Ыбырай Алтынсариннің білім философиясы

ΧVΙΙΙ ғасырдағы ағартушылық идеялары әлемнің көптеген елдерінде рухани салада ең өзекті болды. Халық пен адам бостандығын қорғай отырып, ағартушылар бар үмітін бейбіт қайта құруларға байлады. Олар қалыптасқан әлеуметтік теңсіздік адамдардың ақылсыздығынан, надандығынан деп есептеді. Сондықтан ағартушылар халықты ағартуды басты мақсат деп жариялады. Өйткені, олар, өз ойынша, өздерінің қисынсыздығынан, қалыптасқан тәртіпті қабылдады. Демократиялық орыс мәдениеті мен қоғамдық ойының таралуы қазақ халқының рухани өміріне игі ықпал етті. Оның ықпалымен қазақтың көрнекті ағартушылары Шоқан Уәлиханов, Ыбырай Алтынсарин, Абай Құнанбаевтың дүниетанымы қалыптасты. Олардың барлық қызметі мен шығармашылығы Қазақстанның Ресейге қосылуының прогрессивті сипатын, патшалық еркіне қарсы дамыған қазақтар мен орыстардың дәстүрлі және ажырамас достығын айқын дәлелдеді. Қазақ халқының білім мен мәдениетке деген жоғары құштарлығын оның осы бір көрнекті өкілдері айқын аңғартты. Қазақтарды озық мәдениетпен таныстыруда олар қоғам болып жатқан ортағасырлық зұлматтан шығудың бірден-бір шынайы жолын көрді. Қазақтың көрнекті ағартушысы Ыбырай Алтынсарин қазақ халқының әлеуметтік ойы, мәдениеті мен әдебиеті тарихында көрнекті педагог-жаңашыл және жаңа мектептерді ұйымдастырушы, этнограф, фольклоршы, ақын, прозаик және орыс классиктерінің шығармаларын аударушы ретінде кеңінен танымал. .