиз арқылы алюминийді
|
1
|
|
|
өнеркәсіптік алудың артықшылығын
|
|
|
|
көрсетеді;
|
|
|
Алюминий оксидінің балқымасының электролизі арқылы
алюминийді алудың
реакция теңдеуін құрастырады
|
4
|
алюминийді алатын кеннің атауын
жазады;
|
1
| |
алюминий алу үрдісінде криолиттің
маңызын түсіндіреді;
|
1
| |
алюминий оксиді электролизінде катодта өтетін жартылай реакция
теңдеуін құрастырады;
|
1
| |
алюминий оксиді электролизінде анодта өтетін жартылай реакция
теңдеуін құрастырады;
|
1
| |
алюминий оксиді электролиз реакциясының толық молекулалық
теңдеуін құрастырады;
|
1
| |
молекулалық теңдеуіндегі реагенттер
мен реакция өнімдерін теңестіріп, коэффициенттерді қояды.
|
1
|
Барлығы
|
20
| С «1 (I), 2 (II) және 13 (III) топ элементтері және олардың қосылыстары» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі
|
Оқу жетістіктерінің деңгейі
|
Төмен
|
Орта
|
Жоғары
| |
1 және 2 топтағы металдардың жалпы қасиеттерін салыстырады және реакция теңдеулерін құрастырады
|
1 және 2 топтағы металдардың жалпы қасиеттерін салыстырады және реакция теңдеулерін құрастырғанда қиналады.
|
Сілтілік металдардың керосин қабатының астында сақтау себептерін, олардың химиялық белсенділігіне сүйене отырып түсіндіргенде/ауадағы калий жануының теңестірілген теңдеуін құрастырғанда/ калийдің газ тәрізді хлормен өзара әрекеттесуінің теңестірілген теңдеуін құрастырғанда /кальцийдің сумен әрекеттесуінің теңестірілген теңдеуін құрастырғанда қателіктер жібереді.
|
1 және 2 топтағы металдардың жалпы қасиеттерін салыстырады және реакция теңдеулерін құрастырады
| |
Кальций оксиді мен гидроксидінің негіздік қасиеттерін және қолданылуын түсіндіреді
|
Кальций оксиді мен гидроксидінің негіздік қасиеттерін және қолданылуын түсіндіргенде қиналады.
|
Сөндірілген әкті дайындау үшін қолданылатын еріткішті көрсеткенде/ еріткішті қосу мен еріткіштің түріне сүйене отырып таңдау себебін түсіндіргенде/ кальций гидроксиді диссоциациясының теңдеуін құрастырғанда қателіктер жібереді.
|
Кальций оксиді мен гидроксидінің негіздік қасиеттерін және қолданылуын түсіндіреді
|
|
Алюминийдің кристалл торының құрылымдық бөліктерін ажыратады және осы құрылыстың негізінде оның қолданылуын түсіндіреді
|
Алюминийдің кристалл торының құрылымдық бөліктерін
ажыратады және осы құрылыстың негізінде оның қолданылуын түсіндіргенде қиналады.
|
Элементар бөлшектер көрсетілген таза алюминий кристалл торына сипаттама бергенде/ өлшемі мен пішіні көрсетілген таза алюминийдің кристалл торына сипаттама бергенде/ кристалды тордың ерекшелігін ескере отырып, алюминийдің электр өткізгіш қасиеттерін түсіндіргенде/ дюралюминий құймасының диаграммасын жасағанда/ таза алюминий мен оның құймасының физикалық қасиеттеріндегі айырмашылықтарын түсіндіргенде/ электролиз арқылы алюминийді өнеркәсіптік алудың
кемшіліктерін/артықшылықтарын көрсеткенде қателіктер жібереді.
|
Алюминийдің кристалл торының құрылымдық бөліктерін ажыратады және осы құрылыстың негізінде оның қолданылуын түсіндіреді
| |
Алюминий оксидінің балқымасының электролизі арқылы
алюминийді алудың
реакция теңдеуін құрастырады
|
Алюминий оксидінің балқымасының электролизі арқылы алюминийді алудың реакция теңдеуін құрастырғанда қиналады.
|
Алюминийді алатын кеннің атауын жазғанда/ алюминий алу үрдісінде криолиттің маңызын түсіндіргенде/ алюминий оксиді электролизінде катодта өтетін жартылай реакция теңдеуін құрастырғанда/алюминий оксиді электролиз реакциясының толық молекулалық теңдеуін құрастырғанда/ молекулалық теңдеуіндегі реагенттер мен реакция өнімдерін теңестіріп, коэффициенттерді қойғанда қателіктер жібереді.
|
Алюминий оксидінің балқымасының электролизі арқылы алюминийді алудың реакция теңдеуін құрастырады
| ІІІ ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР
А «17 (VII), 16 (VI), 15 (VI), 14 (IV) - топ элементтері және олардың қосылыстары» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Оқу мақсаты
|
9.3.3.5 Аммиак өндірісінің үдерісін сипаттау
9.2.1.16 Аммиакты алуды қасиеттерін мен қолданылуын түсіндіру
9.2.1.23 Фосфор және оның қосылыстарының жалпы химиялық қасиеттерін түсіндіру
Топта галогендер қасиеттерінің өзгеру заңдылықтарын болжау
Хлордың химиялық қасиеттерін сипаттау: металдармен, сутекпен және галогенидтермен әрекеттесуі
9.2.1.24 Кремнийдің қолданылу аймағын және оның жартылай өткізгіш ретінде қолданылуын түсіндіру
|
Бағалау критерийі
|
Білім алушы
Өнеркәсіптік масштабтарда аммиактың қолайлы шығымына ықпал ететін факторларды қолдануды дәлелдейді
Аммиакты алу үрдісіндегі реагенттер мен катализаторды сәйкестендіреді
Фосфордың аллотропиялық модификацияларының физикалық сипаттамаларындағы айырмашылықты түсіндіреді
Эксперименттік деректерді салыстырады және галогендерді топтағы белсенділігіне сәйкес анықтайды
Кремнийдің жартылай өткізгіштік қасиеттерін бағалайды
|
Ойлау дағдыларының деңгейі
|
Білу және түсіну Қолдану
|
Орындау уақыты
|
20 минут
|
Тапсырма
Аммиакты Габер процесі арқылы өндіреді.
Азот пен сутегі арасындағы реакция келесі жағдайды жүреді:
200 атмосфералық қысым;
Темір катализатор;
400-450оС температура;
(а) Азот газының көзі болып табылады?
(b) Габер процесінде орын алатын реакция теңдеін жазыңыз. (с) Аммиактың жай заттардан түзілуі қайтымды үрдіс.
|
Кестеде 600° С-та тепе-теңдік қоспадағы аммиак үлесінің қысымға тәуелділігі көрсетілген.
|
Аммиак үлесі
|
8
|
12
|
15
|
20
| |
Қысым/ атм.
|
200
|
300
|
400
|
500
|
і. Не себепті қысым артқан сайын қоспадағы аммиактың массалық үлесі артатынын түсіндіріңіз:
іі. Габер процесіне төмен температураны пайдаланудың бір артықшылығын және бір кемшілігін көрсетіңіз:
Диаграммада аммиак өндірісі кезінде жүзеге асатын процестер көрсетілген.
|
крекинг
|
|
| |
W заты
|
сутек
|
Катализатор Y
| |
фракция
|
|
Аммиак
| |
Х заты
|
азот
|
|
W, X заттары мен Y катализаторын анықтаңыз:
|
W
|
X
|
Y
| |
A
|
ауа
|
мұнай
|
темір
| |
B
|
ауа
|
мұнай
|
ванадий (V) оксиді
| |
C
|
мұнай
|
ауа
|
темір
| |
D
|
мұнай
|
ауа
|
ванадий (V) оксиді
|
Суретте фосфордың екі аллотропиялық түр өзгерістері көрсетілген.
(а) Екі аллотропиялық түрөзгерістің қайсысы жоғары температурада балқиды? Өз жауабыңызды түсіндіріңіз:
(b) і. Фосфордың А аллотропиялық түр өзгерісінің жану реакция теңдеуін құрыңыз: іі. Алынған өнімді суға ерітіп, лакмус тамызғанда ерітінді қандай түске боялады?
Галогендердің алмасу реакциялары кестеде көрсетілген:
|
Тәжірибе
|
Галоген
қосылған
|
|
Галогенидтер ерітіндісі
| |
Х
|
Y-
|
Z-
| |
1
|
X2
|
-
|
Y2 алмасады
|
Z2 алмасады
| |
2
|
Y2
|
Реакция жүрмейді
|
-
|
Реакция жүрмейді
| |
3
|
Z2
|
Реакция жүрмейді
|
Y2 алмасады
|
-
|
X, Y және Z галогендерін анықтаңыз:
|
A B C
D
|
Br Br Cl
Cl
|
Cl I
Br I
|
I
Cl I
Br
|
Астат (At) периодтық кестенің VII тобында орналасқан элемент. Болжаңыз:
20 °С кезінде оның агрегаттық күйі:
түсі:
атомдық радиусы: _
(i) қатты калий йодидіне концентрлі күкірт қышқылын тамшылатып қосқан кезінде көрінетін өзгерістерді сипаттаңыз:
ii) Хлор мен судың әрекеттесу реакция теңдеуін жазыңыз:
Жалпы коэффициенттер қосындысы:
(а) Осы заттардың қайсысы хлормен әрекеттеспейді:Na, CaF2, KI, H2 және «Х» белгісімен белгілеңіз:
(b) Мүмкін болатын реакция теңдеулерін жазыңыз:
Транзисторлар мен диодтар кремний пластиналарынан жасалған жартылай өткізгіштер болып табылады.
(а) Кремнийдің меншікті жартылай өткізгіштік қасиеттері қандай екенін түсіндіріңіз:
(b) Кремнийдің жартылай өткізгіштік қасиеттерін жақсартатын қоспалы қоспалар туралы білімді ескере отырып, кестені толтырыңыз:
|
Жартылай өткізгіштің түрі
|
Қоспа
|
Негізгі заряд тасымалдаушы
| |
n- типті
|
|
| |
p-типті
|
|
|
(с) Бес валентті фосфор атомдарын кремнийге қосқанда, кремнийдің электрөткізгіштігі қалай өзгереді? Неліктен? Фосфор қоспаның қай түріне жатады? Жауабыңызды қоспадағы электрондық өту сызбанұсқасы бойынша шартты белгілерін көрсете отырып, дәлелдеңіз:
Достарыңызбен бөлісу: | 
