Хv-хvііі ғ.ғ. қазақ халқының өнері Сабақтың мақсаты: Білімділік

Қазалы ауданы

№134орта мектебі

тарих пәнінің мұғалімі

Жаксылыков Мади Азимбаевич

ХV-ХVІІІ ғ.ғ. қазақ халқының өнері

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: ХҮ-ХҮІІІғғ Қазақ халқының өнерімен, олардың тұрмыс -тіршілігімен, салт- дәстүрімен ерекшеліктерімен таныстыру

Дамытушылық: ұлттық өнерге деген қызығушылықты оята отырып, оқушылардың бойында ізденгіштік, шығармашылық, танымдың қабілетін дамыту

Тәрбиелік: ұжымшылдыққа, достық пен татулыққа тәрбиелеу, ел тарихы мен мәдени мұраларға деген сүйіспеншілігін арттыру.

Сабақтың түрі: кіріктірілген сабақ

Сабақтың әдісі: түсіндіру, сұрақтарға жауап беру, тақтамен жұмыс.

Көрнекілігі: Интербелсенді тақта , көркемсурет топтамасы, кестелер

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру бөлімі

Оқушылармен амандасу

Сыныпты түгелдеу

ІІ. Үй тапсырмасын сұрау

1 тапсырма Жыраулардың суретіне қарап жырларын тақтаға жазу

1. Эпостық аңыздардың қандай маңызы бар деп ойлайсың?

2. ХҮғ қандай ақын жыраулар өмір сүрді?

3. Қазтуған Сүйіншіұлы кім? Қандай жырларын білесіңдер?

4. Доспамбет жырау кім? Қандай жырларын білесіңдер?

5. Жиембет жырау кім? Қандай жырларын білесіңдер?

6. Марғасқа жырау кім? Қандай жырларын білесіңдер?

7. Ақтамберді жырау кім? Қандай жырларын білесіңдер?

8. Тәттіқара ақын кім? Қандай жырларын білесіңдер?

2тапсырма

Тақтаға тұлға бейнесі жасырылады. Бұл кімнің бейнесі екенін табу үшін, алты ұяшыққа рет сандарымен берілген суреттер жасырылады. Сол тұлғаны табу үшін сұрақтарға жауап беруіміз қажет.

1. Шалкиіз жыраудың өмір сүрген жылы?

2. Қазақ хандығының құрылуының алғашқы кезіндегі жыраулардың бірі Қызылжар жерінде дүниеге келген жырау?

3. Оңтүстік Қазақстанның Қаратау бойында дүниеге келген жырау?

4. Жәнібек пен Керейдің Жетісуға ауған кезінде Асан қаңғының айтқан жыры?

5. Есекқырған аңызы туралы не білесің?

6. Алаң да алаң алаң жұрт жырының авторы?

7. Қамыстың басы майда түсі сайда кімнің жыры қандай ерекшелігі бар?

8. Еңсегей бойлы ер Есім атты жырдың қандай маңызы бар?

«Бұхар жырау» бейнесі ашылды

І. Музыка өнері

ІІ. Айтыс

ІІІ. Қазақтың муызкалық аспаптары

ІҮ. Қолөнер және қолданбалы өнер

Ұлы Абай Туғанда дүние есігін ашады өлең, өлеңмен жер қойнына кірер денең деп ғұмыры өлең жырмен өткендігін білдіреді. Ш.Уалиханов досы Потанин Бүкіл қазақ даласы ән салып тұрғандай көрінеді деп жазған. Қазақ халқы ән мен күйге өте бай. Оны қазақ музыкасын зерттеп Затаевичтің «Қазақ халқының бес жүз ән күйі» «Қазақ халқының мың әні» атты кітаптарынан көруге болады.

Айтыстың тәрбиелік мәні зор. Ол жастарды тәрбиелікке, шешендікке, тапқырлыққа, баулиды. Айтыстың үзінді тыңдату кім екенін қандай мәселе айтқанын талдау.

3 тапсырма

«Аталар мұрасы асыл қазына», деген үш қатарға үш қалташа ілінеді. Қалташаның астында салт дәстүрге байланысты сұрақтар бар. Сол сұрақтарға жауап берсек астынан сурет шығады. Сол суреттің мағынасын айту, қайда пайдаланатынын айту қажет.

ІІ. Сұрақ Ол далада өседі. Одан үй шаруасына қажет бұйым жасайды. Оны түрлі түсті жүндермен өрнектеуге болады. Ол желдеткіштің де рөлін атқарады. Үйдің ішін бөлуге құрт жаюға пайдаланған. Ол не?

Қазақ халқының музыкалық аспаптары туралы шағын эссе жазу.

ІҮ. Жаңа сабақты пысықтау

І. Қазақ халқының қандай өнерін білесіңдер?

ІІ. Айтыс дегеніміз не?

ІІІ. Қолөнердің қандай түрлерін білесіңдер?

ІҮ. Қазақ өнері туралы басқа елдің ғалымдары қалай жазды?

Ү. Үйге тапсырма