I. ҚАзақ этикасы және эстетикасы қАзақТЫҢ ДӘСТҮрлі әдеп жүйесі

95 
Көрер едім көтіңді! 
ДУЛАТ БАБАТАЙҰЛЫ 
Мөңірей жұртқа ой қайтты 
Бұзауы өлген сиырдай. 
Ләпсі - төбет қабаған: 
Жемтік көрсе, тұра ма – 
Ырылдар танау жиырмай, 
Өзімнен өзім қызғанып, 
Азын-аулақ жиғаным 
Өзіме де бұйырмай. 
Күнәм - жойқын, тәубем - аз, 
Тіршіліктен не таптым? 
Дүние - жемтік, мен - төбет, 
Соны бақпай, не бақтым? 
Ырылдасып әркіммен, 
Не қапқыздым, не қаптым... 
* * * 
Қыржың, қылжақ туысқан, 
Қырт пен мылжың ағайын. 
Бәрінен де дауасыз 
Өсекті қайтіп бағайын? 
Мақтан күйшіл бүркіттей 
Бабын қалай табайын? 
Жағымсыз сөз әркімге 
Жұмсайтұғын малайым – 
Бәрі тегін жер тезек, 
Қайсысын таңдап алайын? – 
Асыл сөзден бұл кетті. 
Келемеж қылып атасын, 
Алмай ақыл батасын, 
Мойнына алмай қатасын, 
Шаруа десе - жиреңдеп, 
Өсек десе - сүйреңдеп, 
Қымыз аңдып қыдырып, 
Бейпіл сөзге сыдырып, 
Жалаңдасып ұл кетті. 
Ағайын араз мал үшін, 
Аңдысып алды абысын, 
Жаттай болып танысың, 
Қазақтан мүлде түңіліп, 
Артына қарап үңіліп, 
Қайран талай жыл кетті. 
Аңдығаны жілік боп, 
Тілегені бүлік боп, 
Момынды сорып сүлік боп, 
Адам дауға келгенде, 

96 
Жел жетпейтін күлік боп, 
Қонақасы бермесе, 
Ат-шапанға ілік боп, 
Параны көздеп би кетті. 
Сөзден кетіп бәтуа, 
Базынаң жүрмей татуға, 
Аңдысып құда сүйекпен, 
Көтеріп тастап иекпен, 
Қадір, қасиет, сый кетті. 
Ескіден қалған бұрынғы 
Бәтуалы ырымды, 
Адаспастай даңғыл сол – 
Қасым салған қасқа жол, 
Шиырға салып із кетті. 
Жақының, берсең, жау болып, 
Бермесең, құрған ау болып, 
Аяғы бәле дау болып, 
Ұлғайып бәле қау болып, 
Татқан дәм мен түз кетті. 
Күземе байтал кекілді, 
Жетекшіл түйе секілді, 
Шешесі айтса, кейін деп, 
Жеңгесі айтса бейімдеп, 
Дамбалын тастап қыз кетті. 
Қонысына қона алмай, 
Шаруалары оңалмай, 
Бай мен кедей аңдысып, 
Арасынан жем тауып 
Араласқан сан пысық – 
Дөң асқан мал табылмай, 
Ашылған етек жабылмай, 
Біріне-бірі сеніспей, 
Бет-бетімен ел кетті. 
Дұрыс бастар басшы жоқ, 
Әділетке шөлдетті. 
Татуға өсек жүргізіп, 
Бәленің отын өргізіп, 
Қайран заман, аман бол, 
Ер шөгіп, есер ержетті. 

жүктеу/скачать 2,52 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: