I. Қыс өтіп, күлімдеп көктем, жарқырап жаз келгенде, шұрқырап жатқан қалың жылқы



бет126/369
Дата04.10.2023
өлшемі2,32 Mb.
#183615
1   ...   122   123   124   125   126   127   128   129   ...   369
Байланысты:
I. Қыс өтіп, күлімдеп көктем, жарқырап жаз келгенде, шұрқырап жа-emirsaba.org

2. Қарияны ренжіткен жағдай 
A) Қыздың қарт адамға көңіл бөлмеуі
B) Сұрапыл соғыстың есіне тусуі
C) Заманнын, уақытгың өзгергендігі
D) Нанды мөлшерлеп бергені
Е) Жастардың ысырапқа жол беруі

2-мәтін
Марс ғаламшары туралы қызықты деректер


Марс — Күннен алыстығы жөнінен төртінші ғаламшар саналады. Ғаламшардың аты
ежелгі римдіктердің соғыс құдайы Марстың құрметіне қойылған. Оған себеп
жұлдыздың қан тустес қызыл болғандығы деп айтылады. Ғалымдардың ұсынған
болжамы бойынша. мұндай түс ғаламшардың атмосферасында темір оксидінің оте көп
болуымен байланысты. Өз өсінен айналуы бойынша Марс шамамен Жермен бірдей
аиналым жасайды. Марстағы бір жыл Жердегі 687 тәулікпен пара-пар Марстың
диаметрі Жерден екі есе кіші болса, салмағы 9 есе жеңіл.
Марс Күн жүйесіндегі ең ірі тау массивіне ие. Оның ең үлкені - Олимп сөнген жанартауы
Марс бетінде Жердегі ең биік шың саналатын Эверестен бірнеше есе биік таулар
кездеседі.
Ертеректе Марста судың мөлшері біршама көп болса керек. Алайда ол кей беймәлім
кұбылыстарға байланысты жоқ болған. Оған дәлел - қазіргі кездегі ғаламшар бетінде
қалған өзендердің сағалары. Сондай-ақ, тек кана судың әрекет етуімен түзілетін
минералдардың табылуы.
Арнайы скафандрсыз Марс бетінде адам да, кез келген жануар да бір сәт те тіршілік
етіп тұра алмас еді. Ғаламшар бетіндегі қысымның төмендсгі соншалық, тірі жанның
қан құрамындағы оттегі газға айналып кете береді. Бұл дегеніміз адам 5-10 секундтың


112



ішінде жан тапсырады деген сөз. Марстагы тәуліктік орташа температурасы шамамен –
60
0
С құрайды. Марста азон қабатының болмауы себепті, Күн шыгыстан шыға
саласымсн ғаламшар беті адамды күйдіріп жіберетіндей радиация дозасын
қабылдайды.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   122   123   124   125   126   127   128   129   ...   369




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет