Ыбырай Алтынсарин (1841-1889)

Мәтін дегеніміз не? Мәтінде Оқиға құбылыс

• хабарланады,
• баяндалады,
• әңгімеленеді

• сипатталады, суреттеледі

• Мәтіннің түрлері:

• Әңгімелеу мәтіні

• Пайымдау мәтіні

• Сипаттау мәтіні

• Қазіргі таңда лингвистикада мәтін әр тұрғыда зерттеленіп, дамып келе жатыр. Атап айтқанда:
• онтологиялық тұрғыда - мәтіннің болмысы, алатын орны, ауызекі тілден айырмашылығы;
• гносеологиялық тұрғыда - мәтіндегі объективті шындықтың бейнесі, егер көркем мәтін болса, ақиқат әлемнің эстетикалық болмыстағы (идеалды әлемде) бейнеленуі;

• лингвистикалық тұрғыда- мәтіннің тілдік ұйымдасуы;
• психологиялық тұрғыда- мәтіннің қабылдануы;
• прагматикалық тұрғыда - мәтін авторының объективті болмысқа және мазмұнға деген қатынасы сипатталады.